توجه کنید این جمله بدون کوچکترین اغراق بیان شده است: کمالگرایی در ازدواج یکی از پدیده‌های خطرناک است که می‌تواند قاتل رابطه و عشق و نهایتا ازدواج شما باشد. پس اگر به حفظ ازدواج خود علاقه دارید لطفا دست از افتخار به کمالگرایی خود یا انکار کمالگرایی بردارید. در فرهنگ ما کمالگرایی به عنوان یک خصیصه مثبت برای کسب انگیزه بیشتر استفاده می‌شود که می‌تواند سبب رشد و پیشرفت فرد شود. اما کمالگرایی غیرواقع‌گرایانه می‌تواند زندگی را به ورطه نابودی بکشاند.
کمالگرایی یکی از مشکلاتی است که بیشتر افراد به نوعی با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. اما از چگونگی آن اطلاعی ندارند. کمالگرایی به شکل بیمارگونه آن یعنی داشتن معیارها و خواسته‌های بسیار سطح بالا که غیرواقع بینانه هستند و عملاً نمی‌توانند انجام شوند. بنابراین فرد کمال‌گرا در مواجهه با شرایط احساس گناه و شرم کرده و شروع به سرزنش خود می‌کند.
معنای لغوی این کلمه یعنی اینکه شما برای رسیدن به بهترین خود در محدوده عقلانی و واقعیت تلاش کنید. طبق این تعریف شما با آگاهی و اطلاعات درست و بیشتر در مسیر حرکت می‌کنید. اگر هم شکست خوردید، دوباره تلاش می‌کنید تا اوضاع را در جهت بهبود پیش ببرید. اما اگر کمالگرایی غیرواقع بینانه باشد و فرد از خود توقع داشته باشد که همیشه بهترین باشد و توقعات غیرواقع بینانه یا غیرقابل دسترس از خود داشته باشد او یک کمال‌گرا است که می‌تواند به خود و دیگران آسیب‌های جدی بزند و این فرد دچار اختلال است و باید حتما از روانشناسان و متخصصین حوزه روانشناسی کمک دریافت کند.
اگر هم کمالگرایی کم باشد بازهم در زندگی شما مشکل ایجاد خواهد کرد و به مرور شدید و پررنگ‌تر می‌گردد. اگر شما هم مانند بسیاری از مردم، تصور می‌کنید که کمالگرایی می‌تواند ویژگی مطلوبی باشد و از خواندن این مقدمه حسابی تعجب کرده‌اید، پیشنهاد می‌کنم تا پایان این مقاله با ما همراه باشید تا بیشتر درباره کمالگرایی و آثار سوء آن بدانید.
کمالگرایی در ازدواج چطور در افراد ایجاد می‌شود؟
بهتر است بگوییم کمالگرایی اصلا چطور در فرد ایجاد می‌شود و درنهایت چطور کمالگرایی در ازدواج رابطه را به نابودی می‌کشاند؟ اصلا کمالگرایی (perfectionism) چیست؟ کمالگرایی را می‌توان به شیوه‌های مختلفی مانند «نیاز به کامل بودن» یا «کامل به نظر رسیدن» یا حتی «باور رسیدن به کمال» تعریف کرد. معمولاً به عنوان یک ویژگی مثبت به جای یک نقص در نظر گرفته می‌شود.
برخلاف تصورات، کمالگرایی صرفا به معنای تلاش برای بهترین بودن، یا به معنای موفقیت و رشد سالم نیست. بلکه کمال‌گرا کسی است که تلاش می‌کند، بی‌عیب و نقص و همواره کامل باشد و این کار را اغلب از طریق تمرکز بر نقص‌ها، تلاش برای کنترل موقعیت‌ها، سخت کوشی بیش از اندازه، انتقاد مداوم از خود و یا دیگران انجام می‌دهد. درواقع کمالگرایی راهی برای فرار از احساس شرم است، شرم از به اندازه کافی خوب نبودن. این موضوع می‌تواند به شدت رابطه‌ها را تحت تأثیر قرار دهد و به مهم‌ترین رابطه زندگی شما آسیب بزند.
