شاید جالب باشد بدانید محققان، قرن حاضر را عصر افسردگی می‌نامند، اما این افسردگی بر جوانان چه تاثیری دارد؟ اما افسردگی جوانان چیست؟ افسردگی یک چهارم افراد جهان را درگیر کرده است. البته که این آمار مربوط به افسردگی بالینی است و افسردگی تنها شامل رفتارهای بالینی نمیشود. در واقع آمار ناشادمانی و غمگینی نیز به گونه ای جزو آمار مبتلایان به افسردگی به حساب میآید.
سازمان بهداشت جهانی در این مورد هشدار داده که افسردگی بسیار بیشتر از سایر موارد، حیات جسمی و روانی انسان های عصر حاضر را تهدید کرده است.
بیست سال پیش، تصور پزشکان این بود که افسردگی بیماری ایست که فقط بزرگسالان به آن مبتلا می شوند. اما امروزه محققان و روانشناسان به این باور رسیده اند که اگر سرکشی و زودرنجی‌های مداوم نوجوانان که به دلیل خروج از کودکی و ورود به نوجوانی اتفاق میافتد، مزمن یا ماندگار شود، بروز مشکلات جدّی را به دنبال دارد.
به طور کلی، اُفت درسی، بی قید و بندی در امور جنسی و اخلاقی، انزوای اجتماعی، خوددرمانی با داروهای مخدّر یا مشروبات الکلی و حتی اقدام به خودکشی، از جمله خطرات تهدید کننده‌ی نوجوانانِ افسرده میباشد. خودکشی، علت مرگ تعداد زیادی از نوجوانان و جوانان رده سنی ۱۵ تا ۲۴ سال بوده است.
بهتر این است که افسردگی در همان مراحل ابتدایی نوجوانی درمان شود چرا که در غیر این صورت فرد در دوره بزرگسالی مشکلات روحی ـ روانی شدیدتری را تجربه خواهد کرد و رفتار های دوقطبی و ناهنجارانه از خود نشان خواهد داد. درمان های ضد افسردگی و رفتاری شناختی، باعث شده است که بسیاری از نوجوانان و جوانان زندگی خود را از گذشته تا حال، بررسی کرده و به رفتارهای غلط خود، نزد روان پزشک اعتراف کنند.
جهت ورود به تست افسردگی کلیک کنید.
انواع افسردگی در جوانان:
انواع افسردگی در جوانان:افسردگی در جوانان دارای انواع مختلفی است و برای هرکدام روش درمان متفاوتی وجود دارد که با شناسایی آن میتوان با کمک روانشناس بهترین روش درمانی را انتخاب کرد. به طور کلی شش نوع افسردگی در بین جوانان وجود دارد که در ادامه به معرفی برخی از آنها خواهیم پرداخت:
افسردگی اساسی
این نوع افسردگی باعث میشود فرد بیشتر لحظاتش را با نوعی احساس غم، ناراحتی و اندوه سپری کند و خوشحالی و شادمانی را خیلی کم تجربه کند.
علائمی که فرد در این حالت با آن روبروست عبارتند از :
احساس گناه، احساس بی ارزشی، اختلال در خواب، اختلال در تغذیه
فکرکردن به خودکشی نیز از مواردیست که ممکن است ذهن بیمار را درگیر کند.
افرادی که به افسردگی اساسی دچار هستند اگر تحت درمان قرار نگیرند احتمال شدید شدن بیماریشان بسیار بالاست.
افسردگی خویی
افسردگی خویی علائم شدیدتر و طولانی تری نسبت به افسردگی اساسی داشته و به درمان عمیق‌تری را نیاز دارد. علائم افسردگی خویی به صورتی است که احتمال ماندگاری آن در فرد بسیار بالاستو فرد گمان میکند که تا زمان مرگ باید با این علائم کنار بیاید و راه درمانی برای او نیست.
اما روانشناسان و روان پزشکان با روان‌درمانی و دارو درمانی می‌توانند این علائم را از بین برده و شخص بیمار را درمان کنند.
اختلال دوقطبی
علائم اختلال دو قطبی تا حدودی با انواع دیگر افسردگی متفاوت است. چرا که فرد مبتلا به اختلال دو قطبی علاوه بر احساس غمگینی و ناراحتی، در دوره‌هایی از زندگی احساس سرخوشی و شادی را نیز تجربه میکند اما تغییرات خلقی و نوسانات اخلاقی در رفتار های او به وجود میآید که تعداد و زمان این نوسانات مشخص نیست. برای درمان این اختلال پزشک دوره های ناراحتی و خوشحالی فرد را بررسی کرده و درمان لازم را انجام میدهد.
