خلاقیت یعنی قدرتی که باعث می‌شود فرد از چارچوب‌های تعریف شده همیشگی خارج شود و بتواند به تولید ایده‌ها و راهحلهای جدید، برای حل مسائل و مشکلات جدید بپردازد. درنظر بگیرید که در گذشته تجارت برای کشوری آزاد بوده است. اما به تازگی این کشور دچار تحریم‌های متعددی شده است. این کشور دیگر نمی‌تواند بر اساس چارچوب‌ها و قواعد قبلی به تجارت بپردازد و درنتیجه اگر قدرت خروج از این چارچوب‌ها و خلق ایده جدید را نداشته باشد اقتصاد آن متوقف خواهد شد. این مثالی از خلاقیت در سطح یک ملت است. خلاقیت می‌تواند در یک سازمان یا در ذهن یک فرد رخ دهد.
مدیران موفق نه‌تنها قادر به ایجاد یک محصول یا خدماتی که متناسب با نیاز برآورده نشده بازار است می‌باشند، بلکه آن‌ها استعداد رهاسازی خلاقیت تیم خودشان را نیز دارند. دلیل آنکه بسیاری از شرکتها در یک بازه زمانی خاص در به دست آوردن اهداف و آمالشان موفق عمل میکنند، وجود تفکر خلاق در بین رهبران سازمانی آن شرکتها است. رهبران و بنیان‌گذارانی که بیشترین فکر و اندیشه و زمان خودشان را برای پرورش خلاقیت در سازمان قرار میدهند بیشتر موفقیت سازمانی را تجربه میکنند و سازمان خلاق می‌سازند. فرهنگ نوآورانه و خلاق سازمانی به نفع سازمان، سرپرستان، کارکنان و مصرف کنندگان است.
۶ ویژگی سازمان‌های خلاق و نوآور
۱ـ سازمان خلاق مسیر پیشرفت مداوم ایجاد میکند:
در سازمان‌های خلاق مسیر برای پیشرفت‌های مداوم باز می‌شود. نوآوری در فرهنگ سازمانی به بهبود محصولات شرکت و تقویت خدمات آن کمک میکند و بخش‌های نیازمند بهبود را نیز شناسایی میکند و سازمان را در مسیر پیشرفت مداوم قرار می‌دهد.
۲ـ به توسعه‌ی ایدههای جدید و نوآوری کمک میکند:
ازآنجایی که سازمان خلاق ایدههای جدیدی ایجاد میکند، این ایده‌ها می‌توانند منجربه افزایش سودآوری برای شرکت شما شوند. وقتی شرکتها به کارکنان خود اعتماد میکنند، آن‌ها را تشویق میکنند و به آن‌ها پاداش میدهند، این کارمندان احساس خلاقیت بیشتری خواهند کرد و می‌توانند به ایدههای جدیدی در محل کار برسند. بنابراین سازمان خلاق به توسعه ایدههای جدید در شرکت کمک میکند و این اغلب منجربه رشد کلی و سودآوری شرکت می‌شود.
۳ـ سازمان خلاق به طور مداوم رو به رشد است:
شرکت‌های نوآور شانس بالاتری برای به دست آوردن محبوبیت و کسب درآمد بیشتر از خلاقیت خود دارند. خلاقیت در یک سازمان حتی می‌تواند به رشد و بهبود نیروی کار منجر شود. زیرا افراد انگیزه بیشتری برای کار در شرکت نوآور دارند. خلاقیت و نوآوری همچنین مصرف کنندگان را به خود جذب میکند و این می‌تواند برند یک شرکت را ارتقا دهد.
۴ـ سازمان خلاق دارای مزیت رقابتی بالایی است:
خلاقیت به شرکتها کمک میکند تا با رقبای خود بهتر رقابت کنند و به آن‌ها مزیت رقابتی در بازار می‌بخشد. مصرف کنندگان هم تمایل بیشتری به خرید محصولات جدید و خلاقانه دارند. اغلب اوقات، سازمان‌های خلاق در بازار موفق‌تر عمل میکنند.
