«حالا درست را بخوان، هنر را هم در کنارش ادامه بده!»
جمله‌ای کلیشه‌ای که والدین ناخواسته با گفتن آن استعداد هنری در کودک را بی‌اهمیت می‌شمرند. آیا شما هم این جمله را از والدین خود شنیده‌اید؟ چه احساسی داشتید و آیا واقعا توانستید به پرورش استعداد هنری خود در کنار درس خواندن بپردازید؟ خوشبختانه امروزه بیشتر شاهد این هستیم که والدین کودکانشان را به کلاس‌های مختلف هنری می‌برند و به آن بیشتر بها می‌دهند. شاید آن‌ها به این نحو می‌خواهند چرخه‌ی باطلی که نسل به نسل به این موضوع مهم بی‌اهمیت بوده است را بشکنند.
شناسایی و پرورش استعداد هنری کودکان اهمیت زیادی دارد. این استعداد می‌تواند وسیله‌ی مهمی در جعبه ابزار موردنیاز آن‌ها در بزرگسالی برای ابراز احساسات، حل مسئله، خلاقیت و تفکر انتقادی باشد، همچنین روی پیشرفت تحصیلی آن‌ها نیز اثرگذار است و ما رشته‌ای به نام هنر درمانی داریم و این نشان می‌دهد هنر می‌تواند شفابخش باشد و به کمک بیماری‌هایی مثل اضطراب، بیش فعالی، وسواس و … در کودکان بیاید. ما در این مقاله به ۵ دلیل مهم این موضوع اشاره می‌کنیم، انواع استعدادیابی هنری را باهم می‌شناسیم و به راه‌هایی برای افزایش استعداد هنری کودکان می‌پردازیم.
هنرمندان کوچکی که الگوی هنرمندان مدرن بزرگ شدند!
کودکان به واسطه‌ی اینکه اولین بار است با پدیده‌های گوناگون مواجه می‌شوند تجربه ای منحصربه‌فرد از زیستن دارند. این تجربه موجب می‌گردد سبک بیانی آن‌ها متمایز، صادقانه و بدون قضاوت باشد. آن‌ها تخیل قوی و خلاقانه‌ای دارند که همه چیز در نظرشان جذاب و زیبا است. این دید کودکانه در نظر نقاشان مدرن در دوره‌ای برجسته شد. آن‌ها سعی کردند از انتزاعات ساده‌ی کودکان درباره‌ی زیبایی‌های جهان الهام بگیرند. پابلو پیکاسو از جمله‌ی این هنرمندان بود. او در این باره می‌گوید: «چهار سال طول کشید تا مثل رافائل (یکی از بزرگ‌ترین نقاشان تاریخ) نقاشی کنم، اما یک عمر طول کشید تا مثل یک کودک نقاشی بکشم.» در جایی دیگر گفته است:
«هر کودکی هنرمند است، مشکل این است که چگونه پس از بزرگ شدن همچنان هنرمند باقی بماند.»
اما چرا پیکاسو این دید را نسبت به کودکان داشت؟ پژوهشگرانی به نام کیتی واگنر و کارن آر دبکینز در پژوهشی به این پی بردند که رشد اولیه‌ی دوران کودکی با دوره‌ی توسعه‌ی انبوه و تصاعدی شبکه‌های عصبی همراه است و این دلیلی است که آن‌ها می‌توانند دو یا چند حواس جسمی را باهم ادغام کنند و پیوند بزنند. آن‌ها تجربه‌ای را دارند که وضعیت مشابه آن در برخی بزرگسالان با عنوان سندرم هم حسی یا حس آمیزی (synesthesia) دیده می‌شود.