افسردگی روانی
علائم افسردگی روانی یا سایکوتیک شامل هذیان، توهم و پارانویا است و در این نوع از افسردگی فرد درواقع روان پریشی خود را با نوعی افسردگی تجربه میکند.
تشخیص این اختلال کمی دشوار است، چرا که افراد مبتلا به آن سعی در پنهان کردن علائم افسردگی خود دارند اما برای درمان لازم است این اختلال توسط روانشناس تشخیص داده شود.
افسردگی فصلی
دلیل این نوع افسردگی تغییرات فصلی و ویژگی‌های انحصاری هر فصل است. و البته نسبت به انواع دیگر شدت کمتری دارد. بیشترین افسردگی‌های فصلی در زمستان و به خاطر کمبود نور اتفاق میافتد و تغییراتی را در خلق افراد به وجود می‌آورد. به طورکلی تشخیص صحیح برای درمان هر بیماری ای بسیار مهم است. و افسردگی نیز از این مورد مستثنا نیست و درمان باید با توجه به نوع اختلال باشد.
نشانه شناسی افسردگی
طبق گفته ی دکتر مجتهدی «قبل از بررسی ریشه شناسی و دیدگاه های مربوط به افسردگی، باید نشانه شناسی افسردگی را مورد توجه قرار دهیم. این کار باعث میشود بتوانیم در همان آغاز نسبت به پیشگیری از بروز بیماری اقدام نموده و آن هارا به مشاوران و متخصصان ارجاع دهیم.»
ایشان چهار نشانه را برمی شمارد:
- در سطح شناختی: در این سطح فرد احساس بی ارزشی کرده و تمرکز و حافظه ی او کاهش می‌یابد و در تصمیم گیری دچار نوعی ناتوانی می‌گردد.
- در سطح بدنی: در این سطح شاهد نشانه هایی مانند افزایش یا کاهش وزن و اشتها، خواب، وزن، میل جنسی و نشانه های روان تنی میباشیم.
- در سطح هیجانی و عاطفی: این سطح باعث بروز احساس بدبختی، شرمساری، پوچی، گناهکاری، بی عاطفگی نسبت به خانواده و دوستان میشود.
- سطح انگیزشی: در این سطح شاهد کاهش تمایل به مشارکت در فعالیت های زندگی و مرگ اندیشی میباشیم.
ریشه شناسی افسردگی:
در علم روانشناسی در درجه دوم و پس از شناخت نشانه ها به رویکردهای ریشه شناسی افسردگی می‌پردازیم. دکتر مجتهدی در این زمینه چندین رویکرد را معرفی میکند:
نگاه روانکاوانه: این نظریه مانند مساله ی فقدان انگشت است.یعنی فرد دچار یک فقدان شده که این فقدان میتواند از جدایی عاطفی یا مرگ عزیزان تا فقدان آرمان ها، ارزش ها یا تعلقات روانی را در بر بگیرد.
رویکرد تحلیلی: رویکرد دوم، رویکرد تحلیلی است. این رویکرد اظهار دارد که انسان در حالت افسردگی، بازگشت پرخاشگری دارد.
بازگشت پرخاشگری زمانیست که افراد نمیتوانند پرخاش و خشم خود را به بیرون بروز دهند درنتیجه درون ریزی کرده و با کاهش لذت از زندگی مواجه میشوند که اروپاییان آن را ضد لذت می‌نامند.
رویکرد احساس گناه: سومین رویکرد، رویکرد احساس گناه است. که در آن احساس گناه ناهوشیارانه ی فرد باعث میشود نیاز به تنبیه خود داشته باشد و نشانه های افسردگی کمک کننده ی او در پرداختن تاوان گناهانش هستند. از این رو احتمالا پشت این نشانه ها لذتی غیر هوشیارانه نهان است.
جهت ورود به تست افسردگی کلیک کنید.
نشانه‌های افسردگی در جوانان:
هنگام ابتلای جوانان به افسردگی تغییرات بسیاری در شیوه ی زندگی آنها به وجود میآید. آنها از زندگی و فعالیت های روزمره خود لذت نمیبرند و همه چیز برایشان روزمره و یکنواخت میشود.
