می‌دانیم که از دست دادن شغل و بیکار شدن یکی از تلخ‌ترین، ناراحت کننده‌ترین و پراسترس‌ترین تجربیات زندگی است که هر فردی ممکن است آن را تجربه نماید. از دست دادن شغل و یا اخراج شدن موجب تغییرات ناگهانی زیادی در زندگی فردی خواهد شد که می‌تواند حس داشتن هدف و عزت‌نفس شخص را تحت تأثیر خود قرار بدهد. چراکه آسیب شغلی می‌تواند منجربه صدمه به استخوان‌ها، عضلات یا اعصاب افراد شود و موجب گردد تا افراد به مصرف داروهای ضدافسردگی روی آورند. حتی تحقیقات جدید نشان می‌دهند که از دست دادن کار می‌تواند اعتماد را در اشخاص از بین برده و موجب بی‌اعتمادی آن‌ها نسبت به دیگران شوند.
به‌طورکلی استرس بیکاری و از دست دادن شغل می‌تواند برای هر فردی تنش‌زا و دلهره‌آور باشد. ولی توجه کنید که این استرس همیشه هم اتفاق بدی نیست و گاهی می‌تواند منجربه پیشرفت شده و سرآغاز اتفاقات خوب باشد تا بتوانید به موقعیت جدیدی روی آورید. احساس آسیب دیدن، عصبانیت، افسردگی و یا نگرانی در مورد آینده عادی است. درنتیجه این بدان معنا نیست که شما باید ترس خودتان را از بین ببرید و یا حتماً از تلاش دست بردارید. زیرا هر فردی که دچار این مشکل شده است، باید تمایل به مبارزه با آن را داشته باشد و بداند که چگونه می‌تواند با آن مقابله نماید.
با وجودی که استرس می‌تواند برای هر کسی گیج‌کننده باشد، کارهای بسیاری برای کنترل بر روی این موقعیت و مراقبت از روحیه اشخاص وجود دارند تا بتوانید از این شرایط سخت، قوی‌تر و مقاوم‌تر خارج شوید. ما در این مقاله به شما آموزش می‌دهیم که چگونه از ایجاد آسیب شغلی جلوگیری کرده و در وقت و هزینه خود صرفه‌جویی نمایید.
۸ راهکار عملی برای جلوگیری از آسیب‌های از دست دادن شغل
چگونه با بیکاری کنار بیاییم؟ یا هنگام مواجهه با احساسات منفی ناشی از بیکاری چیکار کنیم؟
بیکار بودن برای هر کسی در حد خودش سخت بوده و احساس ناامیدی و سرخوردگی حاصل از بیکاری، بسیار طبیعی است. زمانی‌که شغلتان را از دست می‌دهید، تمام کاری که دوست دارید انجام دهید این است که ساعت‌ها جلوی تلویزیون بنشینید و به عادت‌های ناسالمی همانند نوشیدن الکل، خوردن بستنی و یا مصرف مواد غذایی بی‌ارزش برای رسیدن به یک حس راحتی روی آورید تا غم و اندوهتان را از یاد ببرید.
اما بدانید که این عادت‌ها تنها یک تسکین زودگذر هستند و در طولانی‌مدت حتی احساس شما را بدتر نیز خواهند کرد. فرقی نمی‌کند چه چیزی باعث شده تا شغل خود را از دست بدهید، وقت آن است که از حالت افسردگی خارج شوید و برنامه بریزید و اقداماتی را جهت بهتر شدن اوضاع و به‌دست آوردن شغل جدید انجام دهید.
۱ـ تکلیفتان را با خودتان مشخص نمایید.
در ابتدا خوب است نسبت به خودتان آگاهی داشته باشید و خودتان را بشناسید و بدانید از زندگی چه می‌خواهید. قطعاً همه می‌دانیم که انجام دادن این کار سخت است. زیرا هرگز به ما آموزش داده نشده که چگونه استعدادها، توانمندی‌ها و علایق خودمان را به‌درستی بشناسیم و همیشه یاد گرفتیم به دنبال منفعت و موقعیت اجتماعی بهتر باشیم.
