افسردگی شغلی چیست؟ چگونه بر افسردگی در محیط کار غلبه کنیم؟

 اهمیت مبحث افسردگی در کار را با داستان زیر بهتر درک خواهید کرد.

محمد یک کارگر ساختمانی ۳۷ ساله است. او سراسیمه، ملول و در فکر خودکشی بود، حتی تا جایی پیش رفته که برای خود طناب داری خریده بود تا خود را بکشد. او اشتهای خود را از دست داده بود و در طول سه هفته‌ی قبل، دچار بی‌خوابی شده بود. پس از گذشت چند روز، او به‌طور فزاینده‌ای احساس خستگی می‌کرد، کمتر می‌توانست فکر یا تمرکز کند و به هر چیز یا هر کس بی‌علاقه شده بود. او هنگام تعامل با همسایگان، همکاران و خانواده بیش‌ازحد حساس شده بود و باور داشت که دیگران خیلی از او عیب‌جویی می‌کنند.

اعداد و آمار از شیوع ۱۲/۵ درصدی افسردگی خبر می‌دهد. یعنی در جمع ۸ نفره شما و همکارانتان احتمالا یک نفر به افسردگی دچار شده است.

موضوع یک غم یا خستگی زودگذر نیست. اگر افسرده باشید،کار و تک‌تک ابعاد زندگی‌تان تحت تأثیر قرار می‌گیرد و زندگی برایتان هرروز سخت‌تر می‌شود. در چنین شرایطی تنها راه بهبود، کمک گرفتن از متخصصان است. ازنظر شما افسردگی و نشانه‌هایش چقدر می‌توانند در کار و پیشرفت شغلی تأثیرگذار باشند؟ و عدم رضایت شغلی و راضی نبودن از محیط کار چقدر می‌تواند زمینه‌ساز افسردگی در کار باشد؟

در صورتی که فرصت برای خواندن این مطلب ندارید، برای شما چکیده صوتی را در نظر گرفتیم.

افسردگی در کار و کار کردن بدون افسردگی چه تفاوتی باهم دارند؟

افسردگی در کار با این جملات همراه است:

باید این کار را تمام کنم…

چطور تکه‌های این کار را در ذهنم کنار هم بچینم؟

احساس می‌کنم از پسش بر نمیام.

نمی‌توانم در جلسه‌های کاری دغدغه‌هایم را توضیح دهم.

چقدر رسیدن به میز کار و روشن کردن کامپیوتر برایم سخت است.

سردرد و کمردرد نمی‌گذارد ادامه بدهم.

کار کردن بدون افسردگی با این جملات همراه است:

باید این کار را تمام کنم…

انجام دادم و تمام شد.

 لطفا اگر علائم زیر را دارید حتما از روان‌پزشک و روانشناس کمک بگیرید.

نشانه‌های افسردگی در کار چیست؟

نشانه‌های افسردگی شغلی یا افسردگی در محل کار مشابه نشانه‌های عمومی افسردگی هستند. اما برخی از آن‌ها در محیط کار تشدید می‌شوند.

۱ـ مدتی است از چیزی لذت نمی‌برید.

۲ـ دچار پرخوری یا کم خوری شده‌اید.

۳ـ تمرکز ندارید و کارهایتان پیش نمی‌روند.

۴ـ مدتی است سردرد، کمردرد یا دل‌درد بی‌دلیل دارید.

۵ـ بی‌خواب یا پرخواب شده‌اید.

۶ـ مدام احساس خستگی می‌کنید.

۷ـ دلتان می‌خواهد کسی را نبینید.

۸ـ احساس بی‌ارزشی و ناامیدی می‌کنید.

۹ـ سراسیمگی یا کندی روانی – حرکتی دارید.

۱۰ـ احساس گناه یا بی‌ارزشی بیش‌ازحد داشتن

۱۱ـ افکار مرگ و خودکشی مکرر داشتن

۱۲ـ عدم رعایت بهداشت شخصی و ایجاد تفاوتی چشمگیر در ظاهر

منظور از افسردگی در کار یا افسردگی شغلی چیست؟

افسردگی شغلی یکی از انواع افسردگی است که با محیط کار در ارتباط است. یعنی علائم آن موقع کار کردن بیشتر می‌شود. در شرایط فعلی که بسیاری از افراد مجبور به دورکاری شده‌اند، افسردگی شغلی به دلیل انزوا و دور شدن از همکاران و محیط کار، بیشتر شده است.

اگر موقع کار کردن احساس افسردگی دارید، شما تنها نیستید. ناراحتی، اضطراب، از دست دادن اشتیاق و انگیزه، مشکل در تمرکز کردن، احساسات غیرمنتظره و ناگهانی مثلا گریه کردن و بی‌حوصلگی از نشانه‌هایی است که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند و از علائم افسردگی شغلی هستند.

اگر کار تمام‌وقت داشته باشید معمولا روزی ۸ ساعت سرکار هستید. یعنی مقدار زیادی از ساعات روز خود را در محل کار می‌گذرانید و تعجبی ندارد که هم‌زمان با انجام کار و در محل کار، دچار افسردگی شوید.

