آیا تابه‌حال تجربه بودن در یک رابطه عاطفی را داشته‌اید؟ رابطه‌ای که در آن شخصی را دوست داشته باشید و بخشی از زمان خودتان را تنها به او اختصاص دهید؟ آیا از روابط عاطفی گذشته خود دچار پشیمانی شده‌اید؟ رابطه‌ها یکی از مهم‌ترین بخش‌های زندگی هر فردی هستند و به همین دلیل مدیریت کردن آن‌ها یکی از اصلی‌ترین کارهایی است که باید انجام داد. به‌خصوص روابطی که می‌توانند تأثیر مستقیمی در سلامت روح و روان فرد داشته باشند. قطعاً رابطه عاطفی یکی از زیباترین انواع روابط در بین افراد است که عشق و علاقه، ازخودگذشتگی و دوستی را به‌خوبی به نمایش می‌گذارد.
آنچه در یک رابطه عاطفی اهمیت دارد، نحوه مدیریت رابطه و شناخت نشانه‌های سالم و ناسالم آن است. بدون شک امکان دارد که بیشتر ما روابط عاطفی را در شرایط مختلفی تجربه کرده باشیم. حتی روابطی که می‌توانند زندگی ما را تحت تأثیر خود قرار بدهند. دراین‌صورت گاهی باوجود اینکه در مسیر درستی قرار داریم، امکان دارد شرایط به اندازه‌ی کافی مطلوب نبوده و بعد از مدتی متوجه شویم که بخش زیادی از زندگی خود را بیهوده صرف کرده‌ایم و دچار اشتباه شده‌ایم. بدین سبب توجه به نشانه‌های یک رابطه و زنگ خطرهای آن بسیار حائز اهمیت است و می‌تواند اطلاعات بسیاری درباره کیفیت رابطه در اختیار افراد قرار بدهد.
نشانه‌های یک رابطه عاطفی ناسالم
قطعاً زمانی‌که دو شخص در یک رابطه عاطفی قرار می‌گیرند، امیدها و شادی بسیاری را در دل خودشان احساس می‌کنند که مهم‌ترین نتیجه‌ها آن رضایت درونی است. اما این رضایت درونی به شرطی تداوم خواهد داشت که عشق و رابطه از نوع سالم باشد. درحالی‌‌که در روابط ناسالم عاطفی، یک یا هر دو طرف به‌طور خودآگاه یا ناخودآگاه موجب خدشه‌دار شدن احساساتشان خواهند شد. به‌طوری‌که به‌جای آرامش، حالاتی مانند ترس، خشم، اضطراب، عدم امنیت و … را تجربه می‌کنند.
روابط عاطفی سمی و ناسالم دارای جهت‌گیری‌های نادرستی هستند و پیامدهای منفی برای جنبه‌های مختلف زندگی هر فردی به‌همراه دارند. یک رابطه عاطفی ناسالم می‌تواند بر پایه خودخواهی، هوس، یا کنترل‌گری ساخته شده باشد و سبب آسیب به فرد و اطرافیان او گردد. حال اگر این پیامدهای منفی مربوط به روابط عاطفی گذشته باشند بسیار آزار‌دهنده خواهد بود. زیرا انرژی فرد را می‌گیرند و دائماً او احساس می‌کند که در گذشته گیر کرده و به او اهمیت داده نمی‌شود. یا به او ظلم شده و همیشه نادیده گرفته می‌شود و درنهایت دچار اختلال خواهد شد.
مطلب مرتبط: شخصیت شناسی در ازدواج چه کمکی به زوجین می‌کند؟
چگونه می‌توانیم آسیب‌های روابط عاطفی گذشته را به حداقل برسانیم؟
درگیر شدن در روابط ناسالم عاطفی قطعاً برای هیچ شخصی خوشایند نیست. شاید اگر از نشانه‌های روابط ناسالم عاطفی آگاه باشیم، دیگر کمتر احساس و انرژی خود را در یک راه بیهوده صرف خواهیم کرد. شاید رهایی از آسیب‌های روابط گذشته در بعضی از اوقات بهترین و تنها گزینه برای حفظ سلامت روحی، روانی و حتی جسمی ما باشد. البته شاید تشخیص نشانه‌های این آسیب‌ها در ابتدا کمی دشوار به‌نظر بیاید، اما هرچقدر در طول زندگی دیرتر به آن‌ها پی برده شود، بیشتر در معرض آسیب خواهیم بود. بدین سبب توصیه می‌گردد که با واقع‌بینی به واقعیت‌های این آسیب‌ها بنگرید و ببینید که آیا ادامه دادن در چنین شرایطی درست است یا نه؟ اگر جواب شما منفی است، باید هرچه زودتر برای رهایی از این مشکل اقدامات درست را انجام دهید.
