آیا تاکنون به تأثیر محیط کاری بر شغل خود فکر کرده‌اید؟ چه عواملی در محیط‌های کاری بر کیفیت عملکرد شما تأثیر می‌گذارند؟ آیا تنوع تیپ‌های شخصیتی در محیط کاری می‌تواند در موفقیت سازمان مؤثر باشد؟ آیا برای انتخاب شغل به ویژگی‌های محیط کاری توجه می‌کنید؟
اگر در محیط کاری خود با تعداد زیادی از کارکنان مشغول به کار هستید، قطعا شخصیت‌های مختلف شغلی را از نزدیک دیده‌اید. با برخی از این افراد بهترین تعامل را داشته و با برخی دیگر به مشکل خورده‌اید. گوناگونی تیپ‌های شخصیتی در محیط کار سبب بروز این تفاوت در تعامل با افراد شده و تعیین‌کننده‌ی کیفیت همکاری آن‌ها خواهد بود.
به‌کارگیری افراد با تیپ‌های شخصیتی مختلف در محیط کاری بهره‌وری‌های متفاوتی دارد. گاهی تفاوت کارایی آنان در محیط کاری، آن‌چنان زیاد است که به موفقیت یا شکست یک سازمان منتهی می‌شود. به همین دلیل مدیران منابع انسانی یک سازمان به استخدام افراد با تیپ شخصیتی مناسب بسیار توجه می‌کنند. تا افرادی که بیشترین تناسب را با شغل، محیط کاری و سازمان دارند، استخدام شوند.
چه رابطه‌ای بین شخصیت و محیط وجود دارد؟
برای شناخت شخصیت تعریف مشخصی وجود ندارد. آن را می‌توان این‌گونه تعریف کرد که: شخصیت الگوهای معین و مشخصی از تفکر و رفتار هستند که سبک شخصی فرد را در تعامل با محیط اجتماعی و کاری‌اش رقم می‌زند. شخصیت شامل ویژگی‌های نسبتا پایداری است که در توصیف آن‌ها از صفاتی همچون درون‌گرا، برون‌گرا، پرحرف و… استفاده می‌شود.
شخصیت هر فرد وام گرفته از وراثت و محیط است. انسان‌ها با ویژگی‌های ژنتیکی خاصی به دنیا می‌آیند و ازآن‌پس هر تغییری در شخصیت افراد متأثر از محیط زندگی‌شان است. به‌طورکلی تأثیرپذیری انسان از محیط بسیار قوی‌تر از ژنتیک است.
اما آنچه در مبحث شخصیت و شخصیت شناسی در جامعه و محیط‌های کاری افراد اهمیت دارد، سازگاری و ناسازگاری شخصیت آن‌ها با محیط است. افراد با شخصیت ناسازگار، قادر نیستند تفکر و رفتار خود را با محیط و تغییرات آن تطبیق دهند. این افراد در برخورد با موقعیت‌های جدید، تفکر و رفتاری انعطاف‌ناپذیر از خود بروز داده و برای افراد دیگر یا حتی همکاران خود مشکل‌آفرین خواهند شد. اینجاست که تأثیرگذاری شخصیت افراد در محیط کاری مشخص و منفعت و زیان آن روشن می‌شود.
تیپ‌های شخصیتی چگونه بر محیط کاری تأثیرگذار هستند؟
رفتار هر فرد در محیط کاری و نوع ارتباط آن با دیگر افراد تحت تأثیر تیپ شخصیتی اوست. اگر بخواهیم به‌صورت عمیق‌تر به این مسئله نگاه کنیم باید به دوران کودکی بازگردیم. تیپ شخصیتی افراد در کودکی بر شغل آینده‌ی آنان تأثیر می‌گذارد و شاید مسیر کلی زندگی آنان را نیز تعیین کنند. از طرفی تیپ‌های شخصیتی بر رضایت شغلی افراد نیز بی‌تأثیر نیستند. به‌عنوان‌مثال رضایت شغلی افراد درون‌گرا بیشتر از افراد برون‌گراست. این نتیجه شاید به این خاطر باشد که درون‌گراها چالش کمتری دارند و تحت یک مدیریت حمایتی و آمرانه به‌راحتی کار می‌کنند. از طرفی بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی رابطه‌ای مستقیم وجود دارد. یعنی رضایت شغلی بیشتر، تعهد سازمانی بیشتری را ایجاد می‌کند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت، نوع تیپ شخصیتی و محیط کاری بر رضایت شغلی و درنتیجه‌ی آن بر تعهد سازمانی تأثیرگذار است.
در یک سازمان هر فرد موظف به انجام مسئولیت‌های شغلی خاص و مشخصی است و بر اساس این مسئولیت‌ها، انتظارات و تعهداتی نیز برای آنان به وجود می‌آید. در رابطه با شغل‌هایی که آزادی عمل کمتری داشته و انتظارات شغلی بر رفتار فردی ارجحیت دارد، تأثیر تیپ‌های شخصیتی در محیط کاری زیاد به چشم نمی‌آید. اما در رده‌ی مدیریتی که تصمیمات مستقل و آزادانه وجود دارد، تیپ شخصیتی افراد نقش بسزایی در انجام کارها داشته و تصمیمات نادرست آنان باعث ایجاد مشکلات فراوان و حتی شکست سازمان خواهد شد.
