تا به امروز به این فکر کرده‌اید که سازگاری شغلی چیست؟ چرا سازگاری شغلی در موفقیت شغلی تأثیرگذار است و چگونه می‌توان به این مهارت دست پیدا کرد؟
سازگاری شغلی به معنای انکار خود و ارزش‌هایی که به آن پای‌بند هستیم، نیست؛ بلکه سازگاری شغلی توصیف رفتارهایی است که به اجرای مطلوب وظایف افراد و نگرش مثبت به نقش کاری جدید می‌انجامد. سازگاری یعنی در عین حال که خود را با محیط و اطرافیانمان وفق می‌دهیم هویت خود را نیز حفظ کنیم. در این تعریف ما خودمان هستیم با باورها و ارزش‌هایی که به آن پایبند‌یم، اما مهارت کنار آمدن با انسان‌ها و شرایط را نیز داریم.
منظور از سازگاری شغلی چیست؟
معمولاً سازگاری شغلی به دنبال یکی از دو حالت کنش (فعال) یا واکنش (غیرفعال) حاصل می‌شود. در روش کنشی یا فعال سعی در تطابق محیط با فرد با روش‌هایی مثل تغییر ملزومات محیطی یا پاداش‌های موجود در محیط کار می‌شود و در روش واکنشی یا غیرفعال افراد سعی در تغییر خود و به عبارتی تطابق افراد با محیط دارند.
درواقع کسانی که می‌توانند با تغییرات به وجودآمده سازگاری داشته باشند به‌راحتی دلسرد نمی‌شوند و معمولاً خلاق‌تر از یک کارمند معمولی عمل می‌کنند. سازگاری بسیار مهم است؛ چراکه با پیشرفت تکنولوژی جدید، شرکت‌هایی که با «روش‌های قدیمی» ایجاد شده‌اند ممکن است در رقابت با بازیگران اصلی صنعت خود به مشکل بربخورند. چراکه آن‌ها قدرت همسان سازی خود با محیط را ندارند و رفته‌رفته از بازار محو خواهند شد.
کارفرمایان به دنبال کارمندانی هستند که بتوانند مهارت‌های سازگاری قوی نشان دهند و انطباقپذیری و قابلیت رهبری داشته باشند. این مهارت به شما در استخدام نیز کمک خواهد کرد. اگر به انطباق پذیری باور داشته باشید، پس از مدتی خواهید دید این نگرش را در استخدام کارکنانتان هم اجرا کرده‌اید. در نتیجه تیمی منعطف و سازگار خواهید داشت. همچنین فراموش نکنید بهتر است در حفظ کارمندانی با روحیه‌ی سازگاری و تغییرپذیری بکوشید.
مهارت‌های سازگاری:
سازگاری در محیط کار به معنای توانایی تغییر در جهت موفقیت است. سازگاری مهارتی است که کارفرمایان هنگام استخدام نیرو به دنبال آن هستند. کارمندان در نقش یک رهبر غالباً مجبورند شرایطی غیرمعمول را مدیریت کنند. شرایطی که دستورالعمل‌های روشنی در آن وجود ندارد. آن‌ها باید یاد بگیرند که چگونه به قضاوت خود بی‌توجه باشند و در تصمیم‌گیری‌های دشوار اعتماد به نفس داشته باشند و به انطباق پذیری اهمیت بدهند.
اگر فردی هستید که به‌سرعت یاد می‌گیرید، یعنی می‌دانید چگونه سازگار شوید. شما می‌توانید با امتحان کردن چیزهای جدید و به چالش کشیدن توانایی حل مسئله خود در شرایط مختلف، مهارت‌های سازگاری خود را پرورش دهید. در ادامه به معرفی بعضی از مهارت‌های سازگاری شغلی می‌پردازیم:
انواع مهارت‌های سازگاری:
به‌عنوان یکی از مهارت‌های نرم، سازگاری به مهارت‌های نرم دیگری هم نیاز دارد تا به شکل موفقیت‌آمیزی به کار گرفته شود و سوگیری در تصمیم‌گیری درست انجام شود. شما باید بتوانید به‌سرعت یاد بگیرید و آموخته‌های خود را عملی کنید. به‌علاوه باید بتوانید آنچه را که کشف کرده‌اید، دوباره به یاد بیاورید تا رویه‌ها را مشخص کنید و بر همین اساس تصمیم‌گیری کنید.
