تجربه‌ی یک مصاحبهی کاری ناموفق تجربه‌‌ای است که تا‌به‌حال برای بیشترمان اتفاق افتاده است. شرایطی که در آن به‌شدت آشفته شده و احساس می‌کنیم باید در مصاحبه‌مان بهتر حاضر می‌شدیم. اینکه توانایی‌هایمان بسیار بیشتر از آنچه ارائه کردیم است و درواقع نتوانستیم در آن مصاحبه بهترین خودمان را به مسئولین گزینش نشان دهیم.
اما چه چیزی باعث می‌شود حس کنیم مصاحبهی کاری ناموفقی داشته‌ایم؟ چگونه می‌فهمیم مصاحبه‌مان خوب پیش رفته است یا نه؟ در برخی مواقع، پی‌بردن به اینکه مصاحبه خوبی داشته‌ایم یا نه کمی دشوار است. به همین دلیل در ادامه بارزترین نشانه‌های یک مصاحبهی ناموفق را ذکر می‌کنیم تا بیشتر از یک مصاحبهی ناموفق نداشته باشیم.
نشانه‌های یک مصاحبهی کاری ناموفق
در یک مصاحبهی کاری ناموفق، جلسه مصاحبه کوتاه خواهد بود:
زمانی‌که مصاحبه‌کننده سؤالات را به سرعت مطرح کرده و زمان مصاحبه را کوتاه می‌کند، احتمالا قرار نیست وقتش را با شما تلف کند. برای یک مصاحبه خوب تقریبا ۳۰ دقیقه زمان لازم است؛ پس اگر در مصاحبه‌تان درباره‌ی بیشتر تجربیات خود صحبت نکردید، بی‌شک مصاحبهی ناموفقی را پشت سر گذاشته‌اید.
البته این را نیز در نظر بگیرید که در بعضی مواقع نیز مصاحبه کننده آن‌قدر شما را برای شغل مناسب می‌داند که دیگر وقت خودش را با مصاحبه تلف نمی‌کند و تصمیم خود را برای گزینش شما با همان چند سؤال اولیه اطمینان حاصل می‌کند.
در مصاحبه کاری ناموفق ارتباط چشمی وجود ندارد:
ارتباط چشمی یکی از مهم‌ترین موارد در یک مصاحبهی موفق است. پس اگر این ارتباط از طرف شما یا از طرف مصاحبه کننده با شما برقرار نشده است احتمالا مصاحبهی کاری ناموفقی را تجربه کرده‌اید.
چراکه عدم برقراری ارتباط چشمی از جانب شما علاوه بر بی‌ادبی نشانگر بی‌میلی شما به حضور در آن مکان نیز هست و عدم برقراری ارتباط چشمی از جانب مسئول گزینش به معنی عدم علاقه‌ی او برای ارتباط گرفتن با شما و بودن در آن مکان است، در این شرایط ممکن است مصاحبه کننده گزینه‌ی موردنظر خود را از بین داوطلبین قبل از شما انتخاب کرده باشد و این مصاحبه را بیشتر برای حفظ حق و حقوق شما و احترام انجام می‌دهد.
ترک مصاحبه توسط مصاحبه کننده:
در مصاحبه هیج بهانه‌ای برای ترک اتاق یا محل مصاحبه وجود ندارد مگر تهیه‌ی کپی از رزومه‌ی شما!
پس اگر مسئول گزینش بی‌دلیل اتاق را ترک کرد و برای ادامه نیز بازنگشت به احتمال زیاد مصاحبهی شما خوب پیش نرفته و مصاحبه کننده مایل به اتمام مصاحبه نیز نیست. این اتفاق در مصاحبهی تلفنی نیز همین معنی را می‌دهد، اینکه ناگهان و بدون هیچ توضیحی در حالت انتظار قرار بگیرید به معنی مصاحبهی کاری ناموفق است.
