امروزه استخدام کارمند خوب یکی از مسئولیت‌های مهم مدیران محسوب می‌شود. اغلب مدیران این موضوع را به نوعی چالش می‌بینند و دغدغه‌ی ذهنی‌شان این است که پیدا کردن و استخدام کارمند خوب کاری دشوار به‌نظر می‌آید. درواقع کل فرآیند استخدام یک طرف، استخدام کارمند حرفه‌ای و کاربلد هم طرف دیگر. چراکه فرآیند جذب نیروهای حرفه‌ای و نگه‌داشت آن‌ها کاری بس پیچیده است و ملاحظات خاص خودش را دارد. از دعوت برای استخدام گرفته تا راه‌های ایجاد انگیزه و بقای آنان در سازمان نیز پروسه‌ای زمان‌بر و متفاوت خواهد بود.
به‌عنوان یک مدیر آیا شما می‌دانید که چگونه و به چه صورت باید برای استخدام حرفه‌ای‌ها فراخوان دهید؟ متنِ آگهی جذب نیرو باید چطور باشد؟ راه‌های درست استخدام این افراد چیست؟ اصلا کارمند خوب را چطور می‌توان تشخیص داد؟ و نحوه‌ی مصاحبه باید به چه شکلی باشد؟ خصوصیات یک کارمند توانمند و نقاط قوت او را می‌شناسید؟ استخدام آن‌ها چه مزایایی برای سازمان دارد و چگونه می‌توانند بهره‌وری کسب‌وکار شما را بالا ببرند؟
ممکن است همه‌ی این سؤالات دغدغه و نگرانی شما مدیر محترم باشند. اینکه به‌عنوان یک مدیر چه معیارهایی برای استخدام کارمند خوب باید درنظر بگیرید؟ و به چه نکاتی باید توجه کنید؟ در ادامه به شما خواهیم گفت.
چطور یک کارمند خوب را پیدا و استخدام کنیم؟
به‌طور کلی مهم‌ترین دلایل رفتن کارکنان و ترک سازمان در چگونگی استخدام آن‌ها نهفته است. کارمندان خوب می‌دانند که در مواجهه با چالش‌ها نباید غر بزنند و به‌جای آن راهکارهای مناسبی به مدیران ارائه دهند. به‌درستی می‌توانند وظایفشان را انجام دهند. به‌راحتی کارها را اولویت‌بندی می‌کنند و نظم خاصی در انجام امور دارند. همواره تشنه‌ی یادگیری هستند و علاقه‌ی زیادی به توسعه‌ی شغلی و فردی نیز دارند. درواقع کارمندان وظیفه‌شناس و توانمند زمانی در مجموعه‌ی شما می‌مانند که احساس کنند آنچه که آن‌ها به سازمان می‌دهند درمقایسه با آن چیزی که سازمان در اختیارشان می‌گذارد، در توازن است.
۱ـ اگر می‌خواهید در استخدام کارمند خوب موفق عمل کنید، باید بدانید کارمند شایسته، فردی باصداقت است.
کارمندی که صادقانه کار می‌کند به‌طور دقیق می‌داند که چرا باید کارش را درست انجام دهد. درواقع صداقت در عمل کیفیت کار این افراد را حفظ می‌کند. در کار تخلف نمی‌کند و به قوانین سازمان پای‌بند است و به جهت اینکه ثبات رفتار دارد، فردی کاملا معتمد به حساب می‌آید. اگر به‌دنبال استخدام کارمند خوب و توانمند هستید به این موضوع مهم توجه زیادی داشته باشید.
۲ـ آیا موقع استخدام به هوش هیجانی کارمندان بها می‌دهید؟
کارمندانی که بلد هستند به‌موقع احساسات خود را مدیریت کنند هوش هیجانی بالایی دارند. چون به ماهیت احساسات خود، آگاهی داشته و مهارت‌های ارتباطی قدرتمندی دارند. مشتاق کار تیمی هستند و کارها را پشت گوش نمی‌اندازند. مدیرانی که به استخدام کارمند خوب اهمیت می‌دهند، دقیقا می‌دانند که چقدر مدیریت هیجان در موقعیت‌های مختلف در بین نیروها مهم است. به همین خاطر پیش از استخدام میزان هوش هیجانی این کارمندان را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.