مطلب مرتبط: چگونه اعتمادبه‌نفس کودکم را افزایش دهم؟
افرادی که سینستزیا دارند طبق گفته‌ی عصب‌شناسی به نام راماچاندران در یک سرزمین غریب مابین واقعیت و خیال زندگی می‌کنند. آن‌ها رنگ‌ها را می‌چشند، صداها را می‌بینند، اشکال را می‌شوند و احساسات را در ترکیب‌های بی‌شماری لمس می‌کنند. هنرمندان به دنبال این هستند تا با ادراک‌های خود از واقعیت آشنایی زدایی کنند پس معلوم است که حس آمیزی کودکان برایشان جالب باشد. راماچاندران گزارش داده است که :«سینستزیا در هنرمندان ۷ برابر بیشتر از سایر افراد است.» اما می‌دانید نکته‌ی جالب قضیه کجاست؟
پیکاسو، هنرمند نابغه، بدون اینکه به سندرم حس آمیزی مبتلا باشد، این ویژگی را در نقاشی‌های کودکان کشف کرد، از آن الهام گرفت و این منجر به این شد که سبک جدیدی را در نقاشی به نام کوبیسم به وجود بیاورد! برای یک کودک، فعالیت‌های هنری منبعی نامحدود جهت اکتشاف طبیعت، انسان‌ها، رنگ‌ها و شکل‌ها و عرصه‌ای برای خلق لذت‌بخش است. او وقتی می‌خواهد اثری را بیافریند هدف خاصی را دنبال نمی‌کند بلکه تمامیت هستی خودش را در آن اثر انعکاس می‌دهد. پس می‌توان به این نتیجه رسید که کودکان دید زیبایی شناسی قوی دارند و تعریف هنر از دید بزرگسالان هر چه که باشد در نظر کودک تعریف هنر متفاوت جلوه می‌کند.
هنر وسیله‌ای برای بیان ادراکات و احساسات ناخودآگاه کودک است، به همین خاطر می‌بینیم که نقاشی هیچ دو کودکی شبیه هم نیست و حتی خودش نمی‌تواند دوباره اثر هنری خودش را تکرار کند و همین باعث می‌شود تا هنرمندان، روان‌شناسان و معلمان توجه ویژه‌ای به اثر خلق شده‌ی یک کودک داشته باشند. تمام این تفاسیر این‌طور نشان می‌دهند که هنر و آموزش آن در زندگی کودکان جایگاه ویژه‌ای باید داشته باشد اما به چه علت‌های دیگری که نمی‌دانیم؟ در ادامه به این سؤال می‌پردازیم که چرا کشف استعداد هنری در کودک مهم است و باید جدی گرفته شود؟
۵ دلیل مهم اهمیت آموزش هنر در زندگی کودکان
۱ـ تقویت مهارت‌های حرکتی
طبق تحقیقات مؤسسات ملی سلامت آمریکا کودکان لازم است مهارت‌های هنری بیاموزند. مثلا: لازم است کودکان ۳ ساله توانایی کشیدن دایره را داشته باشند و بتوانند قیچی بی‌خطر کاغذبُری را به راحتی در دست بگیرند. همچنین لازم است یک کودک ۴ ساله بتواند یک مربع را به راحتی بکشد و با قیچی کاغذی را صاف ببرد. به همین خاطر است که در برنامه‌های آموزشی مهدهای کودک بر روی کار با قیچی تأکید می‌شود. زیرا باعث رشد مهارت‌هایی می‌شود که کودکان در آینده برای طراحی کردن به آن نیاز دارند.
کارهایی که اغلب کودکان در مهد کودک‌ها و مدارس ابتدایی با آن سروکار دارند مثل گرفتن قلم مو، مخلوط کردن رنگ‌ها، کشیدن نقاط و خطوط، ورز دادن، پاره کردن کاغذ و… به هماهنگی فزاینده و مهارت حرکتی ظریف نیاز دارند و از طرفی آن را از طریق هماهنگی بیشتر حواس، عضلات و مغز تقویت می‌کند. در انجام یک فعالیت هنری خودبه‌خود این کارها شکل می‌گیرند و کودکان این کارها را دوست دارند بارها و بارها تکرار کنند چون برایشان لذت‌بخش است. حال اگر هر کدام از این کارها جداگانه و در قالب یک آموزش اجباری به کودک داده شود شاید حوصله‌اش را سر ببرد و آن را تکرار نکند یا رها کند.