یک واکنش عجیب توسط مصاحبه‌گر:
شاید شما هم این را تجربه کرده باشید که در هنگام مصاحبه بعد از پاسخ به یک سؤال یا گفتن جمله‌ای واکنش عجیبی مثل پشت چشم نازک کردن یا تعجبی ناشی از “این چه جوابی است؟” یا حتی پوزخند زدن از جانب مصاحبه کننده دریافت کنید و سنگینی جو به وجود آمده پس از آن شما را تا آخر مصاحبه معذب کند. پس از این موقعیت بپذیرید که مصاحبهی خوبی نداشته‌اید.
اما دل‌سرد نشوید. هیچ‌کس دوست ندارد در جایی استخدام شود که از همان لحظه‌ی مصاحبه با نگاه سرزنش‌گر یا پوزخند مسئول گزینش مواجه شده باشد، قطعا موقعیت‌های بهتری در انتظار شماست.
عدم تمرکز مصاحبه کننده:
نشانه‌ی دیگری که از مصاحبهی کاری ناموفق شما حاکی است آن است که حواس مصاحبه‌کننده از شما و مصاحبه پرت شده باشد و توجهش را هر چیزی غیر از شما جلب کرده باشد.
کسل و بی‌علاقه شدن مصاحبه کننده به ادامه‌ی مصاحبه نیز می‌تواند نشان از مصاحبه‌ای ناموفق باشد، این واکنش ممکن است به دلیل طولانی بودن پاسخ‌های شما یا صحبت در مورد مسائل بی‌مورد و نامربوط، که از نظر او هیچ ربطی به شرکت و گزینش او ندارد ناشی شده باشد.
در این هنگام شما به جای ادامه دادن به توضیحاتتان سعی کنید او را به صحبت و توضیح در مورد سؤال‌هایتان دعوت کنید و علاقه خود را به شرکت و شغل موردنظر نشان دهید، به عبارتی چیزهایی را بگویید که او دوست دارد آن‌ها را بشنود. اگر راه‌های انتخابیتان با شکست مواجه شد، آن مصاحبه را به‌عنوان یک تجربه درنظر بگیرید.
عدم توضیح در مورد مراحل بعد:
در پایان مصاحبه‌ها، مسئول گزینش درباره مصاحبه مجدد، مرحله بعد، آزمون یا کار آزمایشی توضیح می‌دهد. اگر در مورد مراحل بعدی با شما صحبت نکرده‌اند و نگفته‌اند چه مرحله‌ای پیش‌روی شماست، پس احتمالا در مراحل پس از آن نقشی نخواهید داشت. می‌توانید این سؤال را خودتان مطرح کنید تا ببینید آیا برای رسیدن به شغل فرصتی دارید یا خیر.
عدم برقراری ارتباط:
اینکه بتوانید با مصاحبه‌گر ارتباط مؤثر برقرار کنید، از نشانه‌های مهم یک مصاحبهی موفق است. اگر خود را در حال کار کردن با آن‌ها تصور کردید، از گفت‌و‌گو و مصاحبه لذت بردید و با آسودگی از آنجا خارج شدید باید بدانید که مصاحبهی موفقی را تجربه کرده‌اید.
اما اگر حس ناخوشایند و سنگینی نسبت به مصاحبه داشته و پس از خارج شدن از مصاحبه حس کردید درحال خفه شدن بوده و نمی‌توانستید نفس بکشید پس روند مصاحبه آن‌گونه که باید نبوده است، این احساس را نادیده نگیرید.
پژوهش‌های پروفسور آلبرت مهرابیان، در کتاب “پیام‌های خاموش” نشان‌دهنده‌ی این است که «ارتباطات بیشتر به‌صورت غیرکلامی انجام می‌شود و فقط ۷٪ آن واژه‌هایی است که گفته می‌شود.» پس اگر نتوانسته‌اید با مصاحبه‌کننده ارتباط برقرار کنید، نتوانسته‌اید نظر او را به عنوان یک همکار جلب کنید و مصاحبهی ناموفقی را پشت سر گذاشته‌اید.