افراد کمال‌گرا در ازدواج هم به دنبال بهترین‌ها هستند.
داشتن والدین کمال‌گرا که انتظارات کمال‌گرایانه‌ای نیز از فرزندان خود دارند و هنگامی‌که تلاش‌‌های فرزندانشان به بهترین نتیجه منجر نمی‌شود، ابراز نارضایتی می‌کنند، می‌تواند نقش بسیار پررنگی در کمال‌گرا شدن افراد داشته باشد. والدینی که فرزند خود را تشویق می‌کنند تا در هر زمینه‌ای موفق شود و یا او را مجبور به این امر می‌کنند، یقینا فرزندانی کمال‌گرا خواهند داشت.
علاوه‌بر این، افرادی که در دوران کودکی و نوجوانی، یک دل‌بستگی ناایمن و مشکل‌دار با والدین خود دارند، ممکن است در بزرگسالی با این مشکل مواجه شوند که نتوانند یک نتیجه خوب را بپذیرند، زیرا به قدر کافی کامل نیست.
همچنین افرادی که سابقه موفقیت‌های زیادی را دارند، ممکن است به دلیل فشار زیادی که برای ادامه و تکرار دستاوردهای قبلی خود احساس می‌کنند، دچار کمالگرایی شوند. برای مثال کودکانی که به طور مرتب به خاطر موفقیتهایشان مورد تحسین قرار میگیرند، در بزرگسالی برای ادامه موفقیتهایشان، احساس فشار می‌کنند و تمایلات کمال‌گرایانه پیدا می‌کنند و این کمالگرایی اگر از فرد معطوف به رابطه و پارتنر شما بشود باید بگوییم مرگ رابطه حتمی است. اما چطور؟ این آسیب‌ها کدامند؟
مطلب مرتبط: چگونه با کمالگرایی خود مقابله کنیم؟
۷ آسیب کمالگرایی در ازدواج
۱ـ بدبینی و انتقاد افراطی:
شما همیشه برای جلوگیری از ایجاد نشدن یا نابودی احساس شرم سعی خواهید کرد بر نقاط منفی و نقص‌های رابطه و کمبودهای رابطه تمرکز کنید. درنتیجه ذهن شما از نقاط منفی رابطه و پارتنرتان پر خواهد شد و شما برای اصلاح این نقاط منفی در رابطه شروع به انتقاد از رابطه و پارتنرتان خواهید کرد و او را از ادامه رابطه دلسرد می‌کنید. شرایط می‌تواند بسیار وخیم‌تر شود اگر شما در صفحات اجتماعی و اینستاگرام لحظات خوش و عالی و بی‌نقص دیگران را ببینید و استانداردهای خود را مدام بالا و بالاتر ببرید و توقع داشته باشید بی‌نقص و بی‌نقص‌تر شوید.
درنتیجه احساس شرم در شما قوی‌تر می‌شود و برای فرار از این احساس سعی در جبران نقص‌ها خواهید کرد و از خود، رابطه و پارتنرتان بیشتر و بیشتر انتقاد می‌کنید و این مساوی است با سرد شدن رابطه و سرانجام مرگ آن.
۲ـ عدم صمیمیت:
کمالگرایی اجازه صمیمت را به شما نمی‌دهد. کمالگرایی باعث می‌شود شما نقاط آسیب‌پذیر خود را با خشم و تدافعی شدن پوشش دهید. درواقع شما به پارتنر خود اجازه نزدیک شدن را نمی‌دهید. این مشکل در رابطه، در حالتی که اگر شما مرد باشید صد برابر خواهد شد. آسیب‌پذیر بودن باعث صمیمیت می‌شود اما اگر شما بترسید از نشان دادن ضعف‌های خود و نگران باشید که مبادا پارتنرتان نقاط ضعف شما را ببیند و شما شرم را تجربه کنید قطعا صمیمیت را فدا خواهید کرد تا بی‌نقص به نظر برسید و این خود باعث دوری شما و پارتنرتان و سردی رابطه خواهد شد.