مطلب مرتبط: چرا تقویت هوش هیجانی شانس استخدام شما را بالاتر می‌برد؟
۳ـ به نحوه‌ی رفتار و گوش کردن متقاضیان در روز مصاحبه‌ی شغلی به‌شدت دقت کنید.
آیا شنوندگان زبده‌ای هستند؟ یا اینکه مدام حرفتان را قطع می‌کنند؟ مهارت گوش کردن اهمیت زیادی دارد. کارمندانی که هوش هیجانی بالایی دارند با طمأنینه به حرف دیگران گوش می‌کنند تا بفهمند آن‌ها چه می‌گویند و دقیقا چه منظوری دارند. پس بهتر است که جلسه مصاحبه را باید در قالب گفت‌وگو متقابل پیش ببرید تا حالت بازجویی نداشته باشد و بتوانید بهتر و دقیق‌تر نظاره‌گر واکنش‌ها و رفتارهای آن‌ها باشید.
مطلب مرتبط: ۱۱ سؤال روانشناسی در مصاحبه‌ی استخدامی
۴ـ سابقه‌ی کاری و آرزوهای شغلی آن‌ها را ارزیابی کنید.
پرسش از تجربیات شغلی و سابقه‌ی کاری یا حتی آرزوهای شغلی آنان، شما را به این سمت هدایت می‌کند که در مورد استخدام کارمند خوب مستأصل نمانید. برای مثال با پرسش‌های مناسب نقاط قوتشان و ویژگی‌های شغل مدنظرشان مشخص می‌شوند. اینکه چقدر راغب هستند برای قرار گرفتن در این جایگاه شغلی بینش شما را بیشتر می‌کند. بنابراین با سؤالاتی در مورد سابقه‌ی شغلی و آینده‌ی شغلی رزومه را خیلی دقیق‌تر می‌توانید ارزیابی کنید. در مورد رهاوردی که طی این چند سال به‌دست آورده‌اند تا کسب افتخارات دیگر هم سؤالات دقیقی بپرسید. ممکن است بنا به دلایل متعددی شغل قبلی خود را ترک کرده باشند. پس از پیگیری این موضوع غافل نشوید.
۵ـ منعطف بودنشان را بسنجید.
نکته‌ی حائز اهمیتی که در استخدام کارمند خوب در سازمان وجود دارد این است که شما باید بتوانید شرح شغلی و وظایف شغلی مشخص و شفافی را برای او درنظر بگیرید. اما موضوع مهم‌تر این است که چقدر می‌توانند در شرایط مختلف انعطاف‌پذیر باشند؟ کارمندان منعطف نگرانی مدیران را بابت تغییراتِ سازمانی برطرف می‌کنند. آن‌ها به‌خوبی مسیر شکوفا شدن خود را تحت هر شرایطی طی می‌کنند. اراده‌ی قوی و ذهنی پویا دارند.
هیچ سازمانی در طول زمان و در مسیر پیشرفت بدون چالش نبوده است. در این بین کارمندانی که خیلی منعطف نیستند، نمی‌توانند خودشان را با شرایط جدید وفق دهند. برای مثال در زمان کرونا همه‌ی سازمان‌ها با چنین چالشی روبه‌رو بوده‌اند. اما تنها کسانی توانستند در آن شرایط دوام بیاورند که انعطاف‌پذیری بیشتری از خود نشان داده‌اند. منعطف بودن کارمندان در بدو استخدام با ابزارهای معتبر و پرکاربردی همچون تست پنج عامل شخصیت نئو قابل ارزیابی است.
ورود به تست پنج عامل شخصیت نئو
۶ـ بینید کسی که علاقه‌مند به همکاری در سازمان شماست، همین‌قدر هم مشتاق کار تیمی هست.
چگونگی عملکرد کارمندان حرفه‌ای با مشارکت در کار تیمی بهتر مشخص می‌شود. استخدام کارمند خوب با روحیه‌ی تیمی بالا یکی از بهترین انتخاب‌های مدیران است. برای رسیدن به موفقیت، روحیه‌ی کار تیمی کارمندان را ارزیابی کنید.
