رد شدن در مصاحبه‌ی کاری؛ کابوس هرشب من! این‌بار هم از شرکتی تماس گرفتند که برای مصاحبه، آماده شوم. شب تا سحر بیدار بودم. دونه‌به‌دونه خاطراتِ مصاحبه‌های قبلی برایم تداعی می‌شد. استرس اینکه فردا چه اتفاقی خواهد افتاد؟! بغضِ اینکه اگر این‌بار هم پذیرفته نشوم و احساس ناخوشایندی که بیشتر و بیشتر، سنگینیِ خواب را از چشمانم برمی‌داشت. بعد از ساعت‌ها بیداری، با همین افکار به خواب رفتم و طولی نکشید که با آلارم گوشی از خواب پریدم. با عجله خودم را برای رفتن آماده کردم. با اندکی تأخیر به شرکت رسیدم. خسته و خواب آلود، به سؤال‌ها پاسخ دادم. نگاه نافذِ فردی که مصاحبه می‌کرد، خبر از این می‌داد که نظرشان مساعد نیست. خلاصه، جلسه‌ی مصاحبه تمام شد و چند روزی منتظر تماس بودم و خبری نشد.
دوباره ناامید شدم، چراکه در جلسه‌ی مصاحبه پذیرفته نشدم. هرباری که از شرکتی برای مصاحبه تماس می‌گیرند دست و دلم می‌لرزد. آیا به‌اندازه‌ی کافی خوب نبودم؟ چه کارهایی را نباید انجام می‌دادم؟ اگر این‌بار هم رد شوم چکار کنم؟ چه بر سر آینده شغلی و زندگی‌ام می‌آید؟ این‌ها سؤالاتی بودند که هیچ‌وقت در ذهنم برایشان پاسخی نداشتم. تصمیم گرفتم یک‌بار دیگر شانش خودم را امتحان کنم. اما این‌بار با مطالعه و تلاش بیشتر.
شاید شماهم مثل من تجربه‌ی رد شدن در مصاحبه ی استخدامی را داشته باشید. ممکن است بعد از چند بار رد شدن در مصاحبه، احساس ناخوشایند ناامیدی سراغتان آمده و ممکن است از رفتن برای مصاحبه‌های بعدی منصرف شده باشید. قطعا این پایان راه نیست. اگر هدفتان اهمیت دارد، پس بهتر است که ناامید نشوید و برای حل این مسئله به‌دنبال چاره‌ای باشید. مسلماً قرار گرفتن در چنین موقعیتی که باید خودتان را اثبات کنید استرس‌زا است. می‌دانم شما هم دوست دارید این موقعیت را با موفقیت پشت سر بگذارید. به‌هرحال پذیرفته شدن در مصاحبه شغلی نیازمند اطلاعات کافی، مهارت و تلاش بسیار است. چه چیزی بهتر از اینکه شما در مقابل مصاحبه کنندگان موفق شوید و تمام وجودتان سرشار از احساس توانمندی شود.
ما به شما در این مقاله کمک خواهیم کرد تا با بندبند وجودتان این حس را تجربه کنید. اما بریم سراغ علل و نشانه‌های رد شدن در مصاحبه.
۱۰ دلیل رد شدن در مصاحبه کاری
۱ـ پوشش نامناسب
اولین باری که برای مصاحبه وارد شرکت یا محل کار مربوطه شدید چه پوششی داشتید؟ چقدر آراسته و مرتب بودید؟ از چه عطری استفاده کردید؟ اگر لباس رسمی به تن نداشتید پس خیلی ناراحت نباشید که چرا در جلسه مصاحبه قبول نشدید. شما فاکتور بااهمیتی را رعایت نکرده‌اید. بیایید خودتان را جای فردی که می‌خواهد از شما مصاحبه کند قرار دهید، اگر کسی که قرار است از او مصاحبه به عمل آورید پوشش رنگارنگ و غیررسمی داشته باشد، آیا تمایل دارید که با چنین فردی مصاحبه را ادامه بدهید؟ معلوم است که تمایل ندارید. جلسه مصاحبه یک جلسه رسمی است. ظاهر آراسته و پوشش مناسب یکی از مهم‌ترین مواردی است که موقع حضور در جلسه‌ی مصاحبه موردتوجه مصاحبه کنندگان قرار می‌گیرد.