مطلب مرتبط: بهترین تست استعدادیابی کودکان
۲ـ بالا بردن دقت و تمرکز و مهارت حل مسئله
برای خلق یک اثر هنری نیاز است تا هنرمند با دیدی متفاوت از دیگران و دقتی بیشتر به دنیا و پدیده‌های اطراف خود بنگرد. وقتی کودک درگیر فعالیت هنری می‌شود دقت و تمرکز او بالا می‌رود و این می‌تواند روی توانایی‌های هوشی او نیز اثرگذار باشد. همچنین برای کودکانی که از کمبود توجه رنج می‌برند فعالیت‌های هنری وسیله‌ای مفید برای بهبود آن‌هاست.
فعالیت هنری به کودک این امکان را می‌دهد تا با ابهام و عدم اطمینان روبه‌رو شود و با آن احساس راحتی کند. این کار انعطاف‌پذیری او را بالا می‌برد. هرچقدر میزان آزادی کودکان در استفاده از ابزارهای هنری برای خلق آثار بیشتر باشد در بزرگسالی از تجربه‌ی چیزهای جدید ترس کمتری دارند، ایده‌های جدید را امتحان می‌کنند یعنی گشوده‌تر هستند نوآوری دارند و از مهارت حل مسئله‌ی بالاتری برخوردار خواهند بود. کودکان از طریق مهارت حل مسئله مهارت‌های فکری‌شان را می‌سازند و آن را رشد می‌دهند و تفکر انتقادی در آن‌ها تقویت می‌شود. همچنین آموزش یادگیری حل مسئله به کودکان از طریق فعالیت‌های هنری، سبب افزایش توانایی‌های اجتماعی، عاطفی، اخلاقی، بدنی و زیباشناسی آن‌ها می‌شود.
۳ـ ارتقاء هوش و پیشرفت تحصیلی
تحقیقات بر روی یکی از مدارس کالیفرنیایی نشان می‌دهد که برنامه‌های هنری باعث می‌شوند تا دانش‌آموزان در جنبه‌های مختلف درسی پیشرفت داشته باشند و محققان به این نتیجه رسیدند که هنر می‌تواند ابزار خوبی برای ارتقای هوش کودکان باشد. در این تحقیق مقرر شد که دانش‌آموزان روزانه بین ۴ تا ۶ ساعت فعالیت هنری داشته باشند.
نتایج درخشان بود و اوضاع به این صورت پیش رفت که آن کودکی که دوست نداشت در کلاس مشارکت داشته باشد و حرف بزند، وقتی می‌خواست از نقاشی خود پیش دوستانش صحبت کند اعتمادبه‌نفس بالایی پیدا می‌کرد و به خوبی صحبت می‌کرد. همچنین افزودن هنر‌هایی چون موسیقی، نقاشی، رقص و نمایش به بچه‌ها کمک کرد تا دروس سختی مثل ریاضی را با اشتیاق بیشتری دنبال کنند. مدیر مدرسه کالیفرنیایی درباره‌ی این تحقیق این‌چنین گفت که: «بچه‌ها از یادگیری به سبک ماشینی خسته می‌شوند اما در هنر خستگی وجود ندارد. ما انواع مختلفی از دانش‌آموزان را در مدرسه‌ی خود داریم، شامل بچه‌هایی که دارای اختلال در یادگیری هستند، اما برای درگیر کردن آن‌ها با هنر هیچ مشکلی وجود ندارد.»
در تحقیقی دیگر که سال ۲۰۰۸ انجام شد، عصب‌شناسان از ۵ دانشگاه مختلف یک پژوهشی را توسط Dana Foundation با کمک یکدیگر پیش بردند و به این نتیجه رسیدند که: موسیقی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت خواندن آن‌ها بهبود یابد. زیرا به این طریق آن‌ها راحت‌تر می‌توانند ساختار صداهای کلمات را تشخیص دهند یا مثلا بازیگری باعث می‌شود تا توانایی بیان ایده‌ها و حافظه‌ی کودکان تقویت شود و کودکانی که کارهای هنری مثل نمایش و تئاتر را دوست دارند از قدرت توجه و حافظه‌ی بالاتری برخوردار هستند.
