اگر عنوان رهبران کاریزماتیک را در سایت ما سرچ کنید خواهید دید که پیش‌ازاین به‌طور مفصل در خصوص اینکه کاریزما چیست؟ چطور می‌توانیم شخصیت کاریزماتیکی داشته باشیم؟ و اینکه رهبران کاریزماتیک چه ویژگی‌هایی دارند توضیحاتی را خدمت شما دوستان گران‌قدر ارائه کرده‌ایم. اما در این مقاله تصمیم گرفتیم تا از منظری دیگر به مقوله‌ی شخصیت و تیپ شخصیت کاریزماتیک بپردازیم. پیش از اینکه وارد بحث اصلی شویم اجازه دهید قدری مفاهیم مرتبط با کاریزما را با همدیگر مرور کنیم تا با ذهنی آماده به ادامه‌ی مطلب بپردازیم.
رهبران کاریزماتیک چه ویژگی‌هایی دارند؟ مزایا و معایب این رهبران چیست؟
ساده‌ترین تعریفی که می‌توان از کاریزما ارائه داد توانایی تحت تأثیر قرار دادن دیگران است. بخش اعظم این توانمندی اکتسابی است و در بستر ارتباطات بین فردی و ارتقا مهارت‌های فردی به وجود می‌آید. اصلا ذهنتان راه دوری نرود. چراکه مهارت‌های مرتبط با کاریزماتیک بودن شامل کارهای ساده‌ای است که با تمرین و تلاش به بخشی از ویژگی‌های شخصیتی باثبات شما تبدیل می‌شوند و آن موقع است که شما نیز صاحب تیپ شخصیت کاریزماتیک می‌شوید.
آیا شما از تیپ شخصیت کاریزماتیک برخوردار هستید؟
بدیهی است برای رسیدن به پاسخ این سؤال شما در وهله‌ی اول باید به شناخت مناسبی از شخصیت و ویژگی‌های شخصیتی خویش برسید. در مرحله‌ی دوم با علم بر اینکه تیپ شخصیتی منحصربه‌فرد شما چیست؟ به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که ویژگی‌های شخصیتی شما تا چه میزان به تیپ شخصیت کاریزماتیک نزدیک است؟ و اگر نزدیک نیست چه اقدامات مؤثری باید انجام دهید تا به شخصیت کاریزماتیک تبدیل شوید.
چطور می‌توانید شخصیت خود را بشناسید؟
روش‌های متعددی برای شناخت شخصیت وجود دارند مانند اینکه می‌توانید از دوستان صمیمی و نزدیک‌ترین افراد زندگی‌تان در مورد بارزترین خصوصیات شخصیت خود سؤال کنید. از آن‌ها بپرسید به نظرشان شما فرد درون‌گرایی هستید یا برون‌گرا؟ در مواجهه با اتفاقات و رویدادهای جدید چه واکنشی نشان می‌دهید؟ تا چه میزان برای انجام تجربه‌های جدید اشتیاق دارید؟ مسئولیت‌پذیر هستید یا به قول خودمان اهل از زیر کار دررفتن و پیچاندن؟ تمایل دارید بیشتر اوقات در جمع باشید یا تنهایی و خلوت خودتان را به هر چیز دیگری ترجیح می‌دهید؟
اما خب از قدیم گفتن «چراغی که به خانه رواست به مسجد حرامه». امروزه دیگر به‌راحتی می‌توان به انواع و اقسام تست‌های شخصیت شناسی و رفتارشناسی تخصصی و معتبر دنیا دسترسی پیدا کرد و با صرف کمترین میزان زمان و هزینه به اطلاعات جامع و دقیقی در مورد تیپ شخصیتی و الگوهای رفتاری خویش برسید. به‌طور مثال تست شخصیت شناسی نئو یک از معروف‌ترین و پرکاربردترین مدل‌های شخصیت شناسی دنیا است که به آن مدل پنج عاملی نیز می‌گویند. چراکه شخصیت شما را در قالب پنج ویژگی مهم و بارز مورد ارزیابی قرار می‌دهد. بعدازاینکه تست را انجام می‌دهید دیگر تکلیفتان با خودتان روشن می‌شود. زیرا حالا با مجموعه‌ای از صفات روبه‌رو هستید که مطمئن هستید بخش مهمی از شخصیت شما را شکل داده‌اند. پس بهتر است مرحله‌ی اول را با دقت انجام دهید و با استفاده از نتایج حاصل از مرحله‌ی اول به سراغ مرحله‌ی بعد یعنی تیپ شخصیت کاریزماتیک برویم.