چرا اثرگذاری تیپ‌های شخصیتی در محیط کار برای مدیران سازمان مهم است؟
بنابراین اگر مدیران و رهبران سازمان به دنبال افزایش بهره‌وری و سودآوری هستند باید به اثرگذاری تیپ‌های شخصیتی در محیط کار توجه کرده و افراد مناسب را برای شغل موردنظر استخدام کنند. همچنین این کار باعث تقسیم مسئولیت‌های شغلی با توجه به تیپ‌های شخصیتی در محیط کار شده و از بروز تصمیمات اشتباه در سازمان جلوگیری می‌کند.
در کنار وظایف مدیران، وظایف شما چیست؟ آیا می‌توان دست روی دست گذاشت و تنها به عملکرد مدیران برای به‌کارگیری افراد در محیط کاری مناسب بسنده کرد؟ آیا شما محیط‌های کاری مناسب خود را می‌شناسید؟ بسیاری از افراد با تلاش فراوان در شغل موردنظر خود استخدام‌شده اما به دلیل محیط نامناسب آن مجبور به استعفا شده‌اند. پیشنهاد ما به شما مطالعه‌ی مقاله‌ی، «تعریف شما از محیط کاری ایده آل چیست؟ به این سؤال چگونه در جلسه‌ی مصاحبه پاسخ دهیم»، است تا با کمک آن ویژگی‌های محیط کاری ایده آل خود را شناخته و انتخابی درست داشته باشید.
انواع تیپ‌های شخصیتی در محیط کار
یکی از عوامل مهم در شناخت و انتخاب محیط کار، خودشناسی است. شناخت نوع تیپ شخصیتی‌تان برای انتخاب یک شغل می‌تواند منجر به نتیجه‌ای مطلوب شود که در آن بهترین شغل را مطابق با ویژگی‌های شخصیتی‌تان پیدا کنید.
از جمله‌ی شناخته شده‌ترین و بهترین راه‌ها برای شناخت تیپ‌های شخصیتی انجام تست‌های شخصیت شناسی است. تست نئو به عنوان یکی از معتبرترین تست‌ها برای شناخت ویژگی‌های شخصیتی در محیط‌های مختلف از قبیل محیط کاری است. در این تست، شخصیت افراد بر اساس پنج عامل کلی تقسیم‌بندی شده که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
- ویژگی شخصیتی روان رنجوری N
- این ویژگی شخصیتی به خصوصیات تهییج‌پذیری، زودرنجی، اضطراب و روحیه‌ی فرد اشاره دارد. این شاخص مبنای سنجش حفظ آرامش و کنترل استرس است. افراد دارای سطح بالایی از روان رنجوری در محیط کار و در شرایط تنش و بحران زودتر عصبانی شده و در مقابل اضطراب و افسردگی زانو می‌زنند. مطالعه بیشتر >
- ویژگی شخصیتی برون‌گرایی E
- این عامل در تست نئو مربوط به توانایی افراد در برقراری ارتباطات با دیگران است. کسانی که در آزمون نئو در رابطه با این عامل نمرات بالایی به دست می‌آورند معمولا در محیط کار شاد و پرانرژی هستند. چراکه از روابط خود لذت می‌برند. این افراد در کارهای مربوط به فروش و مسئولیت‌های مدیریتی، موفق ظاهر می‌شوند. مطالعه بیشتر >
- ویژگی شخصیتی گشودگی نسبت به تجربه O
- افرادی که از سطح بالایی از گشودگی برخوردار هستند، خلاق بوده و ماجراجویی را دوست دارند. این افراد به دنبال تنوع بوده و ایده‌های غیرمعمول را ترجیح می‌دهند. آن‌ها در محیط‌های آموزشی عملکرد خوبی دارند و معمولا در کسب مهارت‌های جدید در محیط کار انعطاف‌پذیری بالایی از خود نشان می‌دهند. مطالعه بیشتر >
- ویژگی شخصیتی توافق پذیری
- این شاخص به ویژگی‌های سازگاری و همکاری در یک فرد اشاره دارد. چنین تیپ‌های شخصیتی در محیط کار رفتاری دوستانه دارند و همواره گرایش به فداکاری در آن‌ها وجود دارد. افرادی که در این شاخص نمره‌ی بالایی دریافت می‌کنند محبوب دیگران هستند و برای هر تیم دارایی باارزشی محسوب می‌شوند. این افراد پتانسیل تبدیل‌شدن به رهبران مفید را نیز دارند. مطالعه بیشتر >
- ویژگی شخصیتی وجدانی
- این ویژگی شخصیتی نشان می‌دهد یک فرد چقدر منظم، هدفمند، مستقل و دقیق عمل می‌کند. برخورداری از چنین تیپ شخصیتی باعث می‌شود فرد یک برتری غیرمعمول پیداکرده و سطح عملکرد بالاتری نسبت به سایر افراد داشته باشد. این ویژگی به سازمان‌ها در استخدام نیروهای با عملکرد بالا کمک می‌کند. مطالعه بیشتر >
اما آیا شما از ویژگی‌های شخصیتی خود اطلاع دارید؟ تیپ شخصیتی منحصربه‌فرد شما چگونه بر محیط کار تأثیر می‌گذارد؟ پیشنهاد ما به شما انجام تست شخصیت شناسی نئو و شناخت زوایای ناشناخته‌ی شخصیتتان است. این شناخت به شما کمک می‌کند که مناسب‌ترین محیط کار را برای خود انتخاب کنید تا به حداکثر بهره‌وری برسید.