مطرح نکردن پرسش توسط شما:
به یاد داشته باشید که نپرسیدن سؤال نشانه‌ی دانایی و کامل بودن اطلاعات شما نیست بلکه ممکن است نشان دهنده‌ی آن باشد که شما علاقه‌ای به آن موقعیت شغلی ندارید و اصلا نمی‌خواهید بدانید که چه چیزی در آن شرکت انتظار شما را می‌کشد. پس حتی در صورت کامل بودن توضیحات مصاحبه‌کننده نیز سعی کنید چند سؤال درباره‌ی شغل یا شرکت مورد نظر بپرسید.
مطلب مرتبط: ۱۳ سؤالی که باید در مصاحبه از کارفرما بپرسید.
پرسیدن سؤال‌های عجیب:
مصاحبه‌ها معمولا ساختار و الگوی مشابهی دارند و سؤالات متداولی در آن مطرح می‌شوند. اگر مواردی خارج از موضوع، مانند «آیا شما زیاد به مهمانی می‌روید؟» یا «چگونه با تبعیض در محل کار مقابله می‌کنید؟» پرسیده شد، یعنی مصاحبه‌کننده می‌خواهد با مطرح‌کردن این سؤالات شما را از دور خارج کند. اگر هیچ‌یک از سؤالات درباره مهارت و دانش شما در این صنعت نبود، فقط این مصاحبه را به‌عنوان یک تجربه بد به یاد داشته باشید.
مطرح نکردن سؤال درباره مهارت‌ها و تجربیاتتان:
در یک مصاحبه برای پی‌بردن به مناسب بودن یا مناسب نبودن شما برای یک موقعیت شغلی سؤالاتی را درباره‌ی مهارت‌ها و تجربیاتتان مطرح می‌کنند. حال اگر در مصاحبه‌ای در مورد هیچ‌کدام از توانایی‌ها و مهارت‌هایتان از شما نپرسیدند، می‌توان دریافت که به استخدامتان تمایلی ندارند. هدف اصلی مصاحبه آگاهی مسئولین گزینش از توانایی‌ها و مهارت‌های شماست پس اگر تلاشی در جهت آگاهی از این موارد نشد احتمالا مصاحبه به‌خوبی پیش نرفته است.
صحبت نکردن درباره ی میزان دستمزد:
مصاحبه‌ای که به‌خوبی پیش می‌رود،حتما سؤال درباره‌ی دستمزد مورد انتظار نیز بخشی از آن است. زیرا می‌خواهند بدانند که انتظارات شما با مبلغ پیشنهادی آن‌ها هم‌خوانی دارد یا خیر. اگر به حقوق و دستمزد اشاره‌ای نشده باشد، بیشتر به این دلیل است که قصد ندارند موقعیتی را به شما پیشنهاد دهند.
ندادن اطلاعات درباره موقعیت شغلی:
یک مصاحبه شغلی با ارائه اطلاعاتی درباره موقعیت شغلی موردنظر و شرکت آغاز می‌شود؛ درصورتی که این اتفاق نیفتد، زنگ خطر به صدا درمی‌آید. اگر مصاحبه‌کننده هنگام مصاحبه هیچ توضیحی درباره وظایف شرح نداد، به‌راحتی می‌توان گفت که آن‌ها قصد ندارند شما را استخدام کنند.
مطلب مرتبط: چرا در مصاحبهی استخدامی رد شدم؟ ۱۰ دلیل مهم رد شدن در مصاحبه کاری
علل مصاحبه‌های کاری ناموفق
مصاحبه‌های کاری ناموفق می‌توانند به دلیل عوامل مختلفی اتفاق بیفتند. در زیر به برخی از علل اصلی مصاحبه‌های کاری ناموفق اشاره می‌نماییم:
ناکارآمدی در آماده شدن
اگر فرد به‌خوبی برای مصاحبه آماده نشده باشد، این می‌تواند به نتیجه ناموفق منجر گردد. ازجمله ناکارآمدی‌های رایج عبارتنداز: عدم تحقیق در مورد شرکت و شغل، عدم تمرین پاسخ به سؤالات مصاحبه و یا عدم تدوین یک داستان موفقیت معتبر.