بهتر است در چنین شرایطی هدف شما این نباشد که بلافاصله با از دست دادن شغل برای پیدا کردن حرفه و شغل دیگری اقدام کنید. پیشنهاد می‌کنیم در قدم اول اندکی برای خودتان زمان بگذارید. شناخت عمیق‌تری از خودتان به‌دست آورید تا مجدد بدون داشتن اطلاعات شفاف و شناخت کافی پتانسیل‌هایی که دارید از همان ابتدای مسیر، به خانه‌ی اول خود بازنگردید. بدین جهت شناخت خودتان و جست‌وجوی کاری دیگر باید حاوی نوعی خودارزیابی باشد که این روند می‌تواند شامل استفاده از یک ابزار ارزیابی شخصیتی و یک تست ارزیابی شخصیت معتبر و کامل مانند تست شخصیت شناسی MBTI یا یک مدل رفتارشناسی همچون تست رفتارشناسی دیسک DISC باشد. زیرا با شناخت ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری خودتان راحت‌تر می‌توانید با نقاط قوت و ضعفتان کنار بیایید.
ورود به تست شخصیت شناسی MBTI
ورود به تست رفتارشناسی DISC
۲ـ از دست دادن شغلتان را بپذیرید.
درحالی‌که اعتراف به سخت بودن از دست دادن شغل و بیکاری اهمیت دارد، به همان میزان، اجتناب از فرورفتن در آن نیز بسیار مهم است. در هنگام مواجه شدن با تغییر، اول موقعیتی که در آن هستید را پذیرفته و از آن کنارهگیری نکنید. البته منظورمان از قبول تغییر این نیست که منفعل بوده و همچون یک قربانی شرایط، رفتار کنید. چراکه پذیرش واقعیت و تغییر، نیاز به عزم، اراده، شجاعت و صداقت دارد.
پذیرش بدین معنا است که زندگی و تغییراتش در جهت رشد و شکوفایی خودمان و منافعمان فعالیت می‌کنند. به‌طور معمول، بیشتر کارکنان وقتی از آن‌ها خواسته می‌شود که دیگر به محیط کار نیایند، باور نمی‌کنند که اخراج شده‌اند. این موضوع موجب می‌گردد که وقتی به‌طور ناگهانی به آن‌ها گفته می‌شود که دیگر به کار خود باز نخواهید گشت، موضوع را سخت‌تر هضم می‌نمایند. بدین سبب پس از اینکه به خودتان اجازه دادید که اندوهگین شوید، باید از دست دادن شغل خود را بپذیرید تا بتوانید با این موضوع کنار بیایید. درنتیجه به‌جای اینکه مدام فکر کنید که چگونه می‌توانستید جلوی این اتفاق را بگیرید، تلاش نمایید تا درمورد اشتباهات و دستاوردهای خودتان فکر کرده و از آن‌ها برای بهتر شدن در این مدت بهره‌مند گردید.
مطلب مرتبط: شغل پاره‌وقت بهتر است یا تمام‌وقت؟ مزایا و معایب آن‌ها
۳ـ اندکی آرام باشید و از زاویه‌ی دیگری به این موضوع نگاه کنید.
اولین کاری که بیشتر افراد پس از، از دست دادن شغل خود انجام می‌دهند، این است که می‌ترسند و در اندوهشان غرق می‌شوند. برای مقابله با استرس بیکاری مثبت‌اندیشی را وارد زندگی خود کرده و خودتان را غرق در افکار مثبت کنید. با اینکه احساسات منفی طبیعی هستند و زندگی در آن لحظات، وحشتناک به نظر می‌رسد، اما لازم است که آرام و خوش‌بین بمانید و آن‌ها را نادیده بگیرید و ادامه دهید. هر روز هزاران نفر به دلایل مختلف از کار بیکار می‌شوند و این فقط شما نیستید که متحمل این رنج شده‌اید.
اگر تأثیرات منفی این اتفاق در شما بمانند هرگز شما به‌عنوان یک فرد معمولی قادر به رشد و نمو نخواهید بود و مسلماً این وضعیتی نیست که شما به‌دنبال آن هستید. مثلاً شما می‌توانید عصبانیت از رئیستان را کنار بگذارید و یا خود را سرزنش نکنید و با سرسختی تلاش نمایید تا شرایط را بهبود ببخشید. همچنین می‌توانید برای اینکه به افکار مثبت تغییر موضع دهید خواندن چند کتاب انگیزشی را امتحان کرده و یا با خانواده و دوستانتان حرف بزنید.
