در مقابل رفتار بد همکاران چه واکنش‌هایی داشته باشیم؟۲۸ رفتار بد در محیط کار
آیا شما تعریف دقیقی برای رفتار بد دارید؟ چه نوع رفتاری ازنظر شما معقول به‌حساب نمی‌آید؟ آیا تابه‌حال در محیط کاری رفتار نامناسبی با شما شده است؟ یا اینکه این سؤال برایتان پیش‌آمده که در مقابل برخورد ناشایست همکاران باید چه‌کار کنم؟ افراد در برابر رفتارهای نادرست بازخورد و فیدبک‌های متفاوتی نشان می‌دهند. برخی ممکن است بی‌پاسخ بگذارند. برخی با فرد موردنظر دعوا کنند یا برخی دیگر سعی کنند مسئله را به‌صورت منطقی و با گفتگو حل کنند. اما کدام‌یک از این راهکارها صحیح است؟
آرامش در محیط کار و داشتن روابط خوب با همکاران موضوعی بسیار مهم است. زیرا افراد گاها بیش از ۸ ساعت شبانه‌روز را در محیط کاری و در کنار همکاران سپری می‌کنند. فقدان آرامش در محیط کاری ممکن است عواقب نامناسبی مثل فرسودگی شغلی را برای افراد به همراه داشته باشد. در کل ترک عادات و رفتارهای بد کار دشواری است. اما شناخت این رفتارها و آگاهی از چگونگی برخورد با آن‌ها تأثیر زیادی در آرامش کاری خواهد داشت. برای اینکه بتوان تشخیص داد چه واکنشی باید در مقابل برخی رفتارها داشته باشید. ابتدا باید شناخت مناسبی از شخصیت افراد در محیط کاری به دست آورید. سپس مبتنی بر اطلاعات به دست آورده تشخیص دهید چه نوع برخوردهایی در محیط کار رفتار بد محسوب میشوند. درنهایت با استفاده از راهکارهایی به نحوی مؤثر با این رفتارها برخورد کنید.
انواع مدل‌های رفتاری افراد در محیط کار
عموما افراد در محیط کاری رفتارهایی متفاوت از خود نشان می‌دهند. این رفتارها گاهی خوب و دل‌چسب هستند و گاهی بد و آزاردهنده. اینکه بدانیم در محیط کاری چه رفتارهایی بد و چه رفتارهایی خوب تلقی میشوند نیاز به شناخت مدل‌های رفتاری دارد. این شناخت می‌تواند بر اساس برخی مدل‌های رفتارشناسی معتبر همچون مدل رفتارشناسی دیسک DISC باشد. طبق نتایج مدل رفتاری دیسک افراد به لحاظ رفتارشناسی به ۴ دسته کلی تقسیم میشوند که در ادامه در مورد آن‌ها صحبت خواهیم کرد.
مدل رفتاری توسعه‌دهنده یا D
یک فرد با مدل رفتاری D فردی مصمم و بااراده است که ریسک و چالش‌ها را با آغوش باز می‌پذیرد و در برابر تأثیرپذیری از دیگران مقاومت می‌کند. این‌گونه افراد به آزادی، رقابت و چالش اهمیت و بها می‌دهند. اینکه بتوانند مسئولیت پروژه‌ای بزرگ را عهده‌دار شوند، برایشان لذت‌بخش بوده و سعی می‌کنند در انجام پروژه‌ها دقت کافی داشته باشند و دلیل آن نیز ارزش قائل شدن برای مستقل بودنشان است.
اینکه بخواهند به نگرانی‌ها توجه کنند یا زمانی را برای درک احساس همکاران تلف کنند انرژی آن‌ها را می‌گیرد. همچنین در شرایط استرس‌زا و زمانی که تحت‌فشار هستند اگر کارها مطابق با میل آن‌ها پیش نرود پرخاشگر میشوند.
مدل رفتاری ارتقادهنده یا I
افراد با این مدل رفتاری اصولا شور و اشتیاقشان را ابراز می‌کنند و از اینکه توسط جمعی پذیرفته نشوند یا نادیده گرفته شوند هراس دارند. بی‌نظمی برایشان محدودیت ایجاد می‌کند و آزادی بیان را دوست دارند. افراد با مدل رفتاری I اهل ارتباط و دوستی و شناختن افراد جدید هستند.
این نوع افراد از فعالیت‌های گروهی و ارتباط و تعامل انگیزه می‌گیرند و هدفشان ایجاد حس دوستی و محبوبیت است. در عوض زمان گذاشتن بیش‌ازحد بر روی یک مسئله یا تحلیل برخی داده‌ها انرژی زیادی را از این گروه می‌گیرد. آن‌ها عاشق این موضوع هستند که مرکز توجه باشند. بنابراین این احتمال وجود دارد که دست به رفتارهای عجیب‌وغریبی برای رسیدن به خواسته خود بزنند. حتی در محیط کار!