هرچقدر که شما مهارت فن بیان خوبی داشته باشید یا حتی رزومه‌تان یک سروگردن از تمام متقاضیان بالاتر باشد اما ظاهری آراسته و پوششی مناسب نداشته باشید بهتر است خیلی امیدوار نباشید که نظر مدیران استخدامی برای جذب شما مساعد باشد.
مطلب مرتبط: از دیدگاه مدیران منابع انسانی اشتباهات رایج در مصاحبه شغلی چیست؟
راه‌حل:
از پوشش فانتزی و غیررسمی پرهیزکنید و سعی کنید از اکسسوری‌های مناسب و ساده استفاده نمایید. در استفاده از رنگ‌ها حواستان باشد که رنگ‌های مناسب با محیطِ مصاحبه بپوشید. خانم‌ها آرایش غلیظ انجام ندهند و آقایان با موهای نامرتب حاضر نشوند.
۲ـ دیر یا زود رسیدن به جلسه‌ی مصاحبه
اساسا افراط‌وتفریط در هر امری چندان نتایج خوشایندی به‌همراه ندارد. به‌همان‌اندازه که دیر رسیدن به جلسه مصاحبه می‌تواند تبعات نامناسبی داشته باشد بیش‌ازاندازه زود رسیدن هم همیشه مطلوب نیست. اگر همچنان بدقول هستید و عادت به دیر رسیدن دارید برای جلسه‌ی مصاحبه این عادت را کنار بگذارید. ذهنیت منفی که برای کارفرما ایجاد می‌گردد برای شما یک امتیاز منفی محسوب می‌شود. بنابراین همان‌طور که دیر رسیدن به جلسه‌ی مصاحبه خوب نیست، زود رسیدن هم می‌تواند به دلیل مهمی برای رد شدن در مصاحبه شغلی تبدیل شود. پس به‌نحوی مدیریت زمان داشته باشید که به‌موقع برسید نه زودتر نه دیرتر.
مطلب مرتبط: چقدر زودتر باید وارد جلسه مصاحبه شویم؟
راه‌حل:
اگر بنا به هر دلیلی دیرتر از موعد مقرر به جلسه مصاحبه می‌رسید حتما به کارفرما و شرکتی که قرار است در آن مصاحبه بدید از طریق تماس تلفنی یا ایمیل اطلاع دهید. اگر برایتان مقدور نیست که در جلسه مصاحبه حاضر شوید، باید این موضوع را اطلاع دهید که کارفرما یک جلسه مصاحبه دیگری را در نظر بگیرد. همچنین می‌توانید درصورتی‌که زودتر به محل مصاحبه رسیدید در اطراف محدوده‌ی سازمان قدم بزنید و یا در ماشین منتظر بمانید. بهترین زمان برای رسیدن به جلسه مصاحبه ۵ تا ۱۰ دقیقه قبل از شروع آن است.
۳ـ بدون توقف صحبت نکنید
یکی دیگر از مهم‌ترین دلایل رد شدن در مصاحبه کاری پرحرفی و گزافه گویی است. اگر در جلسه مصاحبه بی‌وقفه صحبت کنید خیلی راحت نظر کارفرما را نسبت به خودتان منفی خواهید کرد. به‌طورمثال کارفرما سؤالی از شما می‌پرسد و پاسخ‌های شما به هر پرسشی طولانی و ممتد هستند. حتی ممکن است بی‌دلیل از زندگی شخصی خودتان هم صحبت کنید. با این کار نه‌تنها حوصله شخص مصاحبه کننده را سر می‌برید بلکه به‌راحتی برای خودتان امتیاز منفی ثبت می‌کنید.