مطلب مرتبط: چطور بدون داشتن انگیزه به اهدافمان پای‌بند بمانیم؟
۴ـ ورزش کنید.
لطفا به این عنوان به شکل یک پیشنهاد کلیشه‌ای نگاه نکنید. برای پیشگیری از افسردگی بعد از، از دست دادن شغل و کاهش استرس بیکاری ورزش کنید. واضح است که ورزش، فشار روانی از دست دادن کار را کم کرده و روحیه افراد را تغییر می‌دهد. با ورزش کردن، اندورفین به مغزتان می‌رسد و به سرعت احساس آرامش کرده و سبب بهبود خلق‌وخو شما خواهد شد.
شما می‌توانید برای کمک به تقویت اعتمادبهنفس و ایجاد سلامت جسمی خودتان حداقل ۳۰ دقیقه در روز ورزش کنید. این ورزش می‌تواند پیاده‌روی یا دنبال کردن یک تمرین آنلاین رایگان، شنا، ورزش‌های رزمی و یا حتی رقص باشد که علاوه‌بر بهبود اعتمادبهنفس به کاهش وزن و تناسب اندامتان نیز کمک نماید. بنابراین درصورتی که در گذشته تعهدات کاری مانع ورزش کردن شما شده بوده، اکنون وقت گذاشتن برای این موضوع به‌خصوص در این شرایط خاص از اهمیت بسیاری برخوردار است.
۵ـ به دخل‌وخرجتان یک سروسامانی بدهید.
یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های مهم و اصلی هر شخصی پس از، از دست دادن شغل، مدیریت کردن وضعیت مالی است. در این گونه موارد بهتر است قسمتی از وقتتان را به مرتب کردن دخل‌وخرجتان اختصاص دهید. سعی کنید تا حد امکان موارد غیرضروری را کاهش داده و پرداخت‌های اجباری همچون غذا و اجاره را اولویت‌بندی کنید و تا یافتن شغلی جدید به نوعی شرایط مالی را کنترل نمایید. البته فراموش نکنید که تمام اعضای خانواده نیز باید در این راه با شما همراه شده و در کاهش هزینه‌ها کمک کنند. درنتیجه برنامه مطمئنی را برای منظم کردن منابع مالی خود تنظیم نمایید تا فشارهای مالی که ممکن است در زمان بیکاری احساس کنید، کاهش یابند.
۶ـ به دنبال یادگیری یک مهارت شغلی پردرآمد باشید.
اگر بتوانید در مورد از دست دادن کار خود درس بگیرید، پذیرش احساسات ناشی از بیکاری و از دست دادن شغل برایتان آسان‌تر خواهد بود. بیکاری زمان خوبی برای بازگشت به آموزش است و برای پیشگیری از افسردگی بیکاری بهتر است مهارت‌های پردرآمد جدیدی را به دست بیاورید. فکر کنید که چه نوع شغل و یا مهارتی می‌تواند در موقعیت شغلی آتی درآمد بیشتری را برای شما به ارمغان آورد. برنامه‌ای را انتخاب نمایید که مهارت‌های لازم برای استخدامتان را به شما ارائه بدهد.
از بازگشت به آموزش تنها برای پر کردن وقت خود خودداری نمایید. چراکه قرار است این آموزش مسیری برای رسیدن به درآمد ماهیانه و درنهایت استخدام یا خود اشتغالی شما باشد. پس سعی کنید به دنبال مهارت و شغلی بروید که با روحیه شما سازگار است. هرگز تصور نکنید اگر کاری برای خودتان دست‌وپا کردید، امور طبق روال قبل پیش خواهد رفت.
برعکس، هرچقدر کسب‌وکارتان گسترش یابد، مشغول‌تر و قوی‌تر خواهید شد. شاید بیکاری به شما فرصتی بدهد تا آنچه که از زندگی می‌خواهید را بیابید و اولویت‌های شغلی خودتان را بار دیگر بازبینی نمایید. بدین جهت دنبال کردن کاری که واقعاً به آن عشق می‌ورزید در پیشگیری از افسردگی بعد از، از دست دادن شغل بسیار مهم است.
مطلب مرتبط: ۱۵ مهارت شغلی پردرآمد که باید به سرعت بیاموزید!
۷ـ صبور و سرسخت باشید.