افرادی که همواره برای کارهای تیمی مشتاق هستند پیوسته منافع جمعی را اولویت قرار می‌دهند و با هدف موفقیت تیم، نقش خود را به‌درستی ایفا می‌کنند. البته شما به‌عنوان یک مدیر باید بدانید چه نقشی را به چه کسی واگذار می‌کنید. اگر جایگاه آن‌ها درست و متناسب با توانمندی‌ها و ویژگی‌های شخصیتشان انتخاب شود، موفقیت تیم تضمینی خواهد بود.
ورود به تست نقش‌های تیمی بلبین Belbin
۷ـ فراخوان جذاب منتشر کنید.
اغلب مدیران در اینجور مواقع به همکارانشان می‌سپارند که کارمند خوب معرفی کنند و بعد از مدتی هم خیلی نتیجه‌ی مطلوبی نصیبشان نمی‌شود. درنتیجه ناامید می‌شوند و به طرحواره‌ی غلطی می‌رسند که استخدام کارمند خوب امکان‌پذیر نیست. درصورتی‌که باید بدانید چنانچه به‌دنبال جذب فردی متخصص و توانمند هستید باید به‌خوبی بررسی کنید که بر فرض مثال او در چه سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی علاقه‌مند به فعالیت است؟ با چه کسانی به‌طور معمول ارتباط می‌گیرد تا بتوانید در زمانی درست و به روشی صحیح او را جذب سمت شغلی موردنیاز خود کنید.
علاوه‌براین آگهی استخدامی که خلاقانه طراحی و تنظیم شود، افراد موردنیازتان را به سمت شما جذب می‌کند. شما باید بدانید که چه کسی را می‌خواهید استخدام کنید. کدام مهارت‌ها، پتانسیل‌ها و ویژگی‌های شخصیتی بیشترین تناسب را با جایگاه شغلی مدنظر شما دارند؟ با این حساب مشخص می‌شود که بهتر است از چه کانالی برای کارمندیابی استفاده کنید.
برای مثال معمولا کارمندان حرفه‌ای برای پیدا کردن کار سراغ موسسه‌های کاریابی نمی‌روند. چراکه رزومه‌ی موفق این افراد، مناسب این راهکار نیست. پس تبلیغات قوی و انتخاب رسانه‌ای که حرفه‌ای‌ها را به سمت سازمان شما هدایت کند بسیار مهم است.
مطلب مرتبط: با چه روش‌های شغل مناسب خود را در لینکدین پیدا کنیم؟
۸ـ استخدام کارمند خوب یعنی استخدام مسئولیت‌پذیرها
کارکنان متعهد از وجدان کاری و اخلاقی بالایی برخوردارند. به خاطر همین است که همواره نسبت به بقیه‌ی نیروها موفق‌تر عمل می‌کنند. کافی است وظایفشان را شفاف مشخص کنید. آن وقت خواهید دید که چگونه خودشان را آماده‌ی انجام کار می‌کنند. هنگام استخدام کارمند حرفه‌ای به این موضوع اهمیت دهید و میزان مسئولیت‌پذیریشان را به کمک ابزارهای معتبر بسنجید.
اگر مشخص شد از زیربار مسئولیت شانه خالی می‌کنند، قطعا گزینه‌ی مناسبی برای استخدام نخواهند بود. بعضی از کارکنان فقط وجدان اخلاقی دارند ولی متأسفانه حرفه‌ای عمل نمی‌کنند. لازم است در مورد این کارمندان تأمل کنید و بررسی‌های لازم را به عمل آوردید. می‌توانید فرصت را از دست ندهید و برای توسعه‌ی حرفه‌ای آن‌ها گامی بردارید. چون این افراد می‌توانند به جایگاه کاری مناسبی برسند و نظرتان را جلب کنند.
مطلب مرتبط: با این ۱۳ روش کارمندان خود را مسئولیت‌پذیر کنید.