راه‌حل:
کلام خود را کوتاه کنید و پاسخ سؤالات را طولانی ندهید. هیچ دلیلی وجود ندارد که شما در جلسه مصاحبه به‌سراغ داستان‌های زندگی شخصیتان بروید. پس از مطرح شدن هر سؤال اندکی تأمل کنید تا بتوانید بهترین پاسخ را ارائه دهید. ضمن اینکه استفاده از زیان بدن مناسب می‌تواند تا حد زیادی شما را فردی هوشمند و با صلاحیت نشان دهد.
۴ـ ندانید در کجا می‌خواهید استخدام شوید!
زمانی‌که درمورد شرکت موردنظر اطلاعات کافی ندارید، یعنی نه‌تنها نمی‌دانید که آن‌ها در چه حوزه‌ای فعالیت می‌کنند، بلکه با این امر نشان می‌دهید که استخدام شدن در این جایگاه شغلی چندان برای شما اهمیتی ندارد. خوب است بدانید که ازجمله مهم‌ترین سؤالاتی که در مصاحبه از شما می‌پرسند در راستای سنجیدن میزان اطلاعات شما درخصوص شرکت یا سازمان موردنظر است. ارائه‌ی پاسخ هوشمندانه به این قبیل سؤالات شانس شما را برای استخدام شدن به‌شدت افزایش می‌دهد.
مطلب مرتبط: با ۱۵ مورد از رایج‌ترین سؤالات مصاحبه استخدامی و نحوه‌ی پاسخ‌دهی به آن‌ها آشنا شوید
راه‌حل:
اول اینکه شما باید وبسایت شرکتی که قرار است، برای مصاحبه به آنجا بروید را به دقت مطالعه کنید. بررسی کنید که در چه زمینه‌ای فعالیت می‌کنند و چه محصولاتی را ارائه می‌دهند. اگر بتوانید در مورد هرکدام از این اطلاعات مختصری به دست آورید، آمادگی بیشتری برای مصاحبه خواهید داشت.
۵ـ بیش‌ازاندازه تواضع و فروتنی به‌خرج ندهید
درست است که یکی از دلایل رد شدن در مصاحبه استخدامی دروغ‌گویی و فریب دادن مصاحبه کننده است و صادق بودن درخصوص نقاط قوت و ضعف عامل موفقیت و پذیرفته شدن در مصاحبه شغلی به‌شمار می‌رود. اما چگونه صحبت کردن از نقاط ضعف هم خیلی مهم است. فردی که مصاحبه می‌کند می‌خواهد میزان خودشناسی شما را بسنجد. گاهی اوقات برخی از ویژگی‌های شخصیتی قدرت بیشتری برای افزایش شانس استخدام شما دارند تا مهارت‌ها و رزومه پروپیمان.
راه‌حل:
حالا چطور به سؤالات مربوط به نقطه ضعف پاسخ بدهید؟ بهتر است در مصاحبه از نقطه ضعفی که ممکن است جلوی موفقیت شما را بگیرد صحبت نکنید. از روش‌هایی صحبت کنید که برای برطرف کردن و بهبود یافتن نقاط ضعفتان استفاده کرده‌اید. مغرور نباشید و نسبت به نقص‌هایتان آگاه و صبور باشید.
مطلب مرتبط: چگونه در مصاحبه استخدامی به سؤال «بزرگ‌ترین ضعف شما چیست؟» پاسخ دهیم؟
۶ـ داشتن زبان بدن نامناسب
اولین برخورد با کارفرما تأثیر مثبت و منفی زیادی در پذیرفته شدن و یا ردشدن شما خواهد گذاشت. اهمیت زبان بدن از این جهت است که کلام شما باید با حرکات بدنتان هماهنگ باشد. اگر نسبت به زبان بدن اطلاعات کافی نداشته باشید دچار اضطراب خواهید شد و خیلی خوب نمی‌توانید به سؤالات کارفرما پاسخ بدهید. برخورداری از زبان بدن مناسب و داشتن حرکات و حالت‌هایی حساب‌شده می‌تواند احتمال رد شدن در مصاحبه کاری را برای شما به صفر برساند.