مدل رفتاری متخصص یا S
افراد با مدل رفتاری S اولویتشان پشتیبانی و همکاری است. این اشخاص به آرامش، صبوری و ثبات معروف‌اند. از اینکه بتوانند به افراد دیگر آسیب برسانند بیم دارند و از شرایط و محیط‌های رقابتی دوری می‌کنند. این نوع تیپ رفتاری در افرادی دیده می‌شود که عموما شنوندگان خوبی هستند و در محیط‌های کاری شکوفا میشوند.
اینکه نقش پشتیبان داشته باشند و ارتباط خوبی با دیگر همکارانشان بگیرند انرژی و انگیزه آن‌ها را چندین برابر می‌کند. از ارتباط داشتن لذت می‌برند به شرطی که اعتماد و راحتی را در خود حس کنند. از انجام وظایفی خوششان میآید که با یک‌بار زمان اختصاص دادن برای آن، به‌طور کامل انجام گیرد. به دلیل تواضع و نگرش مثبتی که دارند ممکن است سایر همکاران با رفتار بد خود از اعتماد و همراهی آن‌ها سو استفاده کنند.
مدل رفتاری متفکر و هدفمند یا C
یک فرد با مدل رفتاری C اصولا رفتارها و تصمیمات واقع‌گرایانه را دنبال می‌کند و در محیط کاری رفتار جدی از خود نشان می‌دهد. این فرد برای کیفیت کار ارزش قائل است و جزء کارمندان دقیق، محتاط و منظم به‌حساب میآید. احترام به حریم شخصی افراد جزء ویژگی‌های این نوع مدل رفتاری شمرده می‌شود. حل مشکلات با تجزیه‌وتحلیل، رشد فردی، کار کردن مستقل بر روی پروژه‌ها، تحقیق در ارتباط با دلایل اصلی و ریشه مشکلات مواردی هستند که به این افراد انگیزه می‌دهند. افراد با مدل رفتاری C در واگذار کردن کار به دیگران ناتوان‌اند و اینکه بخواهند در ارتباط با چگونگی تفکر افراد اطلاعاتی دریابند انرژی‌شان را از دست می‌دهند.
پیشنهاد می‌کنیم برای شناخت مدل رفتاری خود یا کارمندانتان تست مدل رفتاریDISC را امتحان کنید.
۲۸ رفتار بد در محیط کار که مانع ارتقا شغلی شما میشوند
۱ـ دیر حاضر شدن در محل کار
هر کارفرما از کارمند خود انتظار حضور به‌موقع در محیط کاری و انجام بی‌عیب و نقص مسئولیت‌هایش را دارد. وقت‌شناسی و نظم موضوعی بسیار مهم در کار است و چیزی که می‌توان به‌عنوان رفتار بد تلقی کرد عدم حضور به‌موقع در محیط کاری است.
۲ـ مدام خود را به بیماری زدن و درخواست استعلاجی و مرخصی
برخی کارکنان مدام خود را به بیماری می‌زنند و مرخصی می‌خواهند. این نوع رفتار نوعی رفتار نامتعارف در محیط کاری به‌حساب میآید. بدون شک افراد با این قبیل عادات رفتاری شانسی برای ارتقای شغلی ندارند.
۳ـ دیر رسیدن به جلسات
دیر حاضر شدن در جلسات همانند دیر سرکار آمدن یک رفتار نادرست تلقی می‌شود. این رفتار نوعی بی‌احترامی به شمار می‌رود و نشانه خودخواهی و بی‌ملاحظه بودن شماست. رفتارهای نادرست یک کارمند بد همواره باعث به‌هم‌ریختگی تمرکز افراد دیگر هم می‌شود. ضمن اینکه می‌تواند بر کیفیت عملکرد آن‌ها تأثیر سوء داشته باشد.
۴ـ رفتار بد مثل غذا خوردن بر روی میز کار درحالی‌که دیگران مشغول کار هستند
خوردن غذا بر روی میز کار نوعی رفتار بد در محیطی کاری تلقی می‌شود و سبب می‌گردد شخص در دید همکارانش فردی نا محترم شناخته شود. این امر زمانی غیرقابل‌تحمل خواهد بود که او گلچینی از غذاهای بودار را با خود آورده و یا هنگام غذا خوردن سروصدا راه بیندازد.
۵ـ فقدان نظم و شلختگی
این افراد هیچ شانسی برای ارتقای شغلی ندارند. میز کار، اتاق کار و قسمتی که متعلق به کار کردن است تا حد زیادی نشان‌دهنده‌ی شخصیت شماست. مدیران سازمان رفتارهایی از قبیل میز کار نامرتب، ظرف‌شویی کثیف و اتاقی نامرتب از همکاران خود را بی‌احترامی، گستاخی و مسئولیت‌ناپذیری به شمار می‌آورند.
۶ـ سؤال پرسیدن مداوم و بدون دلیل منطقی
هیچ‌گاه نمی‌توان سؤال پرسیدن را امری احمقانه تلقی کرد. ولی مطرح کردن هر پرسشی هم عاقلانه به نظر نمی‌رسد. اینکه شخصی در ارتباط با یک پروژه سؤالات زیادی می‌پرسد. علاوه بر اینکه رفتار بد به‌حساب میآید. می‌تواند نشان‌دهنده عدم تمایل شخص به انجام پروژه یا رفتار غیرحرفهای او باشد.