مطلب مرتبط: ۱۲ نشانه ازدواج اشتباه
۳ـ حق به جانب بودن و نپذیرفتن اشتباهات خود:
بی‌نقص به نظر رسیدن و یا نشان ندادن نقاط آسیب‌پذیر و ضعف‌ها باعث می‌شود پذیرای اشتباهات خود نباشید و همیشه توپ را در زمین پارتنرتان بیندازید و او را مقصر جلوه دهید. شما همیشه فرد دیگر را مقصر می‌دانید و یا اشتباهات خود را نمی‌پذیرید و درواقع گردن گرفتن شما خیلی خوب کار نمی‌کند. این ویژگی شما در بلندمدت پارتنرتان را از شما دور خواهد کرد. سعی نکنید یک چهره بی‌نقص از خود به پارتنرتان نشان دهید این نشان از ضعف شما دارد نه قدرتتان.
۴ـ کنترلگری کردن:
کمال‌گرایان همیشه کنترلگر هستند. شما فکر می‌کنید همیشه بهتر از دیگران می‌دانید و می‌فهمید. حتی شما می‌دانید چه چیزی برای پارتنر شما بهتر است یا او باید چطوری راه برود و رفتار کند یا حرف بزند یا حتی چه لباسی بپوشد یا اینکه با چه کسی معاشرت کند. درواقع اینجا کمالگرایی در ازدواج به اوج خود می‌رسد شما فکر می‌کنید اشتباهات پارتنرتان نیز شما را شرمسار می‌کند و اینجاست که تلاش می‌کنید از او یک آدم بی‌نقص بسازید.
مطلب مرتبط: آیا من برای ازدواج آمادگی دارم؟ ۱۵ نشانه عدم آمادگی برای ازدواج
۵ـ مضطرب و مضطرب‌تر شدن:
کمالگرایی فرار از شرم به سمت اضطراب است. اگر شما توقعات غیرواقع بینانه از خود و پارتنرتان داشته باشید هر بار که این توقعات برآورده نشوند شما احساس یأس و ناامیدی و شکست را تجربه خواهید کرد و اگر تعداد این شکست‌ها بیشتر و بیشتر شود شما مضطرب و مضطرب‌تر خواهید شد و نسبت به خود و پارتنرتان منتقد و منتقدتر می‌شوید. کمالگرایی یعنی فاصله زیاد بین من واقعی و من ایده آل.
یعنی من یک کنجشگ باشم و توقع عقاب بودن از خود داشته باشم. شما می‌توانید این اضطراب را به پارتنر خود نیز منتقل کنید و او نهایتا دچار ناامیدی خواهد شد. چون هرچه خواسته‌های شما را برآورده کند توقعات شما بالا و بالاتر خواهد رفت. استرس ناشی از کمالگرایی می‌تواند منجربه افزایش سطح اضطراب شود و پیامدهایی مانند عزت نفس پایین، اختلالات خوردن، بی‌اشتهایی یا پرخوری عصبی، اختلالات خواب و اختلالات دیگر را به همراه داشته باشد.
۶ـ اختلاف در تربیت فرزندان:
کمالگرایی زوجین تنها به خود و همسرشان معطوف نیست. آن‌ها از فرزندان خود هم توقع بی‌نقص بودن دارند. معمولا پدر و مادرهایی که فرزندانشان را به کلاس‌های مختلف ورزشی و موسیقی و زبان و …. می‌فرستند و حتی مجال نفس کشیدن را به فرزندان خود نمی‌دهند کمال‌گرایان افراطی هستند. اگر پارتنر شما کمال‌گرا نباشد قطعا در تربیت فرزندان با شما به اختلاف خواهد خورد و این جرقه یک آتش بزرگ در رابطه شماست.
گاها کمال‌گرایان تمایل به کنترل همسر، فرزندان، حتی خانواده خود و همسرشان را دارند. چون از نظر این افراد خودشان عقل کل هستند و وظیفه راهنمایی و هدایت دیگران و بی‌نقص بودن خود و اطرافیانشان برعهده‌ی آنان است. ازدواج با فرد کمال‌گرا مساوی با دادن حق انتخابتان به دیگری است.