یادگیری
افرادی که مهارت سازگاری دارند، از شکست ناامید نمی‌شوند. برای آن‌ها شکست بخشی از یادگیری است. این رهبران همیشه در حال یادگیری و ریسک‌پذیری هستند، البته تا وقتی که بدانند می‌توانند به صورت شخصی و حرفه‌ای پیشرفت کنند. شاید گفتن این موضوع راحت باشد اما باید بپذیریم که این یک حقیقت است. درس گرفتن از اشتباهات بخشی از رهبری به شمار می‌آید.
پشتکار
افرادی که سازگاری خوبی دارند، به‌ندرت آن‌قدر احساس فشار می‌کنند که مجبور به رفتن شوند. به‌عبارت‌دیگر سختی‌ها آن‌ها را ناامید نمی‌کند. هر چالشی مهیج است و ماندن در شغل خود به معنای موفق شدن حتی در شرایط سخت است. به همین ترتیب آن‌ها می‌توانند به شکلی مثبت بمانند و اعضای گروه خود را به متمرکز ماندن در زمان‌های سخت ترغیب کنند؛ رمز پیروزی آن‌ها نیزهمین است! انعطاف‌پذیری، مثبت اندیشی ،کنترل توقعات، تحمل استرس و با انگیزه بودن از مهارت هایی است که نشان دهنده‌ی پشتکار افراد است.
توانمندی
اغلب هدف مشخص است، اما راه رسیدن به آن معلوم نیست. روش «سنتی» برای هدایت کسب وکار ممکن است قابل‌اجرا یا کارآمد نباشد چون احتمالاً بودجه یا کارمند کافی وجود نداشته است. اینجاست که انطباق پذیری می‌تواند یک امتیاز باشد. شخص سازگار قادر خواهد بود منابع و تکنیک‌های جدید را که در محل کار در نظر نگرفته‌اند، تهیه کند. یک فرد سازگار و توانمند تدبیرش را با مواردی چون قابلیت توجه به الگوها ، خلاقیت ، نوآوری، حل مساله، بودجه بندی و ابتکار عمل نشان می‌دهد.
کنجکاوی
حتماً به افرادی برخورده‌اید که با تغییر اوضاع مشوش می‌شوند و همیشه دوست دارند همه‌چیز ثابت و یکنواخت پیش برود. آن‌ها از تفاوت در محیط می‌ترسند. اگر می‌دانید که چگونه می‌توانید به‌خوبی انطباق پذیری را یاد بگیرید و با شرایط متنوع سازگار شوید، پس «تفاوت» شما را مانند دیگران نمی‌ترساند. هر چیزی که برجسته باشد شما را کنجکاو می‌کند و وقتی کنجکاو شدید، می‌خواهید تحقیق کنید. شما از ایده‌ها، پیشنهادات یا انتقادات سازنده نمی‌ترسید.
خود شناسی
همان طوری که گفته شد خودشناسی بخش مهم کار است. شاید این سؤال در ذهن شما وجود داشته باشد که مگر داشتن تخصص و موارد دیگر مهم نیست؟ قطعا مهم است اما ما می‌خواهیم به رضایت درونی برسیم وگرنه با داشتن تخصص می‌توانید کاری انجام دهید که اصلا رضایت نداشته باشید. اما از آنجا که رضایت شغلی و سازگاری شغلی رابطه‌ی تنگاتنگی باهم دارند. پس تخصص را برای مراحل بعد لازم داریم. حال به مراحل خودشناسی می‌پردازیم.