۹ـ متقاضی را در کنار تیم قرار دهید و بخشی از ارزیابی را در حین انجام کار پیش ببرید.
کارمند خوب همین که در تیم قرار بگیرد با فرهنگ سازمان شما آشنا می‌شود. در حین انجام فعالیت‌های گروهی نحوه‌ی تعاملشان را به دقت نگاه کنید. آیا شخصی درون‌گراست و دوست دارد جدا از جمع برای خود اتاقی داشته باشد؟ یا اینکه مشکلی با قرار گرفتن در جمع همکاران ندارد. چقدر حاضر است برای تحقق هدف تیم انعطاف‌پذیری به‌خرج دهد؟ برخی از نیروها، بنا به هر دلیلی بازدهی کارشان بستگی به آرامش محیط کاری دارد. اما عده‌ای دیگر تحت هر شرایطی کیفیت عملکرد خود را حفظ می‌نمایند.
مطلب مرتبط: اهمیت کار تیمی و حل مسئله در موفقیت سازمان چیست؟
۱۰ـ از خلاقیت و شیوه‌ی حل کردن چالش‌های مختلف سؤال بپرسید.
کارمند حرفه‌ای قدرت خلاقیت بالایی دارد و به هنگام چالش‌ها با ذهن پویای خود می‌تواند مسائل را آنالیز کند و با خلاقیت خود آن‌ها را حل کند. باتوجه به موضوع خلاقیت می‌توان خاطر نشان کرد که برتری بعضی از سازمان‌ها به بعضی دیگر به داشتن کارمندان خلاق است. خلاقیت این کارکنان در عملکرد و بهره‌وری سازمان‌ها بسیار اثربخش است و نقشی حیاتی دارد.
ضرورت دارد در ابتدای استخدام با طرح سؤالات و موقعیت‌های چالشی مختلف خلاقیت آن‌ها را ارزیابی کنید. باید ببینید چگونه نهایت تلاششان را می‌کنند و تا چه حد از استعداد و خلاقیت خود در حل مسائل بهره می‌برند.
مطلب مرتبط: چرا خلاقیت مهم‌ترین مهارت برای موفقیت کسب‌وکارهاست؟
استخدام بد چه پیامدهای منفی برای کسب‌وکار شما خواهد داشت؟
ازآنجایی‌که برخی از کارفرمایان دقیق مشخص نکرده‌اند که چه کسی را برای استخدام لازم دارند، نسبت به این موضوع گمراه می‌شوند و چه بسا هزینه‌ها و ضررهای جبران‌ناپذیری به سازمانشان تحمیل می‌کنند. ازجمله درنظر نگرفتن خصوصیات و ویژگی‌های اخلاقی افراد و مشخص نکردن تخصصی که برای شرکت نیاز دارند و همین‌طور نبودِ سؤالات مناسب برای ارزیابی و مصاحبه استخدامی اصولی، منجربه استخدام بد می‌شود.
یادتان باشد درست استخدام کردن حتی اگر دیر بشود بسیار بهتر از استخدام اشتباه در مدت زمانی کوتاه است. پس هرگز برای استخدام کارمند خوب عجله نکنید.
جمع‌بندی
به‌همان اندازه که استخدام کارمند خوب نقش حیاتی در پیشرفت سازمان دارد به‌همان اندازه نگه‌داشت کارکنان حرفه‌ای استراتژی خاص خود را می‌طلبد. پس آجرهای اولیه‌ی محکم‌سازی سازمانتان را خوب بچینید. از اینکه باید زمانی را سپری کنید تا استخدام مناسبی داشته باشید نگران نباشید. استخدام درست سازمانتان را ارتقا می‌دهد و استخدام بد هزینه‌های جبران‌ناپذیری را به شما تحمیل می‌کند.
مطمئن باشید با استخدام مدبرانه، کارمندان جدید با اهداف سازمانتان همدل خواهند شد. وقتی درست انتخاب کنید و نقش‌ها شفاف بیان شده باشند و هرچیز سرجایش خودش باشد شک نکنید که سازمانتان روزبه‌روز شاهد دستاوردها و موفقیت‌های زیادی خواهد بود.