ضعف در مهارت‌های ارتباطی
مهارت‌های ارتباطی ضعیف می‌توانند عاملی برای عدم موفقیت در مصاحبه باشند. این ممکن است شامل ارتباط بدنی، توانایی‌های گفتاری و نوشتاری و یا ناتوانی در برقراری ارتباط مؤثر با مصاحبه‌کننده باشد.
عدم انطباق با فرهنگ شرکت
فرد ممکن است با فرهنگ و ارزش‌های سازمانی سازگار نباشد که این امر موجب عدم موفقیت در مصاحبه خواهد شد. انطباق با فرهنگ سازمانی و تطابق با مقادیر و اهداف شرکت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
ناتوانی در توضیح تجربیات یا مهارت‌ها
فرد ممکن است ناتوان در توضیح تجربیات یا مهارت‌های خود باشد که این امر موجب عدم انطباق با نیازهای شغل و شرکت می‌شود و درنتیجه مصاحبه ناموفق خواهد بود.
عدم موفقیت در مدیریت استرس
استرس و فشار مرتبط با مصاحبه ممکن است به اختلال در عملکرد فرد در مصاحبه منجر شود. عدم توانایی در مدیریت استرس می‌تواند باعث گردد که فرد نتواند به بهترین شکل ممکن در مصاحبه عمل نماید.
ناتوانی در پاسخ به سؤالات پرسیده شده
اگر فرد ناتوان در پاسخ به سؤالات مصاحبه باشد یا نتواند به درستی توضیح دهد که چگونه تجربیات و مهارت‌های خودش را با شغل موردنظر ارتباط دهد، این می‌تواند عاملی برای عدم موفقیت در مصاحبه باشد.
مطلب مرتبط: چک لیست یک مصاحبه استخدامی موفق
جملات تأثیرگذار در مصاحبه کاری
من به شرکت شما علاقه‌مندم به دلیل…
با شروع جمله با ابراز علاقه و انطباق شما با شرکت موردنظر، می‌توانید انگیزه و اشتیاق خود را به مصاحبه کننده نشان دهید. مثلاً می‌توانید بگویید که با احترام و اعتقاد به ارزش‌ها و مأموریت‌های شرکت شما، خوشبختانه این فرصت را دارم تا انگیزه و علاقه‌ام را برای پیوستن به این تیم بیان نمایم. من از شرکت شما به عنوان یک پیشگام در صنعت شنیده‌ام و با مطالعه‌ی بیشتر در مورد فعالیت‌ها، محصولات و خدمات آن، عمیقاً متوجه شده‌ام که این شرکت یکی از برترین‌ها در زمینه خودش است.
ارزش‌ها و اهداف شرکت شما، هماهنگ با ارزش‌های من است و من معتقدم که می‌توانم با عضویت در این تیم به تحقق اهداف و رسالت شرکت شما کمک کنم. مهارت‌های من در زمینه‌های خاص، تجربه‌های گذشته، تمایلم به یادگیری و به‌روز نگه داشتن با آخرین تکنولوژی‌ها، موجب می‌شود که با افتخار بتوانم به شرکت شما کمک کنم تا در مسیر پیشرفت و رشد خود ادامه دهد. به‌طور خلاصه، من با انگیزه بسیاری برای شروع همکاری با شما هستم و از فرصتی برای پیوستن به تیم شما بسیار خوشحال خواهم شد. همچنین مطمئن هستم که با توانایی‌ها و انگیزه‌ای که دارم، می‌توانم به بهترین شکل ممکن به توسعه و رشد شرکت شما کمک نمایم.