تست شخصیت‌شناسی نئو فرم بلند
تیپ شخصیتی شما تا چه حد به تیپ شخصیت کاریزماتیک نزدیک است؟
اگر درنتیجه تست نئو شما اثری از نمرات بالا در شاخص وظیفه‌شناسی وجود دارد بدین معنی است که شما دارای چنین صفاتی هستید:
- نظم
- سعی و تلاش بی‌وقفه برای کسب موفقیت
- خود انضباطی
- دوراندیشی و آینده‌نگری
- اهل مشورت و تبادل‌نظر
- دارای عملکرد سازمان‌یافته و کارآمد
- ریزبین
- قدرت کنترل تکانه
با نگاه اجمالی به ویژگی‌های شخصیتی فوق می‌توان به‌صراحت بیان کرد که افراد با نمره‌ی بالا در شاخص وظیفه‌شناسی تا حد زیادی به تیپ شخصیت کاریزماتیک نزدیک هستند. از سوی دیگر کسانی که در این شاخص نمره‌ی پایینی می‌گیرند احتمالا با کنترل تکانه دست‌وپنجه نرم می‌کنند و رفتارهای تکانشی بیشتری از خود نشان می‌دهند. این ویژگی ممکن است با تیپ شخصیت کاریزماتیک مغایرت داشته باشد؛ اما این موضوع به این معنی نیست که افرادی دوست‌داشتنی نیستند و همه از برقراری ارتباط با آن‌ها بیزارند. یادگیری و کسب مهارت‌هایی برای کنترل رفتارهای تکانشی می‌تواند تا حد زیادی آن‌ها را به شخصیت کاریزماتیک نزدیک کند.
از سوی دیگر عدم مسئولیت‌پذیری و فقدان تلاش و پشتکار به‌منظور رسیدن به شخصیتی بالنده و رشد یافته به‌راحتی افراد دارای نمره‌ی پایین در این شاخص را از چشم دیگران می‌اندازد. یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های تیپ شخصیت کاریزماتیک، داشتن اطلاعات کافی و مناسب در حوزه‌های مختلف است. بی‌تردید همه‌ی افراد تمایل دارند با کسانی در ارتباط باشند که اندکی به دانش و تجارب آن‌ها بیفزایند و از دیدن دستاوردها و موفقیت‌هایشان حیرت کنند.
مشخصه‌ی بارز این عامل اعتماد و تمایل زیاد برای سازگاری و همکاری است. علاوه بر این از دیگر ویژگی‌های مرتبط با این شاخص می‌توان به مواردی از قبیل: بخشش، نوع‌دوستی، فروتنی و انطباق اشاره کرد. حال شما بگویید آیا فردی با خصوصیاتی همچون بدبینی، بی‌اعتمادی، توهین و تحقیر دیگران، غرور، لجبازی و بی‌توجهی نسبت به دیگران در زمره‌ی کسانی که دارای تیپ شخصیت کاریزماتیک هستند، قرار می‌گیرد؟ بدون شک خیر. افراد با توافق پذیری بالا بیشتر احتمال دارد که از ترفندهای سازنده و کاریزماتیک در مواجهه با نظرات و اعتقادات مخالف خود استفاده کنند درحالی‌که افراد با توافق پذیری پایین به‌احتمال بیشتری به‌زور و اجبار متوسل می‌شوند. تلاش برای بالا بردن روحیه‌ی همکاری و سازش و اهمیت دادن به نیازها و احساسات دیگران با روش‌های همدلانه و توأم با دلسوزی و سخاوت باعث می‌شود دیگران از داشتن آن‌ها در زندگی لذت ببرند.
و اما برون‌گرایی. صفت نام آشنایی که اغلب افراد در مورد آن کم‌وبیش اطلاعاتی دارند. گرایش به معاشرتی بودن، تمایل به حضور در گروه‌ها و جمع‌های مختلف، پرگویی و پرانرژی بودن از شناخته‌شده‌ترین ویژگی‌های این گروه است. این گروه از افراد قابلیت خارق‌العاده‌ای در ایجاد حس خوب و مثبت در دیگران دارند و این توانایی همواره باعث می‌شود دیگران از تیپ شخصیتی کاریزماتیکشان لذت ببرند. اغلب اوقات می‌توانند روش‌هایی برای تأثیرگذاری بر احساسات دیگران و متقاعد کردن آن‌ها پیدا کنند. از نزدیک شدن به افراد و برقراری ارتباط نمی‌هراسند و اکثر اوقات خود را در مرکز توجه قرار می‌دهند.