کدام مشاغل احتمال افسردگی در کار را افزایش می‌دهند؟

چند درصد از کارمندان ایرانی افسردگی دارند؟

رئیس مرکز بهداشت روان و مشاوره دانشجویی دانشگاه زنجان اذعان داشت:

حدود ۴۰ درصد کارمندان دچار افسردگی هستند. بنا بر صحبت‌های ایشان کارمندان مشاغلی که دارای ویژگی‌های زیر هستند به میزان بیشتری مستعد افسردگی هستند.

۱ـ مدیریت زمان مشخصی برای کار وجود ندارد.

۲ـ امکان دورکاری وجود ندارد.

۳ـ تنش و استرس شغلی بالایی وجود دارد.

۴ـ امنیت شغلی وجود ندارد.

۵ـ مرخصی و تنوع کاری وجود ندارد.

۶ـ درآمد متناسب با عملکردی که انجام می‌دهند وجود ندارد.

باید توجه کنید که بیشتر دلایل تغییر شغل با دلایل ابتلا به افسردگی همسو و هم‌جهت هستند!

معمولا کسانی که می‌دانند باید شغل خود را تغییر دهند اما از روی ترس از پیدا کردن مجدد شغل یا از روی اجبار و نیاز مالی به شغل قبلی ادامه می‌دهند گاها تا مرز خودکشی نیز می‌رسند. معلوم نیست گاهی داریم از شغلی که راضی نیستیم فرار می‌کنیم یا از افسردگی! بدون شک تغییر شغل شجاعت زیادی می‌خواهد، اما سلامتی روانی ما ارزشش را دارد.

پیامدهای افسردگی در کار چیست؟

 درحالی‌که خود شغل ممکن است نتواند افسردگی ایجاد کند، محیط کار ممکن است علائم افرادی که دچار افسردگی هستند را تشدید نماید. هر محیط کار، بسته به میزان استرس موجود  و حمایت‌هایی که در محیط کار وجود ندارند، می‌تواند یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در تشدید نشانه‌های افسردگی باشد. به نقل از سازمان جهانی بهداشت، محیط کار منفی می‌تواند به مشکلات زیر منجر شود:

  • نگرانی‌های مربوط به سلامت روحی و جسمی
  • غیبت از کار
  • کاهش بهره‌وری
  • افزایش مصرف مواد

تابه‌حال از خود پرسیده‌اید که چقدر کارتان را دوست دارید؟

برای ارزیابی میزان نارضایتی از شغل بهتر است این سؤالات را از خود بپرسید:

۱ـ چقدر در شغلم شادمانی و رضایتمندی را تجربه می‌کنم؟

۲ـ تا چه اندازه می‌توانم از مهارت‌ها و تجربیات خودم استفاده کنم؟

۳ـ در طی دو سال گذشته تا چه اندازه پیشرفت کرده‌ام؟

۴ـ رئیسم چطور توانایی‌های مرا ارزیابی می‌کند؟

۵ـ تا چه اندازه به خاطر دستاوردها در دو سال گذشته دیده‌شده‌ام و از من قدردانی شده است؟

۶ـ چقدر از حقوق و مزایای خودم راضی هستم؟

۷ـ چقدر بین زندگی شخصی و کاری من تعادل وجود دارد؟

۸ـ تا چه اندازه با هدف و ارزش‌های سازمان موافق هستم؟

۹ـ چقدر جایگاه شغلی شما با روحیات، شخصیت و مدل رفتاری شما متناسب است.

قبل از انتخاب شغل خودشناسی مهم‌ترین اقدامی است که باید انجام دهید.

مطلب مرتبط: با استرس شغلی در محیط کار چه‌کار کنیم؟

آیا شخصیت شناسی می‌تواند از ابتلا به افسردگی در کار پیشگیری کند؟

بهم گفت خیلی کلافه هستم، خیلی خسته…

به نظرت کارم را عوض کنم بهتر نیست؟

تیپ شخصیتش ESFJ  بود و پرستار اورژانس

ازش پرسیدم: «چه چیزی در کار اذیتش می‌کند؟»

گفت: «این‌همه بی‌نظمی، این‌همه آشفتگی، اینکه هم‌زمان باید به چند تا مریض باهم رسیدگی کنم. خوب من باید کار یکی و تموم کنم، بعد برم سراغ یکی دیگه وگرنه کلافه می‌شوم. اما شرایط اورژانس به شکلی هست که مجبوریم هم‌زمان به چند تا مریض رسیدگی کنیم و گاهی از وسط کار یک پرستار دیگه وارد عمل بشیم و این کاملا من را گیج و کلافه می‌کند.»

به نظر شما کدام تیپ شخصیتی برای پرستاران اورژانس مناسب‌تر است؟ اصلا تیپ‌های شخصیتی را می‌شناسید؟ می‌دانید چه مشاغلی با تیپ شخصیتی شما در تناسب هستند؟

برای شناخت تیپ شخصیتی، ترجیحات شخصیتی و مشاغل متناسب با روحیه و شخصیت خود وارد تست شخصیت شناسی MBTI شوید.