۵ـ سازمان خلاق کارایی تیم را افزایش می‌دهد:
خلاقیت در سازمان، محیط کاری را شادتر میکند که این خود می‌تواند منجربه جذب کارمندان و رشد انگیزه آنان شود. علاوه‌بر این، ازآنجایی که نوآوری به شدت به همکاری متکی است، تیمهای کاری نوآور کارآمدتر نیز هستند. در این تیم‌ها، اعضا به یکدیگر کمک میکنند و با انجام کارهای مشترک، وظایف را با سرعت و کیفیت بالاتری انجام میدهند و امکان دستیابی به راه‌های جدیدتر و بهتر بالا می‌رود.
۶ـ سازمان خلاق قدرت انطباق بالایی دارد:
خلاقیت می‌تواند یک شرکت را برای انطباق با صنعت و بازار در حین تکامل آماده کند. توانایی انطباق می‌تواند در افزایش طول عمر و سوددهی یک شرکت مؤثر باشد. زیرا شرکتها باید با بازارهای رقابتی هماهنگ باشند و همواره خود را به‌روز نگه دارند. هنگامی‌که یک تیم به دنبال روش‌‌ها یا فرآیندهای جدیدی می‌‌گردد و محصولات جدیدی به بازار معرفی میکند، ممکن است به یک ایده جذاب برسد که می‌تواند شرکت را به پیشگام و پیشتاز بازار تبدیل کند. یا حتی بتواند مشکلی را در آینده پیش‌بینی و از آن جلوگیری کند. هر دوی این‌ها از مزایای سازمان خلاق هستند که می‌توانند به انطباق یک کسب‌وکار با چشم‌انداز در حال تغییر تجارت کمک کنند.
مطلب مرتبط: چگونه خلاقیت کارمندان را نابود کنیم؟
نقش مدیران در ایجاد سازمان خلاق چیست؟
داشتن روحیه نوآوری را در کارمندان خود تشویق کنید:
با استفاده از روش‌های گوناگونی می‌توانید نوآوری و خلاقیت را در میان کارکنان خود گسترش دهید. برای مثال:
از کارمندان دعوت کنید تا در جلسات، نظرات خود را به اشتراک بگذارند. به مشکلات و راهحلهای سازمان در یک محیط تیمی فکر کنید. به کارمندان خود اجازه دهید بدانند سازمان قرار است چه مسیری را طی کند. در این مورد می‌توانید نمونه‌ای از نوآوری‌های مدنظر خود را که پیش‌تر در دیگر سازمان‌ها دیده‌اید را برای آن‌ها ارائه دهید. تمرینات تیم‌سازی را امتحان کنید. این فعالیت‌ها باعث ترویج همکاری می‌شود و می‌تواند به نوآوری و رشد فرهنگ سازمانی خلاق کمک کند.
اعتماد ایجاد کنید تا سازمان خلاق بسازید:
برای کمک به توسعه فرهنگ سازمانی خلاق و نوآورانه، لازم است در اعضای تیم خود اعتماد ایجاد کنید. کارمندانی که احساس اعتماد به مدیر و سرپرست خود داشته باشند، به احتمال قوی‌تری ایدههای جدید خود را مطرح و با اعضای تیم همکاری میکنند. این کار راه را برای آزمایش تکنیک‌های جدید و ایدههای نوآور باز میکند. برای ایجاد اعتماد در کارمندان این نکات را فراموش نکنید:
- صادق باشید. اطمینان حاصل کنید که با همه همکاران خود صادق و روراست هستید. صداقت تضمین میکند که دیگران می‌توانند به شما اعتماد کنند.
- مسئولیت اشتباهات خود را در محل کار بپذیرید. پذیرفتن مسئولیت نشان‌دهنده این است که شما فردی قابل اعتماد هستید و تقصیرهایی را که متوجه خودتان است را به گردن دیگران نمی‌اندازید.