عجله نکنید و دچار سوءبرداشت نشوید. ذکر موارد فوق به معنای این نیست که تنها برون‌گراها توانایی تبدیل‌شدن به شخصیتی کاریزماتیک دارند. چراکه درون‌گراها قادر هستند با استفاده‌ی هوشمندانه از روش‌های منحصربه‌فرد خود همه را مات و مبهوت تیپ شخصیت کاریزماتیک خود کنند. به‌جرئت می‌توان گفت چیزی فراتر از کاریزما در عمق شخصیت آن‌ها وجود دارد که اگر اجازه‌ی ورود به جهان منحصربه‌فرد و رمزآلود آن‌ها به شما داده شود اتفاقاتی را تجربه خواهید کرد که هرگز از وقوع آن‌ها پشیمان نخواهید شد.
یکی دیگر از عوامل اصلی مدل شخصیت نئو شاخص تجربه پذیری است که کمتر موردتوجه قرار می‌گیرد. تجربه پذیری درواقع به معنای توانایی سنت‌شکنی، پذیرش تجربه‌های جدید، رهایی از کلیشه‌ها و کنجکاوی است. اما در مقابل کسانی که نمره‌ی پایینی در این شاخص دارند انجام کارهای روتین و معمول را بیشتر از هر چیز دیگری ترجیح می‌دهند. در پی کشف چیزهای ناشناخته نیستند و تمایلی برای بالا بردن دانش خود در زمینه‌های مختلف را ندارند. به‌بیان‌دیگر حس کنجکاوی آن‌ها نسبت به پدیده‌ها و رویدادهای جدید برانگیخته نمی‌شود. چنین خصوصیاتی طبیعتا با تیپ شخصیت کاریزماتیک در مغایرت است. محبوس کردن خود در یک چهارچوب فکری مشخص و رشدنیافته و گاها توأم با تعصب شما را روزبه‌روز از کاریزماتیک بودن دورتر می‌کند. چراکه دیگر نمی‌توانید به‌راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنید و دامنه‌ی ارتباطتان محدودتر می‌شود.
اشخاص روان رنجور توانمندی پایینی در کنترل تکانه‌ها و هیجانات خود دارند. روان رنجوری اغلب با صفاتی همچون خشم، اضطراب، دمدمی بودن و پرخاشگری شناخته می‌شود. این‌طور که به نظر می‌رسد ارتباط گرفتن با این گروه از افراد از سخت‌ترین کارهای دنیاست. آسیب‌پذیری و تحریک‌پذیری و عدم کنترل رفتارهای تکانشی توانمندی آن‌ها را برای برقراری ارتباط کاهش می‌دهد و اغلب اطرافیان تکلیفشان با آن‌ها مشخص نیست. تصور کردن فردی با این مشخصات به‌عنوان شخصیت کاریزماتیک خیلی دور از ذهن به نظر می‌رسد. اما کسانی که در روان رنجوری نمره‌ی پایینی کسب می‌کنند ازنظر احساسی پایدار و قابل پیش‌بینی هستند. عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس بالایی دارند و به دلیل برخورداری از ثبات هیجانی در اغلب اوقات آرام و خونسرد هستند. چنین اشخاصی برای برقراری ارتباطات مؤثر احتیاجی به دست‌وپا زدن ندارند. اعتمادبه‌نفس مهم‌ترین دارایی آن‌ها برای رسیدن به تیپ شخصیت کاریزماتیک است.
در آخر
در پایان این مقاله خالی از لطف نیست قدری در این خصوص شفاف‌سازی کنیم. ماهیت ویژگی‌های شخصیتی و اساسا شخصیت تا حد زیادی ثابت و پایدار است. اما نکته‌ی حائز اهمیت در این موضوع این است که تمام نظریه‌های شخصیت پنج عامل اصلی مدل شخصیت شناسی نئو را تحت تأثیر طبیعت و تربیت می‌دانند. بنابراین نمی‌توان با اطمینان کامل گفت که شخصیت تنها تحت تأثیر طبیعت و وراثت است. در خوش‌بینانه‌ترین حالت ۵۰ درصد شخصیت شما به عوامل ژنتیکی بستگی دارد. بنابراین باید توجه ویژه‌ای به تأثیرگذاری محیط و عوامل و بافت تربیتی داشت. درنتیجه دور از انتظار نیست که بتوانید با تمرین و کسب مهارت ویژگی‌های شخصیتی خود را به تیپ شخصیت کاریزماتیک نزدیک سازید.