تجربه‌های من در این زمینه به شرکت شما ارزش افزوده می‌دهد…
قطعاً این جمله نشان می‌دهد که شما متعهد به ارائه مهارت‌ها و تجربیات خود به شرکت هستید و می‌توانید به بهبود عملکرد و توسعه شرکت کمک کنید. مثلاً در این زمینه می‌توانید بگویید: تجربه‌های من در این زمینه، به شرکت شما ارزش افزوده می‌دهد و می‌تواند در تحقق اهداف و مأموریت شما مؤثر باشد. به عنوان یک فردی که در این زمینه شغلی تجربه طولانی‌تری دارد، توانایی‌های متعددی را با خود به شرکت شما می‌آورم که می‌تواند به بهبود فرآیندها، افزایش بهره‌وری و رشد کسب‌وکار کمک فراوانی داشته باشد.
تجربه‌های گذشته‌ام در این زمینه نشان‌دهنده مهارت‌های قابل اعتماد و تخصصی است که می‌تواند به ارتقاء فعالیت‌های شرکت شما کمک کند. با انجام پروژه‌های موفق و داشتن تجربه کاری در شرکت‌ها یا پروژه‌های قبلی، توانسته‌ام مهارت‌هایی را در زمینه‌هایی متفاوت به‌دست بیاورم که امیدوارم بتوانم آن‌ها را در شرکت شما به کار ببرم و به تیم شما انگیزه و اعتمادبه‌نفس بیشتری بدهم و به رسیدن به اهداف و نقاط قوت شرکتتان کمک نمایم.
من توانایی‌هایم را در زمینه‌هایی مانند …
با اشاره به توانایی‌ها و مهارت‌های مرتبط با شغل موردنظر، می‌توانید انطباق خود با نیازهای شرکت را نشان دهید و اعتمادبه‌نفس خود را بیان نمایید. به عنوان مثال در این زمینه می‌توانید بگویید: با افتخار می‌خواهم توانایی‌هایم را در زمینه‌های مختلفی که به شغل موردنظر مرتبط می‌شوند، به شما معرفی نمایم:
مهارت‌های تحلیلی:
توانایی من در تحلیل داده‌ها و ارائه راه‌حل‌های بهینه برای مسائل پیچیده، یکی از نقاط قوت من است. با تجربه کاری در حوزه خاص، توانسته‌ام استراتژی‌های مؤثری را برای بهبود فرآیندها و افزایش بهره‌وری ارائه دهم.
مهارت‌های ارتباطی:
توانایی برقراری ارتباط مؤثر با افراد در هر سطحی از سازمان، از دیگر نقاط قوت من است. به‌طوری که توانسته‌ام در تیم‌های چندگانه کار کنم و با همکاران و مدیران، ارتباطات سازنده و مؤثری برقرار نمایم.
مهارت‌های فنی:
با توانایی در استفاده از نرم‌افزارها و ابزارهای مرتبط با شغل، می‌توانم فعالیت‌های مختلف را با دقت و دانش بالا به انجام برسانم. این شامل مهارت‌های مرتبط با نرم‌افزار یا ابزار خاص و دیگر مهارت‌های فنی است.
مهارت‌های رهبری:
با تجربه در سمت‌های مدیریتی و همچنین همکاری با تیم‌های چندنفره، مهارت‌های رهبری قوی دارم. توانایی من در هدایت و الهام بخشیدن به اعضای تیم، موجب شده تا فرآیندهای کاری بهتری را به ارمغان بیاورم.
خلاقیت و نوآوری:
توانایی من در ارائه راهکارهای نوآورانه و پیشنهادهای خلاقانه برای مسائل، از دیگر نقاط قوت من است. من متعهد به بهبود مستمر و ارائه ایده‌های تازه برای پیشرفت شرکت هستم. این توانایی‌ها، من را به یک فرد مناسب برای انجام نقش موردنظر می‌سازد و من آماده هستم تا با بهره‌گیری از این مهارت‌ها به بهبود عملکرد و توسعه شرکت شما کمک داشته باشم.