در دامه به برخی از این علائم و نشانه ها در جوانان می‌پردازیم:
- تغییرات در خلق و خو، درخود فرورفتگی، غمگینی، دل‌مردگی و احساس گناه.
- ناامیدی نسبت به زندگی و آینده و بی‌علاقه بودن نسبت به آنها
- از دست دادن انگیزه، تلاش و هدفمندی که باعث از دست رفتن مسئولیت پذیری و نیمه تمام رها کردن کارها نیز میشود.
- بروز رفتارهایی نظیر بی تفاوتی یا بی اعتنایی نسبت به مسائل
- کاهش یا افزایش بیش از حد میل جنسی طبیعی ( برخی از افراد مبتلا به افسردگی به دلیل عدم لذت ار رابطه ی جنسی سعی میکنند با بالا بردن تعداد روابط خود به حس لذتی که در پی آن هستند دوباره دست یابند.
- اشکال در خواب، کابوس‌های مکرر شبانه و سحرخیزی با وجود کم خوابی
- بروز حساسیت شدید در قبال رد یک خواهش و یا شکست در یک کار
- نشخوار فکری، خود خوری و اشکال در تمرکز
- پرخاشگری های بی‌مورد، رفتارهای ضد اجتماعی
- گله و شکایت های مبهم در خصوص وضعیت جسمانی، مانند سردردهای مکرر
- عدم تعاملات اجتماعی و اولویت قرار دادن تنهایی به حضور در اجتماع
- احساس پوچی، آرزوی مرگ، یأس، دل‌مردگی، انزوا، خستگی مفرطو فقدان انرژی
البته روشن است که با بروز برخی از این نشانه ها نمیتوان کسی را افسرده یا بیمار روانی دانست، زیرا تمام انسان‌ها در مقاطعی از زندگی با نشانه‌ها و عارضه هایی این چنینی مواجه می شوند. مسئله ی قابل بررسی ادامه دار بودن یک یا چند رفتار نشانگر افسردگیست که بر زندگی فردی،اجتماعی و خانوادگی فرد تاثیر میگذارد.
بعضی از محققان فکر می کنند فشارهای روانی ناشی از افزایش میزان طلاق در جامعه، افزایش انتظارات والدین در خصوص تحصیلات دانشگاهی فرزندانشان و همچنین فشارهای اجتماعی دیگر سبب می شود بچه ها بیشتر از قبل به لبه پرتگاهِ ناامیدی نزدیک شوند.
شاد زیستن
یکی از مشکلات امروزه ی جوانان کشور ما عدم وجود تعریفی صحیح از تئوری شاد زیستن است. جوانان ما که همان کودکان دیروزند مانند گذشته‌شان با زندگی شاد بیگانه‌اند. دکتر سیدحسین مجتهدی در این باره می‌گوید: شاد زیستن در دوران ما دارای سه بعد است:
بعد فرهنگی: در گذشته، با فرهنگ شاد زیستی در ایران مواجه بودیم. بدین گونه که هرماه یک روز را به عنوان روز جشن در نظر میگرفتند. اما به دلیل تجربه‌های تاریخی جراحت‌زای روانی اجتماعی در طول زمان، افسردگی به گونه ای ارزش قلمداد شد.
بعد اجتماعی: به دلیل مسائل اقتصادی، اجتماعی، رویکردهای کلان مدیریتی برای برنامه ریزی های درست شیوه های زیستی و عدم بهره مندی نسل جوان از مهارت های زندگی به مفهوم علمی آنچنان که شاید و باید این نسل به قدرت پیشگیری از افسردگی مجهز نیست.
بعد فردی: عدم شیوه زیستی مناسب، عدم پیشگیری، اهتمام به ورزش، هنر، ادبیات و …
جهت ورود به تست افسردگی کلیک کنید.
سخن آخر
نگرش مثبت به زندگی، تغذیه سالم و اصولی، ورزش، مشارکت در طرح‌های اجتماعی، کسب مهارت‌های مقابله با استرس‌های محیطی، فاصله گرفتن از انرژی‌های منفی، خشم و آموختن تکنیک‌های صحیح و اصولی زندگی از عوامل موثری است که تا حدود بسیاری دچار شدن و ابتلا به این عوارض را کاهش می دهد.