- به حرف‌های خود عمل کنید. به قول‌های خود عمل کنید و به دیگران اجازه دهید به شما تکیه کنند.
- شفاف‌سازی کنید. چرایی کاری را که انجام می‌دهید بیان کنید. شفافیت موجب قدردانی کارمندان شما می‌شود و آن‌ها را نیز به شفاف بودن تشویق میکند.
- همراه دیگران کار کنید. همراه با دیگران و در کنار آن‌ها کار کنید.
سازمان خلاق از شکست نمی‌ترسد:
اطمینان حاصل کنید که کارکنان شما درک میکنند شکست خوردن هیچ ایراد و مجازاتی ندارد. اگر آن‌ها از شکست بترسند، ممکن است دیگر به دنبال راه‌های جایگزین برای دستیابی به اهداف نباشند. گاهی اوقات شکست هم می‌تواند دیدگاه‌های جدیدی به شما بدهد یا با آشکار کردن مشکلی که قبلا ناشناخته بود، الهام‌بخش نوآوری باشد. پس شکست را بپذیرید و سازمان خلاق بسازید.
مطلب مرتبط: چرا خلاقیت مهم‌ترین مهارت برای موفقیت کسب‌وکارهاست؟
به خلاقیت و نوآوری کارمندان پاداش دهید (پاداش درونی و بیرونی):
هنگامی‌که کارمندان چیزهای جدیدی یاد می‌گیرند و فرهنگ سازمانی نوآور و خلاق را رشد میدهند، به آن‌ها پاداش دهید؛ حتی اگر کوچک باشد. می‌توانید پیشرفت کارمندان در نوآوری را با پرداخت کمیسیون، تبلیغات یا پاداشهای دیگری مانند مرخصی، پذیرایی، رویدادهای موضوعی و معرفی به دیگران جبران کنید. اما رهبرانی که حقیقتاً خلاق و نوآور هستند به انواع پاداشهای درونی برای ارائه به کارمندانشان توجه میکنند. مانند، به رسمیت شناختن عمومی، کنترل بالا (کنترل بالا به معنای استفاده بهینه از ظرفیت کارکنان در رسیدن به اهداف چشم‌انداز سازمان می‌باشد، اهدافی که شخص باید آن را جزئی از خود بداند و در راه دسترسی به آن از هیچ کوششی دریغ نکند. این‌زمانی شکل می‌گیرد که شما به‌عنوان رهبر سازمانی، فقط خط مش‌های سازمانی‌تان را کنترل نکنید، باید بدانید آن‌ها اگر احساس کنند که شما وسواس‌گونه به هدایت مسیرتان کمر همت بسته‌اید، و جزئیات عملکرد آن‌ها را زیر ذره‌بین دارید، کسانی می‌شوند که مانند شما کار میکنند، و اهداف شما هدف آن‌ها خواهد شد.)
یک محیط کار عالی بسازید:
راه‌اندازی یک محیط به‌درستی می‌تواند اطمینان حاصل کند که کارکنان، از امکانات در جهت کمک به طرز فکر خلاقانه خودشان استفاده می‌نمایند. برای مثال، campus IDEO’S شامل طیف گسترده‌ای از اتاق‌های سرزنده برای کار مشتری، چند سالن غذاخوری که موجودی خوبی دارد (ذخیره غذای رایگان) و فضای باز جلسات می‌باشد. مجتمع اداری گوگل the google plex مانند یک دانشگاه اداره می‌شود و طوری پرورش می‌یابد که یکی از شایعات تأیید نشده آن این است که یک کارآموز، تابستان گذشته همه تابستان را صرف غذا خوردن، خوابیدن و کار می‌کرده… و هیچ‌کس در شرکت متوجه نشده که او از googleplex به‌عنوان خانه خود به مدت ده هفته استفاده می‌کرده است.