من به دنبال یادگیری و رشد در این شغل هستم…
این جمله نشان می‌دهد که شما تمایل به پیشرفت و توسعه‌ی مهارت‌های خود در شغل موردنظر را دارید و آماده‌اید برای یادگیری جدید تلاش نمایید. در ادامه متنی برای ابراز تمایل به یادگیری و رشد در شغل موردنظرتان ارائه می‌دهیم: من به شدت به‌دنبال یادگیری و رشد در این شغل هستم. زیرا معتقدم که هر چقدر که فرد بتواند از تجربیات و آموخته‌های جدید استفاده کند، می‌تواند در بهبود عملکرد خود و توسعه حرفه‌ای خودش پیشرفت نماید.
من توانایی‌های زیادی را در زمینه‌هایی متعدد دارم و با انعطاف و آمادگی برای یادگیری مفاهیم و فنون جدید، اطمینان حاصل کرده‌ام که می‌توانم در این شغل به بهترین شکل ممکن عمل نمایم. علاوه‌بر این، انگیزه‌ای که از توانایی بهبود و پیشرفت در کارم دارم، موجب می‌شود که همیشه مصمم به یادگیری و ارتقاء مهارت‌های خودم باشم. من معتقد هستم که شرکت شما به عنوان یک محیط پویا و پر از فرصت‌های رشد، بهترین مکان برای پیشرفت حرفه‌ای من است و من آماده‌ام با انرژی و اشتیاق به کار خود ادامه دهم و همچنین با استفاده از تمامی منابع و زمینه‌های آموزشی که شما فراهم می‌کنید، به بهترین شکل ممکن از این فرصت استفاده نمایم.
من با شرایط و محیط کاری متناسب با واقعیت آشنا هستم و آماده‌ام به…
با اشاره به آشنایی خود با شرایط و محیط کاری و آمادگی برای مواجه شدن با چالش‌های مختلف، می‌توانید نشان دهید که چقدر به تسلط بر شغل خود علاقه‌مند هستید. به عنوان مثال در این زمینه می‌توانید بگویید: من با شرایط و محیط کاری متناسب با واقعیت آشنا هستم و آماده‌ام به آن بپردازم. من تجربه‌های گوناگونی در محیط‌های کاری مختلف داشته‌ام و با مفهوم واقعیت‌پذیری در محیط کاری آشنا هستم.
به عنوان یک فرد پویا و قابل اعتماد، توانایی‌های مؤثری در مدیریت زمان، حل مسائل و هماهنگی با تیم را دارم. همچنین من درک کاملی از این دارم که موفقیت شرکت بستگی زیادی به فراهم کردن یک فضای کاری سالم، هماهنگ و حاکم بر انضباط دارد. به همین دلیل، من معتقد هستم که توانایی همکاری و انطباق با محیط کاری واقعیت‌پذیر و مناسب، یکی از مهارت‌های اساسی هر کارمندی به‌حساب می‌آید. ازاین‌رو، باتوجه به تجربه‌های قبلی خودم در محیط‌های متنوع، مهارت‌های لازم برای موفقیت در این محیط را به‌دست آورده‌ام و آماده هستم تا با انعطاف و تعهد خود به بهبود و توسعه شرکت شما کمک نمایم.
پیشنهاد: رایج‌ترین دروغ‌ها در مصاحبه شغلی
سخن آخر
بسیار پیش آمده که بعد از یک مصاحبهی کاری احساس کرده‌ایم که بدتر از این نمی‌توانست بشود! اما واقعیت این است که بیشتر ما تا زمانی‌که یک مصاحبهی بد را تجربه نکنیم نمی‌توانیم یک مصاحبهی عالی داشته باشیم. مصاحبه‌های ناموفق نکات بسیاری را به ما می‌آموزند؛ به ما کمک می‌کنند تا درک کنیم که می‌خواهیم در چه شغلی کار کنیم، با چه نوع افرادی کار کنیم و به چه مهارت‌هایی نیاز داریم و باید آن‌ها را تقویت کنیم.
پس اگر مصاحبهی ناموفقی داشتید لازم نیست غمبرک زده و ناامید شوید. دلایل ناموفق بودن مصاحبه‌تان را بررسی کنید و سعی کنید با شناسایی و برطرف کردن آن‌ها مصاحبه‌های بعدی را به بهترین شکل انجام دهید.
