در سال ۱۹۷۰ میلادی دکتر مردیت بلبین Meredith Belbin یکی از افراد معتبر و مطرح در زمینه مطالعه کار تیمی به همراه تیم پژوهش خود تصمیم گرفت تا بررسی نماید که آیا مشکلات به وجود آمده در تیم‌ها قابلیت پیشگیری دارند یا خیر؟ با انجام پژوهش‌های متعدد و متوالی مشخص شد که موفقیت و شکست تیم‌ها بیشتر از آنکه در گرو هوش و دانش اعضای تیم باشد به عوامل رفتاری وابسته است.

در همین راستا مجموعه‌هایی قابل‌تفکیک از عوامل رفتاری شناسایی شده و هر یک از آن‌ها بیانگر نوعی خاص و منحصربه‌فرد از چگونگی همکاری اعضای تیم هستند که به آن‌ها «نقش تیمی» می‌گویند. در این آزمون ۹ عامل در نظر گرفته شده است که هر یک بیانگر نقش فرد در گروه است. هر نقش تیمی به‌عنوان یک گرایش و تمایل به رفتار، همکاری و وابستگی به دیگران به روشی خاص تعریف می‌شود. هر یک از اعضای تیم درجات متفاوتی از نقش‌های تیمی را در عملکرد خود نشان می‌دهند.

بعد از انجام تست بلبین نتیجه‌ای که دریافت خواهید کرد نیم‌رخ نقش‌های تیمی بلبین است. درواقع نقش‌های تیمی بلبین دسته‌بندی‌های رفتاری هستند نه صرفا صفات یا ویژگی‌های فردی. نیم‌رخ نقش تیمی شامل نقش‌های طبیعی (نقش‌هایی که فرد به‌راحتی می‌پذیرد و بهترین عملکرد را در این نقش ارائه می‌دهد)، نقش‌های قابل مدیریت (نقش‌هایی که فرد می‌تواند در صورت نیاز ایفا کند و با آموزش و تمرین مهارت‌های خود را توسعه دهد) و نقش‌های اجتنابی (نقش‌هایی که فرد نمی‌تواند به‌راحتی و به‌طور طبیعی انجام دهد و باید از به‌عهده گرفتن این نقش‌ها اجتناب کند).

آیا حضور تمام ۹ نقش بلبین در هر تیمی الزامی است؟

ممکن است این‌طور به نظر برسد که در هر تیم حضور هر ۹ نقش الزامی است. درصورتی‌که حضور این تعداد افراد در هر تیم که هر کدام نقشی خاص و منحصربه‌فرد داشته باشند مشکل بوده و بحث‌ها و چالش‌های درون تیمی و تعدد ارتباطات مانع از تصمیم‌گیری درست می‌شوند. بنابراین تعداد اعضا به میزان کار تیم و حجم کار سازمان بستگی دارد. ضمن اینکه ممکن است برخی از افراد علاوه‌بر پذیرش نقش اصلی توانایی پذیرفتن نقش‌های دیگر را نیز داشته باشند.

به‌طورمعمول افراد مجموعه‌ای از نقش‌های تیمی که نشان‌دهنده‌ی رفتارهایی است که به‌طور طبیعی و مکرر از خود نشان می‌دهند، هستند. بنابراین چنانچه مدیران سازمان بتوانند با تکیه‌بر آگاهی از نقش‌های تیمی افراد یک گزینش صحیح انجام دهند که تمام نقش‌های تیمی ۹ گانه را شامل شود می‌توانند شاهد تحقق اهداف سازمانی و درنهایت پیشرفت و موفقیت سازمان باشند.

ایده‌پرداز: تمایل زیاد به شکوفایی و بروز خلاقیت و توانمند در حل مسائل به روش‌های نامتعارف.

ناظر ارزیاب: یک بیننده منطقی که توانایی قضاوت منصفانه را دارد و می‌تواند گزینه‌های موجود را بدون تعصب و غرض‌ورزی مورد ارزیابی قرار دهد.

هماهنگ‌کننده: حضور این گروه از افراد به‌منظور حفظ تمرکز بر روی اهداف تیم، کشف و شناسایی توانایی‌های اعضای تیم و واگذاری مناسب وظایف به سایر اعضا در تیم لازم و ضروری است.

ارزیاب منابع: چنانچه تیم در معرض منزوی شدن و تمرکز افراطی بر محیط داخلی خود قرار گیرد این گروه از افراد با دادن آگاهی در جهت عکس حرکت تیم موجب اطمینان یافتن از کاربردی بودن ایده‌ها و اهداف تیم در محیط خارجی می‌شوند.

مجری: وجود این نقش در یک تیم به‌منظور ارائه یک راهکار عملی و کاربردی و اجرای آن به بهترین و کارآمدترین حالت ممکن، ضروری است.

تمام کننده: در به سرانجام رساندن یک کار یا پروژه بسیار اثرگذار هستند. آن‌ها با دقت و وسواس زیادی که به خرج می‌دهند موجب می‌شوند که خروجی کارها با بالاترین استانداردهای کنترل کیفیت ارائه شوند.

تسهیل‌گر: اشخاص متعلق به این نقش سازگاری و انعطاف‌پذیری بسیار بالایی دارند و اساسا در شناسایی عملکردهای موردنیاز تیم و تقبل انجام مسئولیت‌ها بسیار خوب ایفای نقش می‌کنند.

شکل‌ دهنده: این گروه از افراد چالشگران تیم هستند که نیروی محرکه لازم را برای پیشرفت مستمر تیم فراهم می‌کنند.

متخصص: به‌واسطه دانش تخصصی خود می‌توانند تصمیمات درستی بگیرند. اختصاص دادن تمرکز بیش‌ازحد به موضوع مدنظرشان حتی بیشتر از رفع نیاز تیم و اولویت قرار دادن تیم.