مطلب مرتبط: ۷ گام آسان برای تشویق به نوآوری در محیط کار
افراد تیمتان را با استرس آشنا کنید:
تحمیل ضرب‌العجل‌ها، چالش‌ها و ادامه دادن، فرصت‌هایی بر ای تیمهای خلاق شما هستند. اگر رقابت در بازار این را انجام نمی‌دهد شما این کار را برای وارد کردن برخی از استرس‌ها به سیستمتان انجام دهید.
فیلسوف و کارآفرین، Rehn Zaphiropoulos معتقد بود که خلاقیت نمی‌تواند بدون برخی از استرس‌های شخصی وجود داشته باشد. استرس چیزی است که شخص را متوجه منابع و محدودیت‌های خود میکند، منظورم افزایش بیش‌ازحد منابع نیست. درحقیقت او یاد می‌گیرد که می‌تواند باتوجه به منابع موجود و روش‌های خلاقانه محدودیت‌های موردنظر را به فرصت‌های نو تبدیل نماید.
۷ـ متعادل رفتار کنید و تعادل را درنظر بگیرید:
مدیران بزرگ توانایی مهار نیروهای متضاد و مخالف را دارند مانند (موفقیت و شکست)، (استقلال و کنترل) و (استرس و سرگرمی). تضادها چیزهایی است که به سازمان شما بال میدهند، یک سازمان خلاق به استرس و سرگرمی نیاز دارد و نباید از شکست ترسید. گاهی شکست مقدمه موفقیت است.
پیشنهاد: ۸ ویژگی شخصیتی مدیران خلاق
سخن آخر
کارکنانی که برای خلاق بودن تلاش کنند هم در توسعه محصولات و هم در توسعه فرآیندهای شرکت به تکنیک‌های بهتر و کارآمدتری دست پیدا میکنند. تکنولوژی هر روز به‌روز می‌شود و سازمان‌ها وابستگی بالایی به تکنولوژی دارند و بدون خلاقیت قادر به هماهنگی با پیشرفت تکنولوژی نخواهند بود. ایجاد مشکلات جدید نیاز به افرادی دارد که تغییرات را بپذیرند و برای پیدا کردن راه‌حل‌ها خلاقانه عمل کنند به‌خصوص در حل مشکلات برون سازمانی و درون سازمانی جدید.
فضای رقابتی و تغییرات سریع فضای رقابتی نیاز به افراد خلاق و داشتن سازمان خلاق برای ماندن در رقابت را افزایش می‌دهد. ازطرفی نیروهای انسانی متنوع نیازها و مشکلات متنوعی را خواهند داشت و این سازمان و افراد خلاق هستند که مشکلات و شرایط جدید و تغییرات را به سرعت می‌پذیرند و بهبود می‌بخشند. اگر در محیط کار نوآوری تشویق شود، باعث جذب و پرورش افراد توانمند و خلاق در سازمان شما می‌شود. افراد مبتکر عموما به دنبال کار در محیطی نوآورانه هستند. یک شرکت زمانی می‌تواند برای متخصصان بااستعداد جذاب باشد که بتواند فرهنگ سازمانی نوآورانه را در خود توسعه دهد.
ازآنجایی که مصرف کنندگان از نوآوری قدردانی میکنند، داشتن سازمان خلاق می‌تواند به بهبود برند شما کمک کند. ارتقاء نام تجاری سازمان شما به نوبه خود، به رشد درآمدزایی کمک میکند. محیط کاری خلاق می‌تواند به افزایش آگاهی از برند توسط مشتریان منجر شود. نوآور بودن نیز به سازمان کمک میکند تا محصولات و خدمات منحصربه‌فردی را تولید و عرضه نماید. درنهایت، خلاقیت در فرهنگ سازمانی به شما کمک میکند در صنعت خود پیشرو باشید. پس سازمان خلاق بسازید.