راه‌حل:
با اعتمادبه‌نفس وارد اتاق مصاحبه شوید به پشتی صندلی تکیه دهید و صاف بنشینید. به چشمان کارفرما خیره نگاه نکنید. چراکه ممکن است این رفتار گستاخانه به نظر بیاید. همین‌طور ارتباط چشمی خود را قطع نکنید و به اعضای مختلفِ صورت طرف مقابل توجه کنید. برای منتقل کردن حرف‌هایی که می‌زنید از دست‌هایتان هم کمک بگیرید.
مطلب مرتبط: زبان بدن در مصاحبه شغلی
۷ـ به‌اندازه کافی آماده نباشید
فکر می‌کنید درحال‌حاضر چقدر برای مصاحبه و پاسخ به سؤالات آماده هستید؟ آیا می‌دانید کارفرما و کسانی که با شما مصاحبه می‌کنند دنبال چه توانمندی‌هایی در شما می‌گردند؟ البته که بعضی از سؤالات تکراری هستند و نقش مهمی در ارزیابی شایستگی‌های شما ایفا نمی‌کنند. اما بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف با استفاده از تست هوش و تست‌های معتبر شخصیت شناسی و رفتارشناسی مهم‌ترین ویژگی‌های شخصیتی و توانمندی‌های شما را می‌سنجند تا متوجه شوند شما دقیقا چه مزیت رقابتی نسبت به سایر متقاضیان دارید؟
راه‌حل:
هیچ‌چیز به‌اندازه زمان گذاشتن برای شناخت هرچه بهتر و عمیق‌تر خودتان نمی‌تواند شما را از خطر رد شدن در مصاحبه کاری نجات دهد. بنابراین تا می‌توانید برای شناخت خودتان زمان بگذارید و از معتبرترین و پرکاربردترین ابزارهای موجود در این مسیر بهره بگیرید.
مطلب مرتبط: چرا برترین شرکت‌های دنیا از آزمون‌های شخصیت شناسی به‌عنوان آزمون استخدام استفاده می‌کنند؟
۸ـ تمرکزتان را از دست بدهید
نداشتن تمرکز درمورد پاسخ‌گویی به سؤالات مصاحبه کننده امتیاز منفی برای شما محسوب می‌شود و رد شدنتان در مصاحبه حتمی خواهد بود. کارفرمایی که متوجه شود شما تمرکز کافی ندارید در مورد استخدام و کیفیت عملکرد شما مردد می‌شود.
راه‌حل:
سعی کنید روز قبل از مصاحبه به‌اندازه کافی خواب راحتی داشته باشید تا بدون خستگی در جلسه مصاحبه حاضر شوید. با آرامش به صحبت‌های کارفرما گوش دهید. بهتر است به‌جای تمرکز بر روی نتیجه مصاحبه یا اینکه بالاخره چه می‌شود؟ بر روی نقاط قوت و توانمندی‌های خودتان متمرکز شوید. خودتان را شایسته‌ی این جایگاه شغلی بدانید و تمام‌قد از قابلیت‌های خود دفاع کنید.
۹ـ رزومه‌ای صادقانه و بر مبنای واقعیت تنطیم کنید
ممکن است در روز مصاحبه حضور ذهن کافی نداشته باشید. بنابراین کارفرما ازشما می‌خواهد که فرم درخواست شغل را پُر کنید. مغایر بودن فرم استخدام و رزومه‌ی ارسالی چند قدم شما را به رد شدن در مصاحبه نزدیک می‌کند.
راه‌حل:
پس یادتان باشد که روزمه‌تان باید صادقانه باشد. تمام سوابق و مهارت‌هایی که دارید روز مصاحبه در موردشان سؤال خواهد شد. می‌توانید درمورد تجربیات گذشته به‌طورمختصر صحبت کنید.
۱۰ـ درباره‌ی محیط کاری قبلی خود بدگویی کرده‌اید.