خودتان را سرزنش نکنید
اشتباه کردن در زندگی همه انسان‌ها وجود داشته و دارد. زمانی‌که با روابط عاطفی ناسالمی مواجه شدید نباید خود را مقصر اصلی ماجرا بدانید. به‌خاطر رفتارهای کوچک خودتان را هرگز سرزنش نکنید. بدانید که هر رابطه نادرستی دو طرف دارد که هر دو اشتباه کرده‌اند و هرگز خود را مسبب همه اتفاقات بد ندانید. در شروع هر رابطه‌ای باید دقت کافی را داشته باشید تا دچار روابط عاطفی ناسالم نشوید. پس باید نه گفتن به‌موقع را بلد بوده و هیچ‌وقت از گفتن آن احساس خجالت و شرمندگی نداشته باشید.
سرزنش کردن خودتان بیشتر به نداشتن اعتمادبه‌نفس شما برمی‌گردد. بنابراین شما باید از سرزنش کردن خود دست بردارید. زیرا رابطه را هر چند که تمام کرده باشید ممکن است در اثر این سرزنش‌ها دوباره به همان رابطه ناسالم بازگردید. سرزنش نکردن خود و خودخوری نکردن یکی از راه‌های فراموشی روابط گذشته است. برای این کار سعی کنید گاهاً گریه کنید تا انرژی‌های منفی از شما دور شده و تخلیه گردند. اگر ناراحتی‌ها را در درون خود نگه دارید، زمینه را برای بیماری‌های مختلف روانی مهیا خواهید ساخت.
مطلب مرتبط: ۱۵ باور اشتباه در ازدواج؛ چگونه نقش آن‌ها را در زندگیمان خنثی کنیم؟
از کلنجار رفتن با یادگاری‌ها دست بکشید
قبل از هرکاری شما باید هدفتان را که فراموشی رابطه ناسالم گذشته است، به‌طور دقیق مشخص نمایید. چراکه روشن بودن هدف به شما کمک خواهد کرد که دور هرچیزی که یادآور رابطه قبلی است خط بکشید. تحقیقات نشان داده وقتی اشیایی که یادآور رابطه قبلی است را مشاهده کنید نقاطی در مغزتان فعال می‌شوند که مسئول احساس درد هستند. یادگاری‌هایی که از رابطه قبلی مانده هیچ نتیجه مثبتی ندارند و موجب طولانی‌تر شدن روند بهبود فرد خواهند شد. پس خودتان را از دست همه چیزهایی که شما را به یاد رابطه قبلی می‌اندازد خلاص نمایید.
از اشتباهات روابط عاطفی گذشته درس بگیرید
زندگی معلم سخت‌گیری است و ما انسان‌ها باید از هر شکستی درس عبرت بگیریم. اکثر افراد در زندگی خود وقتی با شکست‌های عاطفی روبه‌رو می‌شوند احساس شرم و ناامیدی پیدا می‌کنند. احساس ناامیدی راه به هیچ جایی نمی‌برد. به‌جای آن باید با خود بگویید که از این شکست چه درسی گرفتم؟ در مواجهه با موقعیت‌های مشابه در آینده چگونه باید رفتار نمایم؟ در موقعیت‌های مشابه کدام اشتباهات را باید اصلاح کرد؟ و یا چه تغییرات مثبتی را باید در خود ایجاد نمایم؟ جواب همه این سؤالات درس‌هایی خواهند بود که ما از شکست‌های روابط گذشته گرفته‌ایم و با درس گرفتن از این اتفاقات هرگز اشتباهات گذشته را تکرار نخواهیم کرد. ناامیدی و احساس شرم در زندگی امروزی منسوخ است و باید همیشه از هر اتفاقی برای پیشرفت و تغییرات مثبت بهره کافی ببریم.