دیروز رئیسش را با مشتی محکم بر دهانش ساکت کرده بود. امروز به دنبال سند برای رهایی از بازداشت بود. مدل رفتاری او D یا توسعه‌دهنده بود و به‌شدت ریاست کردن را دوست داشت. او ذاتا مدیر بود. با گذشت شش سال هنوز نتوانسته بود دستورها و تحقیر کردن‌های رئیس خود را تحمل کند و با آن‌ها کنار بیاید. بالاخره آن روز کذایی عصیان کرد و به او نشان داد رئیس واقعی کیست؟

اگر مدل رفتاری شما D باشد باید به دنبال کار مناسب با الگوی رفتاری خود باشید. گام اول در موفقیت در هر کاری شناخت هر چه بیشتر و عمیق‌تر خود است. شما جزء کدام چهار مدل رفتاری هستید؟ چه مشاغلی مناسب الگوی رفتاری شماست؟ تابه‌حال تست رفتارشناسی دیسک DISC را برای شناخت انواع واکنش‌های رفتاری خود در موقعیت‌های گوناگون امتحان کرده‌اید؟

ورود به تست رفتارشناسی دیسک DISC

چگونه از ابتلا به افسردگی در محل کار پیشگیری کنیم؟

افسردگی، انرژی، امید و انگیزه را از شما می‌گیرد و حتی برداشتن قدم‌هایی که موجب احساس خوب می‌شود را سخت می‌کند. احساس بهتر داشتن، زمان می‌برد. اما می‌توانید با انتخاب‌های مثبت هرروز یک‌قدم به حال خوب، نزدیک‌تر شوید. برای مقابله با افسردگی به‌طور مثال می‌توانید:

۱ـ یک روال معمول برای خود تنظیم کنید. روال عادی به تثبیت ساعت بدن کمک می‌کند.

۲ـ زمان بیداری منظم، مهم‌ترین عامل برای تثبیت ساعت بدن است.

۳ـ هرروز زمانی را در خارج از خانه بگذرانید، به‌ویژه اول صبح. اگر نمی‌توانید بیرون بروید، سعی کنید دست‌کم دو ساعت را کنار یک پنجره بگذرانید، به نور روز توجه و روی حفظ آرامش خود تمرکز کنید.

۴ـ برای انجام چند فعالیت کلیدی در طول روز زمان‌های منظم تعیین کنید.

۵ـ هرروز در یک‌زمان مشخص وعده‌های غذایی خود را بخورید. اگر گرسنه نیستید حداقل یک میان وعده کوچک در یک تایم مشخص بخورید.

۶ـ با دوستان و خانواده ارتباط برقرار کنید.

۷ـ افکار و احساسات خود را با شخصی دیگر به اشتراک بگذارید. تماس‌های تصویری و تلفنی یا حتی پیام‌های تلفنی در زمان کووید ۱۹ بهترین انتخاب محسوب می‌شوند.

۸ـ از چرت زدن در ساعات روز، به‌ویژه در اواخر روز خودداری کنید. اگر بر اثر خستگی نیاز به خواب کوتاه در طول روز دارید، زمان آن را به ۳۰ دقیقه محدود کنید.

۹ـ از مدت‌زمان قرار گرفتن در معرض نور روشن (به‌ویژه نور آبی) در عصر و شب بکاهید. این موارد شامل نور صفحه‌های نمایش کامپیوتر و تلفن‌های هوشمند است. نور طیف آبی، ترشح هورمونی را که در خوابیدن ما نقش دارد سرکوب می‌کند.

۱۰ـ به ساعت خواب‌وبیداری، متناسب با ریتم طبیعی بدن خود پایبند باشید.

مطلب مرتبط: ۸ راهکار مؤثر برای جلوگیری از فرسودگی شغلی

سخن آخر

افسردگی در کار یکی از مهم‌ترین مشکلاتی است که در محیط‌های کاری پیش می‌آید. مثل هر مشکل دیگری، آگاهی‌بخشی در مورد افسردگی شغلی می‌تواند تا حد زیادی به حل آن کمک کند.

افسردگی یک مشکل پیچیده است که هیجانات و افکار متعددی را به همراه می‌آورد. افسردگی باعث رفتارهایی می‌شود که می‌تواند بر شغل افراد و روابط آن‌ها با همکاران تأثیر بگذارد. این افسردگی ممکن است ناشی از مسائل و مشکلات خود محیط کار باشد یا عوامل بیرونی در آن دخیل باشند. ما سعی کردیم تا حد امکان اطلاعات مناسب و جامعی درباره افسردگی در محیط کار در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. اما اگر افکار خودکشی را در ذهن خود مدام تکرار می‌کنید و علائم افسردگی را دارید بدون درنگ از متخصصین یاری بخواهید و افسردگی را جدی بگیرید.

پیشنهاد: ۱۰ نشانه محیط کار سمی و راهکارهای مقابله با آن

۱ دیدگاه
دسته بندی : استخدامی و شغلی, منابع انسانی

مطالب مرتبط

۱ دیدگاه. دیدگاه تازه ای بنویسید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.