گاهی اوقات افراد مجبور هستند در زندگی بارها و بارها یک درس را تکرار نمایند تا در امتحان زندگی بالاخره موفق شوند که برای رسیدن به این نتیجه باید صبور و سرسخت بود. بی‌تاب بودن در از دست دادن شغل یک واکنش است، ولی صبر پاسخی است که به آن شرایط می‌دهیم. گاهی کنارهگیری از کار غیرممکن بوده و تحمل استرس بیکاری بسیار سخت است. در چنین اوضاعی، آگاهی نسبت به وضعیت خودتان از اهمیت بالایی برخوردار است.
به‌طوری‌که هیجانات منفی و آستانه تحمل خودتان را شناسایی کرده و بدانید چه زمانی در لبه آسیب شغلی قرار گرفته‌اید. مثلاً زمانی‌که به لبه پرتگاه رسیدید و شغل خود را از دست دادید، بهتر است صبور و سرسخت باشید و اندکی از کار فاصله بگیرید. وقتی که بیش‌ازحد به بی‌تابی‌های خودتان توجه می‌کنید، روبه‌رو شدن با یک تحول یا تنش دور از انتظار نخواهد بود. چراکه تحول، آشفتگی را ایجاد کرده و به‌جای یکپارچگی به نابودی منجر خواهد شد. بدین سبب بهتر است برای پیشگیری از افسردگی بعد از، بیکار شدن صبر و تحمل کافی داشته باشید تا با این کار چراغ قرمزهای مسیر شغلی‌تان را به فرصتی برای تأمل بیشتر و قدردانی تبدیل کنید.
هوش هیجانی بالا می‌تواند بهترین مرهم و راهنما برای عبور از این دوران سخت برای شما باشد.
مطلب مرتبط: هوش هیجانی چیست؟ ۵ گام ساده برای تقویت هوش هیجانی
۸ـ تکنیک‌های ذهن آگاهی و آرام‌سازی را تمرین نمایید.
بدون شک از دست دادن شغل می‌تواند در هر شخصی احساس عصبانیت، غم و اندوه و ترس را ایجاد نماید. بدین جهت برای اینکه اعتمادبه‌نفستان را دوباره به‌دست بیاورید، تکنیک‌های آرام‌سازی بخش جدایی‌ناپذیری از این روند به‌حساب می‌آیند. تکنیک‌های آرام‌سازی ازجمله مدیتیشن، یوگا، تنفس عمیق و تمرین ذهن آگاهی یک پادزهر قوی در مقابله با استرس بیکاری است.
این تکنیک‌ها احساس آرامش و خوشحالی را در شما بیشتر کرده و به شما یاد می‌دهند که چگونه در شرایط پراسترس آرام بمانید. بنابراین با یک مراقبه منظم، به‌راحتی می‌توانید استرس و اضطراب بیکاری خود را از بین ببرید و هنگام جست‌وجوی شغل جدید، سرسخت و بااعتمادبه‌نفس باشید. علاوه‌بر آن توانایی تمرکز خودتان را افزایش خواهید داد که به نوبه خود سیستم ایمنی بدنتان را تقویت می‌کند. عادت فوق‌العاده و شگرفی که حتی زمانی‌که دوباره شاغل شدید، می‌توانید آن را ادامه دهید.
سخن نهایی
در جامعه امروزی فشار استرس بیکاری، به‌خصوص برای افرادی که تنها یک منبع درآمد دارند، بسیار سخت است. زیرا امروزه در شرایط اقتصادی بد، شغل همچون گوهر است و اگر آن را ناگهانی از دست بدهید، بحرانی تمام عیار زندگی‌تان را تحت تأثیر خود قرار خواهد داد. به عبارتی دیگر از دست دادن شغل، تأثیر جدی بر تمام جنبه‌های زندگی شخص و خانوادگی وی می‌گذارد.
زمانی‌که فردی شغلش را از دست می‌دهد، نه‌تنها درآمدش از بین رفته بلکه وضعیت روحی و روانی‌اش نیز بهم می‌ریزد. همه این شرایط می‌توانند موجب گردند که فرد ناامید و افسرده شده و شرایط را حتی بدتر از قبل نماید. ما در این مطلب به شما کمک کردیم که اگر شغلتان را از دست دادید، کمتر خودتان را در معرض آسیب روحی و روانی قرار دهید و بتوانید با افسردگی بعد از، از دست دادن شغل مبارزه نمایید.