مرحله اول خودشناسی (ارزش‌های شما)
ارزش‌های شما چیست و شما چه ارزش‌هایی دارید؟ هر فرد در طول زندگی خود در محیط خانواده، مدرسه و جامعه صاحب ارزش‌هایی است. تقریبا بیشتر تصمیمات ما ناشی از ارزش‌های ما هستند. ارزش‌هایی مثل ایثار، امنیت و ماجراجویی می‌توانند روند تصمیمات مارا رقم بزند. فردی که ارزش او امنیت و در کنار خانواده بودن است به سمت کارمندی می‌رود و فرد ماجراجو به سمت کارآفرینی!
مرحله دوم خودشناسی (باورهای شما)
هر فرد باورهای خاص خود را دارد. اینکه باور شما درباره پول و ثروت چیست و آیا با پول دار شدن چه احساسی دارید باوری است که می‌تواند سطح درآمد شما را تعیین کند. این که باور داشته باشید در جامعه امروزی کارآفرینی امکان ندارد باز باور شماست. اینکه کتاب خواندن سودمند یا بی‌فایده است هم باور شماست. اینکه شما ترس از شکست دارید یک باور محدود کننده است. باورها یعنی تکرار یک موضوع که طی چندین سال در ذهن شما شکل گرفته است. خبر خوب این که شما با تکرار و دید مثبت می‌توانید باورهای قدرتمند را جایگزین باورهای منفی و ضعیف کنید. بنابراین باورهای خود را شناسایی کنید و برای بهبود آن وقت بگذارید.
مرحله سوم خودشناسی (استعداد و علاقه)
استعداد یعنی انجام یک کار به بهترین نحو با صرف انرژی کم
شما چه کاری را می‌توانید نسبت به دیگران به نحو بهتری انجام دهید و در انجام دادن آن کار نسبت به دیگران انرژی کمتری صرف کنید؟ لازم است که در این‌باره فکر کنید. اما علاقه یک احساس درونی خوب نسبت به انجام کار است که می‌توانید آن را حس کنید. اگر شما به عشق کارتان صبح زود از خواب برمی‌خیزید و روز تعطیل برای شما معنی ندارد، یعنی شما به آن کار علاقه دارید. بنابراین برای موفقیت و سازگاری شغلی لازم است که در آن کار علاقه و استعداد هم داشته باشیم.
چگونه مهارت‌های خود را نمایان سازید:
در رزومه کاریتان موارد ابتکار عمل یا سازگاری با شرایط غیرمعمول را برجسته کنید. برای توصیف نقشتان در رسیدن به راه‌حل‌های منحصربه‌فرد برای کارفرمایان گذشته، از برخی کلمات کلیدی که در بالا گفته شد استفاده کنید. وضعیتی را در شغل پیشین خود بیان کنید که در آن از مهارت‌های سازگاری استفاده کرده‌اید و با بیان مشکل، گام‌هایی که برداشته‌اید و نتیجه‌ی نهایی را ذکر کنید. باید بدانید هرچقدر رزومه شما شفاف‌تر باشد کارفرمایان در گزینش شما راغب‌تر خواهند بود.
برای بحث در مورد زمان‌هایی که در شغل‌های گذشتۀ خود از انطباقپذیری استفاده کرده‌اید آماده‌باشید. مصاحبه برای شما جایی است که به یک کارفرمای بالقوه این امکان را می‌دهد که نگاهی به نحوۀ عملکرد ذهن شما داشته باشد و نیز بفهمد در مواجهه با چالش‌ها تا چه حد موفق خواهید شد.
سخن آخر
در این مقاله با مفهوم انطباقپذیری و سازگاری با محیط کار آشنا شدیم. همچنین بعضی از انواع مهارت‌های سازگاری با محیط را بررسی کردیم. توجه داشته باشید، شروع کار جدید می‌تواند یک تجربه هیجان‌انگیز و همچنین چالش‌برانگیز باشد. برای اطلاعات بیشتر در مورد بهترین شیوه‌های انطباق و سازگاری با محیط کار جدید مشورت بیشتری با افراد و کسانی که در آن مجموعه کار می‌کنند، داشته باشید.