مطلب مرتبط: چرا یک ازدواج عاشقانه به طلاق منجر می‌شود؟ آیا عشق به‌تنهایی کافی است؟
با دادن فرصت دوباره به خودتان کنترل زندگی را به دست بگیرید
در زندگی اگر بخواهید تنها بر روی موانع تمرکز کنید هیچ‌وقت نمی‌توانید از آن‌ها عبور نمایید. اسکی‌بازان هنگام پایین آمدن از کوه اگر مداوم بگویند نباید به درخت برخورد کنم، حتماً با درخت برخورد می‌کنند. به‌جای آن تمرکز ورزشکار بر روی مسیرهای باز و سالمی است که پیش‌رو دارد و با این روش است که موفق می‌گردد. شما باید همان اسکی‌بازی باشید که به‌جای تمرکز بر روی شکست‌های عاطفی، به فرصت‌های تازه و دوباره فکر می‌کنید، در این حالت است که شما حتماً موفق خواهید شد.
در این مسیر حتما دوست داشتن و احترام به خودتان را تمرین کنید. اگر شما به خودتان و توانایی‌هایتان اعتماد نداشته باشید دیگران سعی در کنترل شما خواهند داشت. برای اینکه در زندگی به آسایش ابدی دست یابید، نه اجازه دهید کنترل شوید و نه افراد دیگر را کنترل نمایید. اگر قرار باشد شما به‌طور مداوم کارهایی که بقیه دوست دارند یا می‌خواهند را انجام دهید حتما کنترل زندگی خود را از دست خواهید داد. کنترل کردن و کنترل شدن هر دو اشتباه هستند و باید از آن‌ها اجتناب کنید.
به خاطر خودتان هم که شده، ببخشید!
ساده‌ترین و مؤثرترین راهی که ما را از احساسات منفی روابط عاطفی گذشته دور می‌کند، بخشش است. دلخوری‌ها و تلخی‌هایی که در رابطه قبلی بوده است را ببخشید. حتما به‌یاد داشته باشید که اشتباه کردن حق انسان‌ها است و چه بخواهیم و چه نخواهیم این اشتباهات همراه ما هستند و باید با بخشش از آن‌ها رد شویم و با درس گرفتن از اتفاقات تلخ گذشته از تکرار کردنشان جلوگیری نماییم.
بخشش دیواری است که می‌توانیم با تکیه بر آن تلخی‌های روابط را کاهش دهیم. بدین سبب همیشه یادتان باشد که اگر دیوار بخشش وجود نداشته باشد، این خود شما هستید که باید آن را بسازید. بخشش از هر انتقامی تأثیرگذارتر است و با بخشش اشتباهات، نشان می‌دهید که برای خودتان ارزش قائل هستید و خود را درگیر رفتارهای منفی و آسیب‌زا نمی‌کنید.
در زمان حال زندگی کنید
هر اتفاق خوب و بدی که در گذشته تجربه کرده‌اید دیگر تمام شده است و نباید ذهن خود را درگیر آن‌ها کنید. به‌طورکلی انسان باید از ابعاد مختلف زمان درست استفاده نماید. در این راستا از اتفاقات گذشته درس عبرت بگیرید و در زمان حال زندگی کنید و برای آینده برنامه‌ریزی داشته باشید. زندگی کردن در گذشته و آینده سودی برای هیچ شخصی نخواهد داشت. زمان منتظر هیچ‌کس نمانده است و اگر به زمان گذشته بچسبید حتماً از زندگی کردن عقب خواهید ماند. بنابراین به‌یاد داشته باشید که شما هرگز زمان اضافه‌ای برای سپری کردن در گذشته ندارید.
مطلب مرتبط: چرا مدام با آدم‌های اشتباه وارد رابطه عاطفی می‌شویم؟
توجه به فعالیت‌های مورد علاقه‌تان آسیب ناشی از روابط عاطفی گذشته را تسکین می‌دهد
بدون شک زمان، تسکین‌بخش هر دردی است. اگر فراموش کردن روابط گذشته برایتان سخت است سعی کنید تا برای ذهن خود زمان بخرید. برای اینکه ذهن ما بتواند با اتفاقات گذشته کنار بیاید و ناراحتی ناشی از رابطه عاطفی شکست خورده را تسکین دهد نیازمند گذر زمان است.
