هر فردی در طول زندگی خود بهکرات با موقعیتهایی مواجه میشود که ناچار است از میان گزینههای پیش رو، بهترین و مناسبترین را انتخاب کند که این انتخاب بهمنزلهی بهترین راه برای تأمین منافعش است. در پس هر رفتاری دلیل و هدفی وجود دارد و تمام رفتارهای مثبت و منفی که از انسان سر میزنند مبتنی بر انگیزههای درونی هستند. تصور اینکه دیگران کنترل زندگی ما را برعهدهگرفتهاند و بهجای ما تصمیمگیری و انتخاب میکنند تصوری اشتباه و غیرمنطقی است. حتی اگر بخواهیم این نوع نگرش را درست هم تلقی کنیم در خوشبینانهترین حالت بازهم خود شما هستید که حق انتخابتان را به دیگران واگذار کردهاید. پس انتخاب، مقولهای خارج از حیطهی فکر و عمل و ذهن شما نخواهد بود و تجربهی تمام احساسات مثبت و منفی در طول شبانهروز نشئتگرفته از همین انتخابهای ریزودرشت است.
چگونه انتخابهای درست زندگی شما را تحت تأثیر قرار میدهند؟
شاید بدون اغراق بتوان گفت که مهمترین تأثیر انتخابهای درست در مسیر زندگی افراد رسیدن به خودشکوفایی باشد. استعدادها، قابلیتها و توانمندی افراد در بستر گزینشهایی که انجام میدهند فرصتی برای آشکار شدن و توسعه یافتن پیدا میکنند. فردی با انتخابش به سمت ورزش، پول و ثروت، تحصیلات و کسب دانش میرود و دیگری با یک انتخاب خود را غرق در شکست و ناکامی میکند.
برخی از افراد هنگامیکه در شرایط دشوار قرار میگیرند آن را گردن تقدیر و سرنوشت میاندازند. درصورتیکه چنین باوری نهتنها اشتباه است بلکه با عدالت خداوند در تضاد و تعارض است. شما خودتان انتخاب میکنید که قربانی دنیا باشید یا کسی که همواره در پی یافتن راههای بهتر زندگی کردن است. زیرا در وجود هر فردی قدرت بینش و انتخاب وجود دارد تا بهترین مسیر را برای خود برگزیند.
تئوری انتخاب چیست؟
یکی از محبوبترین نظریهها که بهتازگی در ایران با استقبال چشمگیری مواجه شده است نظریه انتخاب ویلیام گلاسر است. گلاسر در نظریه خویش قاطعانه بیان میکند که افراد مسئول انتخابهای خود در زندگی هستند. اساس این نظریه بر مبنای کنترل درونی است. به این معنی که منشأ تمام رفتارها، احساسات و انگیزههای افراد، انتخابها و تحلیلهای درونی آنهاست. همچنین تجربیات گذشتهی هر شخصی بدون شک بر زندگی کنونی او اثرگذار است ولی تعیینکنندهی رفتار فعلی او نخواهد بود.
گلاسر در نظریهی خود به پنج نیاز بنیادی انسانها پرداخته است. این نیازها و اولویتهای آنها برای هر فرد، مبنای انتخابهای مهم زندگی انسان را تشکیل میدهند. به زبان ساده در نیاز به زنده ماندن و بقا با انتخابهایی همچون انتخاب محل زندگی و انتخاب همسر و شریک زندگی مواجه هستیم. در نیاز به عشق و تعلقخاطر پای انتخاب مهمی مانند برگزیدن مناسبترین افراد برای ایجاد دامنهی ارتباطات بین فردی به میان میآید. در نیاز به قدرت انتخاب رشتهی تحصیلی و شغل بیش از هر چیزی اهمیت دارد. در حیطهی نیاز به آزادی با انتخاب سبک زندگی روبهرو خواهیم بود و درنهایت در نیاز به تفریح با انتخاب ابزارها و رفتارهایی که به لحاظ کمی و کیفی بیشترین انرژی جسمانی و روانی را به همراه دارند دستوپنجه نرم خواهیم کرد.
در طول زندگی افراد با چه انتخابهای مهمی سروکار دارند؟
انتخاب دامنهی ارتباطات بین فردی
تابهحال با این جمله مواجه شدهاید که شما در آیندهای نزدیک شبیه پنج نفر از نزدیکترین و صمیمیترین افراد زندگیتان خواهید شد. این موضوع واقعیتی ثابتشده است و بهوضوح بیان میکند که ارتباطات تا چه میزان میتوانند بر شکلگیری شخصیت افراد تأثیرگذار باشند. در سنین کودکی و نوجوانی هیچچیز بهاندازهی ارتباط با همسالان بر شخصیت افراد تأثیرگذار نخواهد بود. بیتردید در حیطهی ارتباطات انتخاب افرادی لایق و شایسته و در مقابل، حذف افراد اشتباه پیوسته مسیر زندگی شما را با چالشهای متعددی مواجه میکند.
جدا شدن انسانها از روابط سالم میتواند منشأ بسیاری از مشکلات عمیق و طولانیمدت باشد. ضمن اینکه شما میتوانید بازتابی از مشکلات روانشناختی را در روابط عاطفی خویش ببینید. چه دوراهی سختی! در هر دو صورت شما متحمل بهای سنگینی میشوید. اما بهتر است بهجای پا پس کشیدن شهامت به خرج دهید و با انتخاب درست و منطقی قدمی برای بهبود روابط و از آن مهمتر بهبود حال خودتان بردارید.
انتخاب محصولات و برند در زمان خرید
اما برویم سراغ بعد دیگری از انتخاب یعنی رفتار مشتری در زمان خرید. امروزه دیگر انتخاب محصولات و برند پدیدهای ساده در قالب خرید یک کالا و خدمت تلقی نمیشود. درواقع انتخاب محصولات از سوی مشتریان نشاندهندهی نوع نگرش، هویت، خلاقیت، سلیقه و حتی هنر فرد است. بهطورکلی انتخاب مشتریان میتواند مبتنی بر عوامل و محرکهای بیرونی شامل ویژگیهای زیباییشناختی محصول باشد یا بر اساس تجربیات قبلی خرید آن محصول یا برند صورت پذیرد. اگر بخواهیم بهصورت اجمالی به برخی از عوامل تأثیرگذار در انتخاب محصولات اشاره کنیم میتوان این موارد را در نظر گرفت: