در سالهای اخیر توجه افراد به مقوله روانشناسی بیشتر شده است و تعداد افرادی که برای مشاوره فردی و درمیان گذاشتن مشکلات خود با مشاور یا روانشناس صحبت میکنند رو به افزایش است. اینجاست که باید فرق اصالت را از جو و تبلیغات بدانیم. روانشناسی زرد هم اصطلاح وسیعی دارد که شامل مفاهیم و تئوریهایی در مورد رفتار و زندگی ذهنی بشر است که مدعی بر مبنای علم روانشناسی است. ولی درواقع، روانشناسی زرد و روانشناسی علمی کاملا از هم جدا هستند. روانشناسی زرد رویکردی سطحی و غیرعلمی به مشکلات روانی و روحی دارد.
این رویکردها معمولاً میپذیرند که مشکلات پیچیده و عمیق روانی با راهحلهای سریع حل میشوند و ممکن است به برخی افراد در مواجهه با مشکلات مهم کمک کنند، اما نه در تمام موارد. روانشناسی زرد بهطور عامیانه به رویکردها و مشاورههایی اشاره دارد که معمولاً بدون پایههای علمی قوی و با ادعاهایی بیشازحد آمیخته با تبلیغات جذاب ارائه میشوند. این نوع روانشناسی اغلب به افراد عادی پیشنهاد میدهد که به دنبال راهحلهای سریع و آسان برای مشکلات خود هستند. برای مشکلات جدی روانی، مشاوره و رویکردهای علمی و مبتنی بر تحقیقات معمولاً بهترین گزینهها هستند.
روانشناسی زرد معمولاً از اصول و مفاهیم علمی مستقلی پیروی نمیکند.
بجای آن از تئوریها و رویکردهای مختلفی که به سرعت به مشکلات روانی و روحی پاسخ میدهند، استفاده میکند. روانشناسی زرد یا عامهپسند اصطلاحی است که ایدئولوژیهای روانشناسی، رواندرمانی یا تکنیکهای دیگری را که از طریق یک کتاب، برنامه تلویزیونی، پست بلاگ یا شبکههای اجتماعی محبوبیت پیدا کرده است، شامل میشود. رویکردهای روانشناسی زرد اغلب با تأکید بر احساسات شخصی، آخرین روندهای فرهنگ عامه و تکنیکهای خودیاری شناخته میشوند. این رویکردها ممکن است علمی نباشند یا تحقیقاتی پشت آنها نباشد، اما در بین افرادی که میخواهند سلامت روان خود را بهبود بخشند، محبوب شدهاند. روانشناسی زرد اغلب با پیشنهاد راهحلهای سریع همراه است و نوید حلال آسان برای مشکلات دشوار میدهد. همچنین با تستهای روانشناسی و شخصیتی مرتبط است که از نظر علمی تأیید نشدهاند. شخصیتهای محبوبی که رویکردهای روانشناسی زرد یا پاپ را ترویج میکنند مانند دکتر فیل مک یا اپرا وینفری کمک زیادی به رشد روانشناسی زرد کردهاند.
تاریخچه روانشناسی زرد
ریشههای روانشناسی زرد به قرن هفدهم باز میگردد، زمانی که فیلسوفانی مانند دکارت و لاک از دانش خود در مورد طبیعت انسان برای «اثبات» آنچه که امروزه نظریههای علمی مینامیم، استفاده کردند. روانشناسی عامهپسند با تئوریهای روانکاوانه فروید در کتابش با عنوان «تعبیر رویاها» قدرت گرفت.
در آن زمان، افزایش شدید علاقهی مردم به روانشناسی به وجود آمد. در دهه ۱۹۶۰، بار دیگر اقبال عامه به روانشناسی در پی انتشار کتابهای بحثبرانگیزی مانند «فرار از آزادی» اریش فروم به وجود آمد. این کتاب اولین کتابی بود که علاقه به ادیان شرقی و یوگا پس از جنگ جهانی دوم را به نیاز ما به آزادی فردی گره زد. دههی ۱۹۷۰ دههی رونق کتابهای روانشناسی زرد بود. عناوینی مانند «من خوبم، تو خوبی نوشته (توماس هریس) سپس در سال ۱۹۸۰ جان گری کتاب (مردان مریخی، زنان ونوسی) را منتشر کرد که به یکی از محبوبترین کتابهای خودیاری در تمام دوران تبدیل شد.
در سالهای اخیر به جای رویکردهایی که ریشه در فرهنگ عامه دارند، تلاشهایی برای رویکردهای علمیتر صورت گرفته است. با این حال هنوز روانشناسی زرد آنقدر فراگیر است که به نظر میرسد که هرگز نیاز به آن در بین مردم از بین نخواهد رفت. تابهحال کدامیک از کتابهای بالا را خواندهاید؟ یا کدامیک از برنامههای پرطرفدار روانشناسی زرد را دنبال کردهاید؟
تفاوت روانشناسی زرد و روانشناسی علمی چیست؟
روانشناسان زرد رؤیا و امید واهی میفروشند و راهحلهای کپسولی برای مشکلات جدی و بزرگ ارائه میدهند که در کوتاهمدت مفید و در بلندمدت مخرب و آسیب زننده هستند. آنها برای همه افراد یک نسخه میپیچند و کاری به فرهنگ، قومیت، نژاد، دین، محدودیتها و سن مخاطب خود ندارند. دغدغه آنها درمان نیست بلکه سود و منفعت شخصی است.
روانشناسی زرد به مردم میگوید، خودتان توان حل کردن تمامی مشکلات را دارید! درواقع با این کار تمام عوامل بیرونی را نادیده میگیرند و موفقیت را منوط به عملکرد شخصی یک فرد میدانند. برای مثال کودکی که در یک خانواده ثروتمند رشد یافته از نظر عقاید و آموزهها با کودکی که در خانواده فقیر رشد یافته، متفاوت است. ازطرفی هم تمامی مشکلات با تلاش شخصی حل نمیشوند. برای مثال فردی که افسردگی شدید دارد باید از کمک یک روانشناس استفاده کند زیرا به تنهایی از پس حل کردن مشکل خود بر نمیآید.
روانشناسی زرد موفقیت را برای شما یک شبه ایجاد میکند اما باید بدانید واقعا خواستن مساوی توانستن نیست! قرار نیست با یکبار تلاش موفقیتی بزرگ حاصل شود و شما به فردی موفق تبدیل شوید. موفقیتهای یک شبه تنها مختص همان کتابهای روانشناسی زرد هستند و در دنیا واقعی جایی ندارد. امید و خوشبینی رفتارهایی بسیار سودمند هستند که حتی در روانشناسی علمی هم از آنها استفاده میشود. اما این دو ویژگی نیز، یک سطح و استانداردی خاص دارند. خوشبینی کاذب، افراد را از تلاش و کوشش باز میدارد و آنها را به سمت رفتارهای منفعلانه سوق میدهد.
اما روانشناسی زرد تنها در حال یاد دادن امید واهی و رؤیافروشی به مردم است.
تفکر مثبت، ایده و روشی است که نزدیک به یک قرن قدمت دارد و همواره از موضوعات جذاب روانشناسی بوده است. مثبتاندیشی که در جایی به مثبتاندیشی سمی هم تبدیل میشود یکی از شاخههای روانشناسی زرد است. در یک تعریف کلی مثبتاندیشی مدیریت هیجانی ناکارآمدی بدون پذیرش کامل احساسات منفی، به ویژه خشم و غم است. مثبتاندیشی سمی فشاری برای شاد بودن بدون توجه به شرایط است. فرد در این سیستم فکری باید معتقد باشد که باید از افکار منفی دربارهی هر چیزی اجتناب کند.
مثبتاندیشی عموماً به عنوان یک نگرش مفید تلقی میشود، زیرا نشاندهندهی خوشبینی و سپاسگزاری است. ولی این نگرش از انتظاری غیرواقعبینانه به داشتن یک زندگی همیشه شاد ناشی میشود. در واقعیت زندگی ما همیشه شاد نیست و چون فکر میکنیم که باید باشد، احساس شرم یا گناه میکنیم. در این روانشناسی فقط باید به چیزهای خوب فکر کنید تا انرژیهای مثبت به سمت شما بیاید. درحالیکه ما برای اینکه رشد کنیم و خودشکوفا شویم، باید واقعیتها را بپذیریم. ایدهی تخیلی قانون جذب یکی دیگر از باورهای بخشی از پیروان روانشناسی زرد است. یکی از کتابهای قدیمی بر اساس این ایده کتاب معروف ناپلئون هیل با نام «بیندیشید و ثروتمند شوید» است و از آخرین کتابهای پرفروش و مطرح این حوزه هم میتوان به کتاب راز نوشته راندا برن اشاره کرد.
این نگرش این باور را تبلیغ و القا میکند که اگر شما آنقدر عمیق و شدید هر روز به آنچه دوست دارید فکر کنید و تصویرسازی ذهنی انجام دهید، آن مطلوب محقق میشود. این باور بر اساس ایدهای است که انسانها و تفکراتشان از انرژی خالص ساخته شدهاند و انرژیهای مشابه میتوانند همدیگر را جذب کنند و افراد از این طریق میتوانند سلامتی، ثروت یا روابط شخصی خود را بهبود بخشند. قانون جذب مبتنی بر شواهد علمی و تجربی نیست و بیشتر در حوزهی سرگرمی است تا علم.
کمترین ضرر القای این دیدگاه جدا شدن افراد از عمل حقیقی و واقعیت زندگی است. اما روانشناسان واقعی متحد به درمان مراجع خود هستند و از اصول و نظریههای علمی بهره میبرند و هرگز برای همه افراد یک درمان به کار نمیبرند و تفاوتهای فردی و محیطی را درنظر میگیرند. روانشناسی علمی دیدگاههای جدیدی از شگفتیهای بشر را نشان میدهد و روشهای جدیدی را برای تشخیص و درمان و ارزیابی بیماریها ارائه میدهد.
علم روانشناسی بر این اساس است که از طریق روشهای علمی رفتار و فرآیندهای ذهنی انسانها را بررسی میکند و آنها را به بهترین پاسخ راهنمایی مینماید. این روند زمان بر است و این تفاوت اصلی روانشناسی علمی و روانشناسی زرد است.
راههای تشخیص روانشناسی زرد و روانشناسان زرد کداماند؟
مطمئن نیستید کتابی که میخوانید، برنامه تلویزیونی که در حال تماشای آن هستید یا پست وبلاگی که میخوانید، بر اساس روانشناسی زرد است یا علمی و معتبر است؟
- نویسنده یا گوینده هرگز کسی را با آن شرایطی که ادعا میکند درمان نکرده و تخصص درمانی ندارد.
- هیچ اشارهای به مدارک، آموزش، مجوز یا گواهینامه او وجود ندارد.
- در روانشناسی زرد نظریهها ثابت هستند. به این صورت است که اگر سخنرانیها و موضوعات چند سال قبل آنها را با صحبتهای امروزشان مقایسه کنید متوجه خواهید شد که حرف جدیدی ندارند و تغییراتی در صحبت آنها نخواهید دید. در اصل این روانشناسها حرفهای سادهای که هر کسی ممکن است آن را بداند را میزنند و فقط با هدف کسب درآمد بیشتر روش جدیدتری را اتخاد می کنند.
- در روانشناسی زرد برخلاف رواشناسی علمی راههای ساده را پیشنهاد میدهند و رمز موفقیت خود را همین میدانند.
- هیچ مدرک تحقیقاتی در مورد اثربخشی آن روش ارائه نمیدهند.
- خیلی بهتر و کاملتر از آن به نظر میرسد که حقیقت داشته باشد.
«محبوب بودن» لزوماً به این معنی نیست که یک کتاب، برنامه یا وبسایت مفید نیست، هر یک از علائم بالا، میتواند علامت هشداری برای تشخیص درست از نادرست باشد. روانشناسانی که به واسطه یک برنامه تلویزیونی یا یک صفحه اینستاگرامی محبوب شدهاند و کارشان با کار علمی و حرفهای فاصله دارد میتوانند روانشناسی زرد باشند. سازمان نظام روانشناسی و مشاوره در سال ۱۴۰۱ فهرستی منتشر کرد از افرادی که مدعی روانشناسی و مشاوره خانواده هستند، اما مجوزی ندارند و صلاحیتشان برای کار تأیید نشده است. پس حداقل کاری که باید برای مراجعه به رواندرمانگر در ایران انجام دهید این است که مجوز و شماره نظام روانشناسی و مشاوره آنها را بررسی کنید.
مطلب مرتبط: تحلیلی بر بازار کار رشتهی روانشناسی
آیا روانشناسی زرد میتواند مفید باشد؟
اگر مخاطب روانشناسی زرد هستید، باید بدانید که روانشناسی زرد ممکن است به شما فرصتی دهد تا ذهن و احساسات خود را کشف کنید. تکنیکهای خودیاری به طور بالقوه میتوانند زندگی، روابط یا شغل شما را بهبود بخشند. بااینحال، اگر با مشکلات سلامت روانی دستوپنجه نرم میکنید، اشکال مختلف روانشناسی زرد که ریشه در تحقیقات آکادمیک ندارند و هیچ شواهد تجربی پشتیبان ادعاهای آنها نیست میتوانند برای شما خطرناک باشند. در ادامه نکاتی لیست شده که به شما کمک میکند تا از روانشناسی زرد به عنوان بخشی از برنامه مراقبت از سلامت روان خود استفاده کنید.
- تنها به روانشناسی زرد تکیه نکنید، بلکه آن را با درمانهای دیگری مانند رواندرمانی یا دارو درمانی ترکیب کنید.
- با پزشک خود دربارهی روشهای روانشناسی عامهپسند که قصد امتحان کردن آن را دارید صحبت کنید.
- بدانید که توصیههای یکسان برای همه کارساز نیست. به جای داستانهای شخصی یا حکایتهای موفقیت، به دنبال روشهای مبتنی بر شواهد باشید.
- بیشازحد به این روشها تکیه نکنید چون هیچ تضمینی در مورد نتیجه وجود ندارد.
- دربارهی خود تشخیصی بر اساس آنچه میخوانید یا تماشا میکنید، محتاط باشید. تشخیص بیماری یا ناهنجاری به متخصص احتیاج دارد.
- به این فکر کنید که از کسی مشاوره میخواهید که هرگز وضعیت بیماری را ارزیابی یا او را درمان نکرده است.
- اگر به هر دلیلی به روانشناسان و متخصصین این حوزه مراجعه نمیکنید لااقل از سایتهای معتبر روانشناسی که سالها در حیطه روانشناسی مشغول به فعالیت و تولید محتوا هستند و از تستهای معتبر روز دنیا استفاده میکنند کمک بگیرید.
مطلب مرتبط: آشنایی با مهمترین ویژگیهای شخصیتی و رفتاری یک روانشناس موفق
مثالهایی از روانشناسی زرد
محتوای زرد در کتابها
بسیاری از کتابهایی که به عنوان «کتابهای خودیاری» یا «کتابهای راه بهتر زندگی» با عناوینی جذاب منتشر میشوند، اغلب ادعاهایی بیپایه و بدون اساس علمی دارند. این کتابها ممکن است با وعدههای خدمات سریع و کپسولی به مخاطبان خود راهکارهایی جذاب ارائه دهند.
برنامههای تلویزیونی و پادکستها
برخی از برنامههای تلویزیونی و پادکستها به دنبال جذب مخاطبان و افزایش تعداد بازدیدها هستند. برای این منظور، ممکن است از روانشناسان عوام فریب استفاده کنند و ادعاهای بیاساس علمی را تبلیغ کرده و راهکارهای غیرکارشناسانه ارائه دهند.
برنامههای آنلاین و اپلیکیشنها
بسیاری از اپلیکیشنهای روانشناسی زرد به مخاطبان خود وعدههای تغییرات سریع در زندگی و رفع مشکلات روانی را میدهند، اما اغلب بدون اساس علمی قوی عمل میکنند و از رویکردهای سطحی بهره میبرند.
کارگاهها و سمینارها
بعضی از کارگاهها و سمینارها به افراد وعده میدهند که در مدت کوتاهی میتوانند مشکلات زندگیشان را حل کنند. این نوع برنامهها معمولاً از روشها و تکنیکهای تجربی و غیرعلمی استفاده میکنند.
آزمونهای شخصیتشناسی نامعتبر
برخی از آزمونهای شخصیتشناسی که برخی از وبسایتها و اپلیکیشنها ارائه میدهند، اغلب به سادگی از سؤالات کمی پیچیده و بیاساس علمی تشکیل شدهاند و نتایج آنها ممکن است نادرست باشند. این موضوع مهم است که افراد در تصمیمگیری در مورد مشکلات روانی و روحی خود از منابع علمی و افراد متخصص بهره ببرند. روانشناسی زرد ممکن است به عنوان یک راه سریع و آسان به نظر بیاید، اما در بسیاری از موارد نمیتواند به شکل کارآمدی و پایدار به حل مشکلات کمک کند.
مطلب مرتبط: روانشناسی بالینی کیست؟
چرا روانشناسی زرد بین مردم محبوب است؟
روانشناسی زرد از سوی آدمهای عادی که شناخت چندانی نسبت به روانشناسی ندارند مورد توجه قرار گرفته است. افرادی که به دنبال حسوحال خوب هستند، برای رسیدن به این هدف از رواشناسی زرد استقبال میکنند. آن به دنبال راهحلهای سریع و کمهزینه هستند غافل از اینکه میتوانند آسیبهای زیادی به خود وارد کنند. اگر بخواهیم مثالهای دقیقتری بزنیم باید به آزمونهای شخصیت شناسی اشاره کنیم، آزمونهایی که اکثر آنها بنیاد علمی ندارد و با چهار پرسش خندهدار و بیمعنی به شما میگوید که چه شخصیتی دارید!
اینها همان روانشناسی زرد هستند. در صورت داشتن هر مشکلی بجای افتادن در دام روانشناسی زرد میتوانید در کارگاههای روانشناسی عمومی شرکت نمایید تا مشکلاتتان به صورت اصولی ریشه یابی نمایید. اگر زمان و هزینه کافی برای درمان اصولی را ندارید حداقل از آزمونها و تستهای معتبر شخصیت شناسی استفاده کنید که علمی و تأیید شده هستند و به سایتهایی مراجع کنید که سالها در حیطه روانشناسی کار کرده و تجربه دارند و از علمی بودن تستهای آنها مطمئن هستید.
کدام تستهای روانشناسی به درد ما میخورند؟
تستهایی مثل تست پنج عامل شخصیت نئو، تست شخصیت شناسی MbTI، تست رفتارشناسی دیسک و تست هالند و تست هوشهای چندگانه گاردنر جزء تستهای معروف و معتبر روانشناسی در حیطه خودشناسی هستند. روانشناسی زرد راحتطلب است. این نوع از روانشناسی دنیا را مانند یک مدینه فاضله نشان میدهد و به انسانها وعده میدهد که به آسانی و بدون هیچ تلاشی به هدف خود دست یابند.
علم روانشناسی روز معتقد است هیچ موفقیتی بدون تلاش حاصل نمیشود، درحالی که در منابع روانشناسی زرد هیچ صحبتی از تلاش و کوشش نشده است. از آن گذشته هر هدفی مناسب همه مردم نیست. شاید یک نفر استعداد ذاتی برای پزشکی داشته باشد، اما فرد دیگری ذاتا هنرمند باشد. اما روانشناسی زرد میگویند همه انسانها توان انجام هر کاری را دارند. درصورتی که اصلا اینطور نیست. اما ازآنجا که واقعیت را از مردم پنهان میکند و تنها با رؤیافروشی کاربران مختلف را به خود جذب میکنند، مردم علاقه بیشتری به آن دارند.
باتوجه به اینکه روانشناسی زرد راهی برای بیان و به اشتراکگذاری تجربیات شخصی است میتواند برای کسانی که نیاز به حمایت دارند مفید واقع شود. دلایل واضحی برای اقبال به روانشناسی زرد وجود دارد، زیرا هم سرگرم کننده است و هم برای افرادی که اصلاً سیستم حمایت از سلامت روان ندارند، نتیجه دارد.
بااین حال، اگر تحت تأثیر روانشناسی زرد هستید، مهم است بدانید چه خطراتی در آن وجود دارد. این همه منابع، گاهی به راحتی این سؤالات اساسی را از چشم ما دور میکند؛ این نویسنده یا درمانگر صلاحیت دارد؟ آیا میتوانم هزینههای ناشی از آن نوع درمان را بپردازم؟ آیا میتوانم از کسی که هرگز بیماری با چنین وضعیتی را ارزیابی یا درمان نکرده است توصیه بپذیرم؟ تنها پس از پاسخ دادن به این سؤالات میتوانید تصمیم آگاهانهای در مورد خطرات و فواید روانشناسی زرد بگیرید.
اثرات مخرب روانشناسی زرد چیست؟
گمراه کنندگی
یکی از معایب اصلی روانشناسی زرد، توصیهها و ایدههایی است که گاهاً منسوخ و غیرکارآمد شدهاند. این رویکردها ممکن است افراد را به سمت راهحلهای قدیمی و ناکارآمد بکشانند و آنها را از بهرهگیری از روشهای جدید و مؤثر بازدارند.
تضاد برانگیزی
توصیههای روانشناسی زرد معمولاً تخصصی نیستند و ممکن است با ارزشها، باورها، و فرهنگهای مختلف تضاد داشته باشند. این مسئله میتواند به تضادها و اشتباهات در انتخاب راهکارها منجر شود.
سودمحوری
بسیاری از منابع روانشناسی زرد به منظور کسب سود از مخاطبان تولید میشوند و هدف اصلی آنها سودآوری است. این ممکن است باعث کاهش کیفیت و عدم ایجاد اعتماد شود.
اثرات دارونمایی موقت
معمولاً توصیههای روانشناسی زرد اثرات موقتی دارند و مشکلات را به طور موقت حل میکنند، به جای آنکه ریشه مشکل را برطرف کنند. این اثرات ممکن است باعث شوند افراد به طور دائمی به راهکارهای نامناسب اعتماد کنند.
نادیده گرفتن علم و تحقیقات
روانشناسی زرد به طور عمده از سمت بنیانهای علمی معتبر و صحیح تأیید نمیشود. چراکه تأیید آنها باعث نادیده گرفتن تحقیقات و دانش علمی در زمینه روانشناسی میشود.
دور شدن از درمان واقعی
روانشناسی زرد معمولاً از راهکارهای سریع و آسان برای حل مشکلات روانی استفاده میکند و ممکن است افراد را از مراجعه به متخصصان و دریافت درمان واقعی بیخبر کند. این مسئله میتواند به تأخیر در درمان مشکلات جدی روانی منجر شود.
چگونه از روانشناسی زرد دوری کنیم؟
اگر شما هم قصد دارید از روانشناسی زرد دوری کنید این نکته را درنظر بگیرید که باید کلی کتابها و مقالههای روانشناسی بخوانید. اما گاهی اوقات این کتابها به دلیل نداشتن پشتوانه علمی در طبقهبندی روانشناسی زرد قرار میگیرند. به همین خاطر ما به شما پیشنهاد میکنیم که در کنار مطالعه این کتابها حتما از یک روانشناس خبره مشورت بگیرید.
همچنین باید بدانید که در مشکلات روانشناسی زرد اصولا توصیههای کلی برای همه وجود دارد که چنین موضوعی کاملا اشتباه است. چراکه هر شخصی داستان و مشکلات خاص خود را دارند. به همین خاطر با یک نسخه نمیتوان مشکل همه افراد را برطرف کرد. مثلا در حوزه خانواده بجای توصیههای کلی بهتر است افراد به مشاوره خانواده مراجعه کنند و توصیههای تخصصی دریافت نمایند.
نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه کرد این است که به هیچ عنوان نباید بیمنطق هر حرفی را بپذیرید و سعی کنید برای هر حرفی ریشه علمی و منطقی پیدا کنید. زوجی که دچار مشکلات در ارتباطشان هستند میتوانند بجای یاری جستن از کتابهای زرد روانشناسی به متخصصان حوزه زوج درمانی مراجعه کنند.
پیشنهاد ویژه: تحلیلی بر تستهای خودشناسی قبل از ازدواج؛ پرکاربردترین تست خودشناسی برای ازدواج
سخن آخر
روانشناسی زرد در ایران رواج زیادی پیدا کرده است و روزبهروز به مخاطبان آن افزوده میشود. امروزه که مردم به دنبال سریعترین راهکارها برای حل مشکلشان هستند روانشناسی زرد محبوبیت زیادی پیدا کرده است. اصولا برای حل هر مسئلهای ما نیازمند رجوع به متخصص و راهکارهای درمانی داریم. بنابراین روانشناسی زرد نمیتواند بهتنهایی پاسخگو تمام مشکلات و اختلالات باشد. شما هم اگر به دنبال راهکار قطعی برای مشکلات خود هستید میتوانید آنها را با مشاوران و روانشناسهای علمی درمیان بگذارید.