مثلاً در این راستا می‌توانید به کارها و فعالیت‌هایی که به آن‌ها علاقه‌مند هستید، بپردازید. احساسات منفی هرموقع‌که به سراغتان آمد باید ذهنتان را به کارهای موردعلاقه خودتان مشغول کنید. به‌عنوان مثال اگر مشغول انجام ورزش موردعلاقه خود هستید و درحین فعالیت افکار منفی سراغتان آمدند به حرکات دست و پا که انجام می‌دهید، تمرکز کنید تا با اینکار حواس شما از افکار منفی پرت گردد. همواره به‌یاد داشته باشید این شما هستید که کنترل ذهنتان را در دست دارید. یعنی اطمینان حاصل کنید هرچیزی را که به ذهنتان بگویید همان را انجام خواهد داد. پس پرت کردن حواس از افکار منفی کار ساده‌ای بوده و کافی است آن را از ذهنتان بخواهید تا انجام بدهد.
همه‌چیز را همان‌گونه که هست بپذیرید
تحریف واقعیت بدترین راه‌حل برای کاهش آسیب‌های روابط عاطفی گذشته است. اگر در هر کاری خواهان پیشرفت و حرکت روبه‌جلو هستید باید حوادث اطرافتان را همان‌گونه که هستند، بپذیرید. اکثر افراد به امید اینکه اوضاع بهتر خواهد شد حاضر هستند که از تمامی حق‌وحقوقشان بگذرند. حتی در این مسیر تلاش‌های بی‌فایده‌ای نیز می‌کنند که هیچ ثمری ندارند.
به‌یاد داشته باشید که شما هرگز نمی‌توانید طرف مقابلتان را عوض نمایید. افراد وقتی به سن بلوغ می‌رسند قابلیت عوض شدنشان خیلی سخت شده و هرچهقدر که سن بیشتر می‌شود، قابلیت ایجاد تغییر در افراد به صفر نزدیک می‌گردد. افراد مانند لوح‌های سفیدی هستند که هرچقدر سنشان بیشتر می‌شود، ایجاد تغییر در آن‌ها سخت و غیرممکن‌تر می‌گردد. بنابراین دست از تغییر دادن افراد بردارید. چراکه شانس شما برای موفقیت خیلی کم است و شرایط را آن گونه‌ای که هست باید بپذیرید.
خود مراقبتی را تمرین کنید
مطمئناً شکست در روابط ناسالم فرد را متحمل فشارهای زیادی می‌کند که درصورت عدم چاره‌اندیشی می‌تواند برای جسم و روان فرد آسیب‌زا باشد. برای مقابله با این فشارها حتماً باید به‌صورت مداوم سلامتی خودتان را به خودتان گوش‌زد نمایید. کارهایی را که برای سلامتی شما مهم هستند را انجام دهید. مثلاً استراحت و ورزش کنید، تغذیه مناسب داشته باشید و یا حمام آب گرم بگیرید.
به‌طورکلی به نیازهای خوتان توجه کافی داشته باشید. زیرا اگر به این نتیجه نرسید که هیچ‌کس در زندگیتان مهم‌تر از شما نیست هرگز نمی‌توانید رابطه سالمی را تجربه نمایید. پس باید این موضوع را درک کنید که برای ایجاد تغییرات مثبت خودتان بایستی وارد عمل شوید و با خودتان همدردی نمایید تا دردهای ناشی از شکست در روابط گذشته التیام یابند و فشار و استرس ناشی از آن‌ها به حداقل برسند. همچنین یکی دیگر از روش‌های مواظبت از خود، برنامه‌ریزی برای اوقات فراغتتان است. این نکته را به‌یاد داشته باشید که هیچ‌کس مسئول شاد و سرحال کردن شما نیست. بدین سبب خودتان دست به کار شوید و با برنامه‌ریزی مناسب برای وقت‌های آزادتان، استرس را از خودتان دور نگه‌دارید.
مطلب مرتبط: چگونه از خودمان در شرایط دشوار زندگی مراقبت کنیم؟
برای کاهش تأثیرگذاری روابط گذشته، در زندگی شخصی و شغلیتان هدف‌گذاری داشته باشید
هر انسانی در زندگی اهدافی دارد که برای آن‌ها تلاش می‌کند. یکی از راهکارهای فراموشی فشارهای ناشی از شکست در روابط ناسالم داشتن اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت در زندگی است. سعی کنید در زندگیتان هدف‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت برای خود داشته باشید. مثلاً خواندن یک کتاب در یک زمان معین، یادگیری یک مهارت جدید، خرید یک کالای به‌خصوص، رفتن به یک سفر، انجام دادن کارهای هنری، برنامه‌ریزی برای ارتقاء شغلی و تحصیلی همگی نمونه‌ای از این اهداف هستند که می‌توانید انجام دهید.