مطلب مرتبط: شخصیت شناسی در ازدواج چه کمکی به زوجین می‌کند؟
۷ـ وقت گذاشتن بیش از حد و داشتن قوانین سرسختانه در همه کارها:
از خصوصیات افراد کمال‌گرا این است که شاید نیاز بیش از حدی به تمیز بودن خانه و محیط آن داشته باشند. ازاین‌رو، زمان و انرژی زیادی را صرف این کار می‌کنند تا همه جا مطابق با استانداردهای زیبایی شناسیشان باشد و وای بر حال کسی که این قوانین را نادیده بگیرد یا نقض کند. آن‌وقت است که دردسرهای ازدواج با کمال‌گراها را با پوست و استخوان خود لمس خواهد کرد.
خصوصیات افراد کمال‌گرا چیست؟
اگر شما یک کمال‌گرا باشید به شدت از نقص‌های خود فرار می‌کنید و آن‌ها را انکار می‌کنید. به دنبال بهترین بودن هستید تا شرم را تجربه نکنید. خود را عقل کل می‌دانید و به دنبال کنترل و تغییر دیگران متناسب با خواست خود هستید. همیشه شیک پوش، منظم، آراسته و موفق به نظر می‌رسید. افرادی با اضطراب بالا و گاها عزت‌نفس پایین می‌شوید.
ممکن است دچار اختلالات خوردن یا خواب شوید. کسانی که در نحوه صحبت یا نوشتن خود کمال‌گرا هستند، اغلب ترجیح می‌دهند از آن اجتناب کنند و خیلی کم صحبت یا با دقت فراوان صحبت می‌کنید. زیرا ترس از اشتباه کردن دارند. کمالگرایی می تواند منجربه نگرانی بیش از حد در مورد اندام و زیبایی ظاهریتان شود. ممکن است ساعت‌ها طول بکشد تا شما انتخاب کنید که چه چیزی بپوشید یا چگونه موهای خود را حالت دهید.
همچنین ممکن است به دلیل نگرانی بیش از حد برای تناسب اندام، به مواردی مانند لاغری یا اعتیاد به ورزش دچار شوید. اختلال‌هایی مانند اضطراب یا وسواس فکری اجباری (OCD)، نیز می‌تواند از نشانه‌های کمالگرایی باشد. روانشناسان معتقدند که میان OCD و کمالگرایی، همبستگی معناداری وجود دارد. اما این بدین معنا نیست که همه افراد کمال‌گرا، به OCD مبتلا هستند و یا همه افراد مبتلا به OCD کمال‌گرا هستند.
آیا شما هم کمال‌گرا هستید؟
ورود به تست کمالگرایی هیل
چگونه کمالگرایی در ازدواج باعث نابودی رابطه عاطفی می‌شود؟
بدون تعارف و اغراق چرا هر روز آدم‌های بیشتری از ازدواج خود ناامید می‌شوند؟ شما توقعات زیادی از یک رابطه دارید. در دهه‌های اخیر معیارهای یک همسر خوب چنان متنوع و سخت و غیرقابل دسترس شده است که به ندرت کسی می‌تواند از عهده‌ی آن برآید. از شریک زندگیتان انتظار دارید مهربان، پولدار، باسواد، شوخ‌طبع و بامزه، جدی و موفق باشد و هم به شما آزادی بی‌قید و شرط بدهد و هم حواسش به شما باشد و در همه حال کمک حال شما باشد و شما را در اولویت قرار دهد.
به راستی که انتظار داریم شریکمان غول چراغ جادو باشد و ما آرزو کنیم و او فقط برآورده کند. درواقع افراد، دیگر به دنبال یک شریک مناسب برای ازدواج نیستند بلکه آن‌ها به دنبال خودشکوفایی در ازدواج هستند و از شریک زندگیشان توقع دارند تمام و کمال در خدمت آن‌ها باشد. او یک پدر خوب و همسر فوق‌العاده است اما من احساس می‌کنم در این ازدواج خواهم پوسید و در این رابطه تا سی سال آینده هم راکد خواهم ماند پس ترکش می‌کنم. برآوو… شما بی‌نظیرید، غول بهتری برای آرزوهایتان نخواهید یافت جز خودتان.