پس در اینجا مهم است که در قدم اول مشخص شود کودکان در کدام نوع از هوش‌های چندگانه گاردنر درصد بالاتری را به خود اختصاص می‌دهند تا بیشتر بر روی آن تمرکز شود. یعنی اگر کودکی بر اساس تست هوش چندگانه‌ی گاردنر از هوش موسیقیایی بالاتری برخوردار است عاقلانه به نظر می‌رسد که بیشتر روی این جنبه‌ی هنری او سرمایه‌گذاری شود تا بقیه‌ی جنبه‌ها. در قدم بعدی مدارس نباید نقش زنگ هنر را در رشد هوشی و پیشرفت تحصیلی کودکان کم‌رنگ ببینند و این زنگ را بر‌دارند یا برای امتحان گرفتن و تدریس دیگر درس‌های کسل کننده اختصاص دهند چراکه فرصت تجربه و یادگیری مهارت‌هایی حیاتی را از کودک می‌گیرند و این روی آیندهی او تأثیر منفی خواهد داشت.
۴ـ بالا بردن خلاقیت
کارهای هنری اصولا به انسان کمک می‌کند تا تفکر خلاف عرف و متفاوت اندیشیدن در او تقویت شود. خلاقیت یعنی توانایی فکر کردن خارج از چهارچوب‌ها و روش‌های ثابت قبلی. حال اگر به استعداد هنری در کودک از طریق پرورش خلاقیت در آن‌ها توجه داشته باشیم در آیندهی او نتایج جالبی مثل افزایش اعتمادبه‌نفس او را شاهد خواهیم بود. تحقیقات نشان می‌دهد زمانی که ساعات کارهای هنری را افزایش می‌دهیم، قدرت تفکر کودکان که خلاقیت یکی از مهم‌ترین آن‌هاست، رشد پیدا می‌کند.
راه و روش پرورش خلاقیت به این صورت است که با کشف تیپ هنری کودک و میزان علاقمندی به او به رشته‌ی هنری که دوست دارد در آن فعالیت داشته باشد کودک را تشویق می‌کنیم تا ابراز وجود کند و نترسد اگر در حین خلق اثر هنری ریسک کند یا اشتباهی انجام دهد. این مسیر یک حس عجیبی از کشف کردن را به او می‌آموزد. کودک با انجام کارهای هنری برون‌ریزی احساساتش را یاد می‌گیرد و راهی را می‌یابد تا رنج‌ها، ناراحتی‌ها و حالات روانی مختلفش را بروز دهد و این به سلامت روانی او، ایجاد احساس آرامش و بروز توانایی‌های ذاتی و درونی‌اش کمک می‌کند. دکتر کری.فری‌دِم در همین رابطه می‌گوید: «جامعه به انسان‌هایی برای حرکت به جلو به نیاز دارد که افراد متفکر و خلاقی هستند و همواره به دنبال راه‌حل‌های جدید و بهبود وضع هستند و نه آن‌هایی که فقط دنباله‌رو و منفعل عمل می‌کنند. حال هنر، تمرینی است که فرد تفکر و روند بهبود مسائل از طریق اندیشه‌ورزی را تجربه کند.»
اگر دوست دارید تا عامل خلاقیت را در کودک خود تقویت کنید اولین قدم این است که به ۲ عامل زنتیک و روش تربیتی توجه ویژه‌ای داشته باشید و استعداد، علاقه و زمینه‌ی هوشی کودک را در ابتدا مشاهده کنید. برای این مشاهده‌گری اول باید ارتباط و پیوند عاطفی قوی بین شما و کودک ایجاد شده باشد تا کودک در سایه‌ی امنیت حضور شما علاقه‌ی واقعی‌اش را بروز دهد. به این نکته نیز توجه داشت باشید که اصلا آرزوهای دست نیافته‌ی خودتان را به کودک منتقل نکنید و او را مجبور به هیچ فعالیت هنری نکنید.
