هر تجارت یا سازمان جدید، ابتدا با یک ایده شروع می‌شود و همانطور که می‌دانید پشت هر ایده بزرگ چشم‌اندازی وجود دارد که در صورت داشتن ساختار مناسب، رهبری صحیح، بودجه کافی و گروهی از افراد معتقد به چشم‌انداز، سازمان چگونه خواهد بود. چشم انداز نشان‌دهنده هدف سازمان و چرایی وجود سازمان را نشان می‌دهد. در ادامه این مقاله به این سوال مهم جواب می‌دهیم که چشم انداز چیست؟
همه سازمان‌ها، از جمله شرکت‌های انتفاعی، غیرانتفاعی، موسسات خیریه و سایر شرکت‌های دیگر، از بیانیه‌های چشم انداز برای پیشرفت کارهای مهم خود استفاده می‌کنند. آنها باید به خوبی این موضوع را بدانند که تعیین چشم‌انداز در سازمان چه نقشی را ایفا می‌کند؟ بنابراین، چشم انداز چیست؟
چشم انداز چیست؟
هر سازمان یک رهبر خواهد داشت از این رو هر چشم‌انداز با یک رهبر چشم‌اندازنگر و دوراندیش آغاز می شود که قادر به ایجاد تصاویر ذهنی و کلامی از وضعیت مطلوب آینده است. البته در اینجا این موضوع نباید ناگفته بماند که رهبران چشم‌اندازنگر و دوراندیش، باید چشم‌اندازهای خود را با دیگر شرکای خود، مشتریان و تامین کنندگان و رهبران دیگر مجموعه خود به اشتراک بگذارند.
همچنین هیئت‌مدیره باید اهمیت صرف وقت و هزینه ای که برای این چشم‌انداز استفاده می‌شود را درک کند. همچنین باید چشم‌اندازها و اهداف به کارمندان نیز منتقل شوند چرا که آنها برای برنامه ریزی‌ها و انجام کارهای بلندمدت خود به بیانیه چشم‌انداز نگاه می‌کنند.
شرکت‌ها برای کسب سود و در جهت منافع سهام‌داران خود فعالیت می‌کنند. فراتر از آن، بسیاری از شرکت‌ها به موارد دیگر نیز علاقه‌مند هستند. رویکرد طولانی‌مدت در تجارت به معنای این است که شرکت تمایل دارد که به مشتریان همفکر خود خدماتی را ارائه دهد. بیانیه چشم انداز، ویژگی‌ها و سبک زندگی ایدئال مشتریان و همچنین شرایط بازار را برآورده می‌کند.
فراموش نکنید که نوشتن بیانیه چشم انداز بخشی از روند برنامه‌ریزی استراتژیک است. این کار به برنامه‌ریزی، زمان و ملاحظه نیازمند است. هیئت مدیره باید به اندازه کافی زمان به فرآیند نوشتن بیانیه‌های چشم‌انداز خود قرار دهد. چرا که این فرآیند مرحله مهمی در ساخت و پایه‌ریزی هر تجارتی است. به بیان ساده‌تر، چشم‌انداز یک سند نوشته‌ای است که توصیف می‌کند که یک سازمان به کجا می‌رود و هنگام رسیدن به آن جایگاه که هدف نهاییش است، چگونه به‌نظر خواهد رسید؟!
بیانیه چشم انداز می‌تواند کوتاه یا بلند باشد. کوتاه یا بلند بودن آن بستگی به سازمان دارد. چشم‌انداز هدف شرکت درواقع آن‌چه شرکت برای آن تلاش می‌کند و آن‌چه می‌خواهد به دست آورد را توصیف می‌کند.
بیشتر نویسندگان بیانیه‌ی چشم انداز می‌دانند که این فرایند پاداش‌آور و الهام‌بخش است؛ این فرصت را به آنها می‌دهد تا خصوصیاتی را که استراتژی سازمان تحت‌تأثیر قرار می‌دهند، بیان کنند. نوشتن آن باید روند چالش‌برانگیزی باشد، زیرا در بسیاری از بخش‌های دیگر تجارت تأثیر دارد.
بیانیه‌ی چشم انداز چیزی است که به اشتراک گذاشته می‌شود و به آن افتخار می‌شود. چشم انداز ارزش سازمان شما و تعهد شرکت در رسیدن هدف ها را اعلام می‌کند.
اگر سازمانی بیانیه چشم انداز نداشته باشد چه خطری آن را تهدید می‌کند؟
شاید این سوال برای شما پیش بیاید که اگر بیانیه چشم‌انداز نوشته نشود، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ یکی از خطرهای ننوشتن بیانیه‌ی چشم انداز این است که باعث می‌شود شرکت شما از مسیر خود منحرف شود. اگر چشم انداز شرکت خود را بیان نکنید، انحراف از مسیر حرکت بسیار آسان می‌شود و شاید افراد شرکت اهداف و اولویت‌ها را به‌راحتی فراموش کنند.
بگذارید با یک مثال این موضوع را برای شما بیشتر شفاف کنم. تصور کنید یک فروشگاه لاستیک وجود دارد. این فروشگاه هیچ چشم‌انداز واضحی ندارد. یک مدت که بگذرد، مغازه لاستیک فروشی ضرر خواهد کرد. مدیر این فروشگاه، یک مغازه تعمیرات اتومبیل باز می‌کند تا مشتریان بیشتری را به فروشگاه بیاورد. این کار را می‌کند تا مشتریانی که برای تعمیر ماشین خود آمده‌اند به فروشگاه لاستیک فروشی هم سری بزنند. اما بعد از مدتی اتفاقی عجیب می‌افتد، تعمیرگاه انقدر شلوغ می‌شود که مدیریت شروع به منتقل کردن افراد فروشگاه به تعمیرگاه می‌کنند.
تاثیرگذاری این تصمیمات همانند یک بازی دومینو است و باعث می‌شود یکی هزینه‌ها و ضرر و زیان دیگری را جبران کند. همچنین، مدیریت مجبور شد که کارمندان با حقوق بالاتر را اخراج و افرادی را با حداقل حقوق و دستمزد استخدام کند و ترجیح داد که درباره‌ی محصولات به آنها آموزش ندهد. اگر آنها چشم انداز مشخصی برای فروشگاه لاستیک خود داشتند و از آن برای تصمیم‌گیری درباره‌ی تجارت خود استفاده می‌کردند، می‌توانستد تصمیمات متفاوتی را اتخاذ و مشکلات را به روش دیگری حل کنند.
حال با مثال بالا فهمیدیم داشتن یک چشم انداز بسیار مفید است اما چرا چشم انداز مهم است؟
چشم انداز فقط یک تمرین نیست که بگوییم باید در سازمان آن را تمرین کرد تا به نتیجه برسیم بلکه دلیل وجود یک شرکت را شرح می‌دهد و کار را معنی‌دار می‌کند. چشم انداز باعث می‌شود کارمند با انرژی و همفکر با یکدیگر درگیر شوند و همدیگر را جذب کنند؛ اینگونه سازمان‌ها و حتی شرکت‌ها می‌توانند به راحتی فرهنگ سازمانی مناسبی ایجاد کنند و در جهت رشد و تقویت آن بکوشند.
چشم انداز تصویر واضحی از زمینه مناسبی را برای تصمیم‌گیری بهتر و هدف قرار‌دادن مشتریان مناسب فراهم می‌کند.