دست از توقعات بیجا بردارید وگرنه طرف مقابل دیر یا زود از شما ناامید و خسته خواهد شد. هر امام‌زاده‌ای تمام مرادهای شما را نمی‌دهد. فرد نمی‌تواند هم جدی باشد هم شوخ‌طبع. لطفا منطقی باشید او هم یک انسان است شبیه شما پر از نقص و کاستی. فقط بپذیرید که آدم‌ها با نقص‌هایشان هم دوست داشتنی هستند. لطفا دست از کمالگرایی بردارید.
مطلب مرتبط: با چه تیپ شخصیتی ازدواج موفق‌تری خواهید داشت؟
درمان کمالگرایی در ازدواج چیست؟
اول بپذیرید که کمالگرایی یک حسن نیست. بعد به دنبال کنترل و درمان آن باشید. شما می‌توانید از روانشناسان کمک بگیرید. کتاب‌های خوبی درباره کمالگرایی و کنترل آن وجود دارند لطفا کتاب بخوانید و خواهش می‌کنم سعی کنید نقص‌های خود را بپذیرید و از نشان دادن آن‌ها نترسید. این نقص‌ها فردیت هر فرد را مشخص می‌کنند و مخصوص خودمان هستند. پذیرش نقص‌ها، نشان دهنده قدرت شماست. می‌توانید اهداف بزرگی داشته باشید و خواسته‌های بسیار برای بهتر بودن و بهتر شدن. ولی لطفا همه خواسته‌های خود را معطوف به یک رابطه نکنید.
الی فینگل، استاد روانشناسی اجتماعی در دانشگاه نورث وسترون و نویسنده‌ی کتاب (ازدواج صفر یا صد) می‌گوید: تغییر ماهیت انتظارات ما از ازدواج باعث شده است که بیشتر ازدواج‌ها نتوانند توقعاتمان را برآورده کنند و درنتیجه سرخورده‌مان کنند. شما می‌توانید در یک ازدواج هم به خود شکوفایی برسید. اما باید بدانید پیگیری هم‌زمان همه اهداف از بعضی جهات ناممکن است و باید راهی برای ایجاد ارتباط بین این اهداف پیدا کنید تا پیگیری هم‌زمانشان ممکن شود. ایده‌ی فینکل برای به تعادل رساندن انتظارات در یک رابطه، ایجاد و تقویت (ارتباطات اجتماعی متنوع) است.
درواقع تحقیقی مهم نشان می‌دهد که افرادی که از انسان‌های کمی توقع دارند به مدیریت احساساتشان کمک کنند در مقایسه با افرادی که از انسان‌های بیشتری کمک میگیرند و روابط اجتماعی متنوع‌تری دارند از کیفیت زندگی و طول عمر کمتری برخوردار هستند. پس سعی کنید بجای توقع بیجا از شریک زندگیتان به طور جدی به دنبال کمک گرفتن از افراد بیشتر باشید و توقعاتتان را مدیریت کنید. با این روش خواهید توانست کمالگرایی در ازدواج خود را کنترل کنید.
سخن آخر:
الی فینکل می‌گوید: بسیاری از ما اگر بفهمیم چه میزان انتظار و نیاز را بر دوش یک رابطه انداخته‌ایم بهت زده خواهیم شد. پس کمالگرایی در ازدواج قاتل رابطه شماست. حال خودتان قضاوت کنید که ارزشش را دارد یا خیر؟ به عقیده برنه براون، نویسنده و استاد محقق در دانشگاه هیوستون، برای بسیاری از مردم، کمالگرایی، یک سپر دفاعی روانی، برای محافظت دربرابر سرزنش‌ها و قضاوت‌‌های دیگران و شرم ناشی از آن است. اما باید بدانید سپر درستی را در دست نگرفته‌اید.
کمالگرایی نهایتا به اضطراب و سرخوردگی ختم می‌شود و شما را از پا درمی‌آورد. پس خطر کمالگرایی در ازدواج را جدی بگیرید و با درمان و شناخت بهتر کمالگرایی به خودتان و رابطه و پارتنرتان کمک کنید. مثل همیشه ما در قطبینو کنار شما هستیم. از ما بپرسید.