مطلب مرتبط: ۸ راهکار ساده برای آموزش تفکر انتقادی به کودکان
۳ـ رشد زبانی (کلامی)
وقتی کودک در مرحله‌ای از رشد خودش قرار دارد که می‌خواهد زبان باز کند، اگر والدین او زبان‌آموزی را با آموزش‌های هنری همراه کنند این کار در یادگیری مهارت‌های زبانی آن‌ها تأثیر می‌گذارد. بسیاری از مادر و پدرها را دیده‌ایم که وقتی می‌خواهند کودک را با شکل‌ها، رنگ‌ها، حیوانات و اسم فعالیت‌ها آشنا کنند این کار را با ساخت کاردستی یا نقاشی کردن همراه می‌کنند و نتیجه هم می‌گیرند و کودک در این حالت به سرعت یاد می‌گیرد.
همچنین قصه‌گویی، یادگیری شعر، حفظ متن نمایش‌های کودکانه برای بچه‌ها این امکان را خلق می‌کند تا با تکرار و تمرین کلمات آورده شده در سروده‌ها لذت ببرند، دایره‌ی واژگانی خودشان را وسعت ببخشند و عضلات گفتاری خود را پرورش دهند. همه‌ی این فعالیت‌ها نشان می‌دهد که چقدر ارتباط با هنر، خلاقیت و توصیف هنری می‌تواند مهارت‌های زبانی کودکان را در دوره‌های مختلف به شیوه‌های گوناگون بسط دهد.
انواع استعداد هنری
در تفکیک هنرها در استعدادیابی می‌گویند که استعدادهای هنری به دو دسته تقسیم می‌شوند:
استعدادهای منفرد، مثل:
موسیقی، آواز، نقاشی، خوشنویسی، مجسمه‌سازی، داستان‌نویسی، شعر، بازیگری، معماری، دکوراسیون داخلی، طراحی صنعتی، صنایع دستی (چرمی، چوبی، دریایی، سنگی، فلزی)، عکاسی، فیلم‌نامه نویسی، کارگردانی، انیمیشن، چاپ دیجیتال، گرافیک، پوشاک (سنتی و مدرن)، گریم، آرایشگری، دوبلوری، بدل‌کاری، خبرنگاری، گویندگی رادیو، گویندگی تلویزیون، مجری‌گری، سخنوری و کمدین.
استعدادهای ترکیبی، مثل:
مدیریت هنری، کارآفرینی هنری، پژوهش هنری، بازاریابی هنری، نوآوری هنری، داوری هنری، آموزش هنری و درمانگری هنری. در هر کدام از این استعدادیابی‌های منفرد پرسش نامه‌های مخصوص به هر رشته‌ای برای سنجش وجود دارد (پرسشنامه‌‌ی استعدادیابی موسیقی، آواز، نقاشی و الی آخر) اما برخی تست‌ها هستند که می‌توان آن‌ها را تست استعداد هنری مفید دانست؛ مثل تست رغبت شغلی هالند، تست کهن الگوهای (مردان و زنان) و تست هوش چندگانه‌ی گاردنر.
اگر بخواهیم مثال بزنیم، یکی از پیش نیازها و موارد بررسی برای سنجش استعداد هنری صنایع دستی این است که فرد تیپ شخصیتی واقع‌گرا یا هنری را در تست هالند کسب کند. فردی که در آزمون هوش چندگانه گاردنر نمره‌ی بالایی در هوش طبیعت‌گرا کسب می‌کند و در تست هالند تیپ شخصیتی او واقع‌گرا یا هنری تشخیص داده می‌شود برای رشته‌ی عکاسی مناسب‌تر است و فردی که تیپ شخصیتی او در آزمون کهن الگوهای مردان دیونوسوس و آرتمیس در زنان باشد و به‌علاوه نمره‌ی بالاتری در تیپ اجتماعیِ تست هالند کسب کند ازجمله مشاغل مناسب برای چنین شخصیت هنری فیلم‌نامه نویسی است. در استعدادیابی ترکیبی هم همین داستان برقرار است و به این دلیل به آن ترکیبی می‌گویند که به نوعی دو رشته را بهم پیوند می‌دهد. مثلا درمانگری هنری ترکیب ۲ رشته‌ی روان‌شناسی و هنر است.