ممکن است موقعیت شغلی قبلی شما سخت، خسته کننده و احمقانه بوده باشد. احتمالا به همین دلیل هم هست که حالا روی صندلی مصاحبه نشسته‌اید و دنبال شغل جدیدی هستید. اما خوب است بدانید که شرایط نابهنجار کاری پیشین شما برای مدیر جدید اهمیتی ندارد پس از آنجا بدگویی نکنید.
شاید مدیرتان برای سنجش میزان حرفه‌ای بودن و آشنایی با شخصیت شما از محیط کاری قبلیتان سؤالاتی بپرسد. این یک تله‌ی مصاحبه‌ای است. حواستان را جمع کنید و سنجیده درباره‌ی آن جواب بدهید چون این احتمال وجود دارد که کارفرما پس از مصاحبه برای بررسی سوابق شغلی و مطمئن شدن از صحت و سقم حرف‌هایتان با محل کار قبلی شما تماسی داشته باشد. پس اصلا خوب نیست که پل‌های پشت سر خود را خراب کنید. این کار نشانی از بدبینی و منفی نگری شماست. کارفرما به این نتیجه می‌رسد که پس از ترک سازمان او هم همین کار را تکرار می‌کنید و این کار برای او خوشایند نیست و نمی‌خواهد خوش‌نامی سازمانش به خطر بیفتد.
حالا اگر این ۹ مورد را رعایت کردید و بازهم در مصاحبه کاری رد شدید خیلی نگران نباشید که خطایی از شما سرزده باشد. گاهی رد شدن در مصاحبه‌ی شغلی، هیچ ارتباطی به این نکات ندارد. به‌هرحال دلایل دیگری هم هستند که در پذیرفته نشدنِ شما در مصاحبه استخدامی نقش داشته باشند. در ادامه به چند نمونه اشاره می‌کنیم:
مدیران استخدام نیروهای داخلی را ترجیح می‌دهند:
به‌طورمثال کارمندی در سازمان در حال فعالیت است که به هر دلیلی بیشتر از شما در اولویت قرار دارد. از همه مهم‌تر مدیر سازمان اطلاعات بیشتری نسبت به ویژگی‌های شخصیتی و توانمندی‌های این کارمند دارد. پس احتمال استخدام شدن شما طبیعتا کم خواهد شد.
مطلب مرتبط: مدیریت استعدادیابی و جانشین‌پروری چیست؟
نداشتنِ معرّف:
تصور کنید که شما و شخص دیگری در شرایط و توانمندی‌های مشابهی هستید. شخصی که معرّف دارد در اولویت استخدام شدن قرار می‌گیرد. پس شانس رد شدن در مصاحبه استخدامی برای شما دور از انتظار نیست و این مورد را همه‌ی ما یک‌بار هم که شده تجربه کرده‌ایم.
مطلب مرتبط: شایسته سالاری یا پارتی بازی؟ کدام‌یک به نفع کسب‌وکار شماست؟
شرکت تصمیمات جدیدی اتخاذ کرده است:
اصلا شاید تغییرات جدیدی در کسب‌وکارشان صورت گرفته است. شاید در بحث فروش، شرکت سودِ کافی بدست نیاورده و به همین جهت مدیر تصمیم گرفته است که فرد جدیدی استخدام نکند.
و اما سخن آخر
جلسه‌ی مصاحبه هرچقدر هم که پیچیده باشد ولی به‌هرحال مرحله‌ای است که باید از آن عبور کنید. سعی کنید عواملی که در دایره‌ی اختیار شماست را تغییر دهید. به عواملی که نقشی در آن ندارید، نپردازید. در طول جلسه‌ی مصاحبه همواره سعی کنید آرام و متین باشید و مدام با خاطرات مصاحبه‌های استخدامی گذشته کلنجار نروید. برای اینکه اضطراب نداشته باشید حتما چند دقیقه قبل از شروع جلسه‌ی مصاحبه حاضر شوید. به یاد داشته باشید تصویری که از شما در ذهن مدیر می‌ماند تعیین کننده‌ی پذیرش یا رد شدن شما در مصاحبه کاری خواهد بود.