شما با تلاش برای دستیابی به اهدافتان بر روی آینده متمرکز خواهید شد و زمانی برای فکر کردن به گذشته نخواهید داشت. علاوه‌بر این دستیابی به هر هدفی اعتمادبه‌نفس زیادی را به ارمغان می‌آورد که برای پیشرفت در زندگی بسیار مؤثر خواهد بود.
از هیپنوتیزم و ورزش‌های ذهنی غافل نشوید
هیپنوتیزم روشی صحیح و کاربردی برای حذف خاطرات ناخوشایند روابط عاطفی گذشته است که در ناخودآگاه شما قرار دارند. هیپنوتیزم در ذهن نیمه هوشیار شما عمل کرده و به پاک کردن ریشه‌دار حافظه کمک می‌نماید. باید سعی کنید که ذهن و بدن خودتان را در آرامش نگه‌دارید. برای این کار مدیتیشن و یوگا ورزش‌های بسیار مؤثری هستند که در افزایش آرامش روان افراد تأثیرات مثبت زیادی ایجاد می‌کنند.
این ورزش‌ها موجب می‌شوند که تمرکز فرد بر روی افکار و احساسات مثبت جمع گردد. بدیهی است که برای انجام این ورزش‌ها کلاس‌های آموزشی بسیار مناسب هستند، اما اگر دسترسی به کلاس نداشته باشید، می‌توانید از آموزش‌های موجود در بستر وب نیز استفاده نمایید.
از افراد متخصص مشاوره بگیرید
با وجود تمام راهکارهایی که برای کاهش آثار مخرب شکست در روابط عاطفی گذشته ذکر شد، گاهی انجام دادن این راهکارها برای فرد با دشواری بسیاری همراه است. باتوجه به تفاوت‌های فردی در افراد مختلف آثار شکست‌های عاطفی در افراد نیز گاهاً متفاوت ظاهر می‌شوند. گاهی امکان تبدیل روابط ناسالم به نوع مثبت نیز وجود دارد که برای این کار باید از کمک‌های مشاورین یا روانشناسان استفاده کرد.
بهترین اقدامی که برای فراموش کردن رابطه گذشته وجود دارد مراجعه به روانشناس یا مشاور است. اگر در رابطه ازدواج احساس خوشایندی ندارید، یا در رابطه‌های دوستی شکست خورده‌اید و یا احساس می‌کنید که شریک زندگیتان شما را دوست ندارد یا حتی با شخص دیگری در رابطه است، بهترین کاری که باید انجام دهید، مراجعه به روانشناس یا مشاورین است. با کمک‌هایی که از آن‌ها دریافت خواهید کرد اصلا لازم نیست نگران باشید و با گذشت زمان مطمئن باشید حالتان بهبود خواهد یافت. البته به شرط اینکه به‌اندازه کافی صبوری به‌خرج دهید.
سخن نهایی
همان‌طورکه گفته شد، روابط عاطفی تنها محدود به روابط عاشقانه میان همسران نیست و دیگر روابط را نیز دربرمی‌گیرد. حفظ این روابط نقش مهمی در سلامت روانی و عاطفی افراد دارد. اگرچه اساس یک رابطه عاطفی، داشتن احساس همدلی و مشورت با همدیگر است، اما نباید فراموش کرد که حدومرزهای فردی نیز باید حفظ شوند.
ما در این مقاله شما را با انواع راهکارهای مقابله با آسیب‌های روابط عاطفی گذشته آشنا کردیم. توجه داشته باشید که تمامی این راهکارها برای حذف کردن خاطرات بد گذشته مفید هستند. درکل از آنجایی‌که تشکیل یک رابطه سالم و ایجاد دل‌بستگی ایمن برای تداوم و ارتقای سلامت ذهنی و جسمانی اشخاص امری لازم و ضروری است، کمک گرفتن از روانشناسان و اشخاصی که در این زمینه متخصص هستند نیز حائز اهمیت است.