راه‌های افزایش استعداد هنری در کودکان
ارائه‌ی ابزارهای مناسب و تهیه‌ی وسایل هنری:
خیلی مهم است که برای کودک محیطی حمایتی و الهام‌بخش فراهم شود. همچنین باید در سبد اقتصادی خانواده قسمتی به ابزار هنری مورد نیاز کودک اختصاص داده شود. مدادرنگی، ماژیک، کاغذ، خمیربازی، پارچه و… ازجمله‌ی این لوازم هستند. کودک وقتی این لوازم را در اختیار داشته باشد خودبه‌خود درگیر فعالیت هنری می‌شود، کنجکاوی‌اش زیاد می‌شود، به انجام فعالیت هنری ترغیب می‌شود و درنهایت می‌تواند امتحان کند و بفهمد که چه فعالیت هنری را دوست دارد و چه فعالیتی را نه.
لازم نیست نگران هزینه‌ها باشید. بخش زیادی از لوازم هنری کودکان می‌تواند از طریق مواد دور ریختنی و بی‌مصرف باشد. به این صورت کودک هم با مسائل محیط زیستی مثل بازیافت آشنا می‌شود و هم یاد می‌گیرد با وسایل محدود و بی‌مصرف چگونه می‌تواند قوه‌ی تخیل و خلاقیتش را در جهت آفرینش هنری به کار بیندازد.
مشارکت دادن کودک در فعالیت‌های هنریِ گروهی:
وقتی کودک در کلاس‌های هنری و گروهی ثبت‌نام می‌شود جدای از آن فعالیتی که به خاطرش آنجاست مهارت‌های اجتماعی مثل تعامل با دیگران و تقویت احساس همبستگی را هم یاد می‌گیرد و اعتمادبه‌نفسش بالا می‌رود. گروه‌های نقاشی، موسیقی، کلاس‌های نمایشنامه نویسی و تمرین کودک با خانواده در خانه، چنین اثرات مثبتی را در او به دنبال دارند و فرصتی استثنایی برای استعدادیابی هنری در کودک هستند.
تشویق کودک به خواندن و تحقیق درباره‌ی هنر:
کودکان را به خواندن کتب هنری، مطالعه درباره‌ی هنرمندان مشهور و تحقیق در زمینه‌های مختلف دنیای هنر تشویق کنید و وقتی کودک در این مورد سؤالی از شما پرسید سریعا جواب سؤال‌هایش را در اختیار او قرار ندهید. بگذارید یک کاوشگر دنیای هنر باشد نه یک منفعل در برابر هنر!
بازخورد مثبت دادن:
به کودک خود بازخورد مثبت بدهید. یعنی وقتی اثر هنری‌اش را نزد شما آورد آنچه را که می‌بینید خوب توصیف کنید، در مورد اقدامات او صحبت کنید و از او درباره‌ی فرآیند خلق اثر هنری سؤال بپرسید. این کارها جدای از بالا بردن اعتمادبه‌نفس کودک او را به تلاش، ادامه و پیشرفت کردن ترغیب می‌کنند.
مطلب مرتبط: ۱۲ راهکار ساده برای تقویت هوش هیجانی در کودکان
به نمایش گذاشتن آثار هنری کودک:
گاهی در خانه یک نمایشگاه هنری از آثار هنری کودکتان راه بیندازید و آن‌ها را در ملاءعام به خانواده و دوستان نشان دهید تا تشویق شود و انگیزه بگیرد. آویزان کردن آثار هنری کودک روی یک دیوار خاص خانه یا حتی چسباندن نقاشی‌ها و آثارهنری کودک روی درِ یخچال کار ساده اما دلنشین و دل‌گرم کننده‌ای برای کودک است.
رفتن به موزه‌ها و گالری‌های هنری:
زمانی را برای رفتن به موزه‌ها، گالری‌‌ها وکارگاه‌های هنری اختصاص دهید. این کارها قوه‌ی تخیل کودک را به کار می‌اندازند و او را با انواع سبک‌ها و تکنیک‌های هنری آشنا می‌کنند.
استفاده از فناوری برای تقویت خلاقیت:
استفاده از برنامه‌های کاربردی آنلاین، انیمیشن‌سازی و آشنایی کودک با واقعیت مجازی و هوش مصنوعی برای او هیجان‌انگیز و جذاب است و کمک کننده است تا اشکال جدیدی را کشف کند و تکنیک‌های مختلف هنری را یاد بگیرد.
تشویق کودک به شرکت در مسابقات هنری:
زمانی که کودک در یک مسابقه‌ی هنری شرکت می‌کند بهتر می‌تواند مهارت‌هایش را بهبود ببخشد و به توانایی‌هایش اعتماد کند زیرا از داوران مسابقه و همسالان شرکت کننده در آنجا بازخورد می‌گیرد، مشاهده می‌کند و تجربه‌های جدیدی یاد می‌گیرد. البته در اینجا خوب است به این نکته هم اشاره کنیم که کودک را برای تجربه کردن تشویق کنید اما اگر تمایلی به شرکت در مسابقات ندارد او را مجبور نکنید زیرا نتیجه‌ی عکس دارد. پس به او حق انتخاب دهید اما مشتاق نگهش دارید.
دیدن و ورق زدن کتاب‌های تصویری هنری:
این کار به شما و کودکتان ایده‌های زیادی می‌دهد و شاید بتوانید یکی از تکنیک‌های اجرا شده در تصاویر را به کمک کودک در خانه اجرایی کنید.
راه دادن فعالیت‌های هنری به زندگی روزمرهی کودک:
بالاتر گفتیم که ابزار مناسب هنری برای کودک تهیه کنید. آوردن و ترکیب این وسایل در زندگی روزمرهی کودک و پیش چشم او قرار دادنشان فکر خوبی است. مثلا می‌توانید وقتی به شمال سفر می‌کنید از کنار دریا، سنگ‌ها و صدف‌هایی برای کلاژسازی جمع کنید. با این کار او در کنار گردش به فکر فعالیت هنری خودش هم بوده است یا می‌توانید در حیاط چند گچ بگذارید تا وقتی بازی‌هایش تمام شد از آن‌ها استفاده کند و طرحی بکشد. همچنین در این مسیر از ایده‌های کوچک و چه بسا مسخره‌ی کودکتان استقبال کنید. مثلا اگر دوست دارد بجای کاغذ روی پارچه نقاشی بکشد او را از این کار منع نکنید.
سخن آخر
هنر برای کودکان نه فقط به عنوان یک بازی یا سرگرمی، بلکه یک روش همه‌جانبه برای گسترش توانمندی‌های ذهنی، عملکردی، فیزیکی (هماهنگی عضلات و مغز) و احساسی است. پس مقوله‌ی استعداد هنری چیزی نیست که بخواهیم سرسری از آن بگذریم. در آخر این مقاله به چند اشتباه اشاره می‌کنیم که در مسیر استعدادیابی هنری در کودکان باید حواسمان به آن‌ها باشند:
- کودکان تخیل قوی دارند. این قدرت را درون آن‌ها با آموزش مستقیم تکنیک‌ها و استفاده از الگوها و چهارچوب‌ها نکُشید!
- از اینکه کودک در حین خلق اثر هنری کثیف کاری کند نترسید و بجای نگران شدن، فضایی مناسب برای او فراهم کنید.
- هر کودکی منحصربه‌فرد است و هنر مخصوص به خودش را دارد پس بین کودکان رقابت نیندازید و آن‌ها را باهم مقایسه نکنید!
- نسبت به اثر هنری کودک دلبندتان بی‌توجه نباشید. چراکه این کار شما او را دلسرد و ناامید می‌کند همچنین به هیچ وجه اثری که او خلق کرده است را اصلاح نکنید!
- و در آخر اینکه وقتی کودکتان اثر هنری را نزد شما آورد (مثلا نقاشی‌اش) بجای بازجویی و توضیح خواستن از کودک در مورد اثرش، او را تشویق کنید!