۷ـ منفی نگری و غرولند کردن
نگرش منفی یا به‌اصطلاح نفوس بد زدن و حتی گله کردن بیش‌ازحد و مدام غر زدن در محیط کاری رفتار بد به شمار میآید و ممکن است روحیه و رفتار سایر همکاران را هم تحت تأثیر خود قرار دهد.
۸ـ وسط حرف دیگران پریدن و قطع کردن صحبت همکاران
شاید یکی از بدیهی‌ترین اصولی که هر فردی باید در حضور جمع رعایت کند، خویشتن‌داری و صبوری در زمانی است که دیگران مشغول به صحبت هستند. وسط حرف دیگران پریدن و قطع صحبت همکاران بدون شک نشانه بی‌ادبی و صبور نبودن افراد است. مشارکت در بحث موضوعی جداگانه از این مبحث به شمار میآید که بهتر است از این مورد به‌عنوان توجیهی برای رفتار بد خود استفاده نکنید.
۹ـ ایجاد حواس‌پرتی برای همکاران در طول جلسات و ساعات کاری
افراد حاضر در یک جلسه باهدف حل مشکلی خاص یا انجام مذاکراتی مهم جمع میشوند. اینکه حواسشان جایی پرت نشود موضوع مهمی است که نباید نادیده گرفته شود. وبگردی، مدام با گوشی بازی کردن، صحبت کردن، ایما و اشاره دادن و رفتارهایی از این قبیل نوعی بی‌احترامی به همکاران و شأن جلسه است.
۱۰ـ رفتار بد مثل عدم رسیدگی به آراستگی ظاهری
نامرتب بودن و برخورداری از ظاهری نامناسب هرگز پیام مثبتی را از شخصیت شما به دیگران منتقل نمی‌کند. درنتیجه دیگران نیز برای شما ارزش و احترامی قائل نمی‌شوند. آراستگی در محیط کاری امری بسیار مهم و ضروری به شمار میآید. چراکه شما موظف هستید به‌عنوان بخشی از سیستم به قواعد احترام بگذارید. خصوصا اگر خواهان ارتقاء شغلی هستید.
۱۱ـ ادعای همه‌چیزدانی و اظهارنظر درباره‌ی هر موضوعی
رفتارهایی که نشان‌دهنده باارزش بودن شما و کم‌ارزش بودن دیگران باشد رفتار بد به‌حساب می‌آیند. اینکه مدام خود را بالاتر از دیگران ببینید و به خودتان اجازه اظهارنظر درباره‌ی هر موضوعی را بدهید. از دید همکاران نادرست است و آن‌ها را از شما دور می‌کند.
۱۲ـ عدم تفکیک مسائل شخصی و کاری
صحبت از مسائل شخصی و بیان جزئیات زندگی به همکاران رفتاری بد و خارج از ادب است. اینکار علاوه بر اینکه وقت همکاران را می‌گیرد و کار را به حاشیه می‌کشاند، سبب می‌شود که شخص در دید همکارانش فردی نابالغ و غیرحرفهای به نظر بیاید.
۱۳ـ داشتن غرور و تکبر
غرور و تکبر در هنگام انجام یک کار یا کسب یک موفقیت شغلی علاوه بر اینکه شخص را از چشم همکاران می‌اندازد، سبب می‌شود دیگران تمایلی به حفظ رابطه با او نداشته باشند. بهترین کار در این مواقع افتخار کردن و تقسیم شادی با دیگران است نه فخرفروشی و تکبر.
۱۴ـ وارد حریم شخصی دیگران شدن
فضولی کردن مقوله‌ای کاملا جدا از کنجکاوی است. فضولی کردن در مورد هر چیزی از قبیل اطلاعات شخصی و وسایل مدیر و همکاران یا سعی در کسب اطلاعات در مورد حقوق همکاران، مسائل خانوادگی و… رفتار بد تلقی می‌شود.
۱۵ـ رفتار بد مثل فروش کالا در محیط کار
انجام فعالیت‌های متفرقه ازجمله فروش محصولاتی غیر از محصولات و خدمات شرکت در طول ساعات کاری سبب اتلاف وقت و از بین بردن تمرکز همکاران می‌گردد.
۱۶ـ حاشیه پردازی و بحث کردن در مورد مسائل سیاسی
صحبت‌های سیاسی در محیط کار رفتار بدی است که یک کارمند می‌تواند مرتکب آن شود. این‌گونه صحبت‌ها در محیط کاری نه جایگاهی دارند و نه عاقلانه به نظر می‌رسند. انجام فعالیت‌هایی ازاین‌دست نه‌تنها منجر به ایجاد مزاحمت برای همکاران میشوند. بلکه ممکن است دردسرساز هم شوند.
۱۷ـ اظهارنظر کردن در خصوص پوشش و ظاهر افراد
بدیهی است که نظر دادن درباره‌ی نوع پوشش و ظاهر افراد رفتاری ناپسند و غیراخلاقی است. اظهارنظر حتی به‌صورت مثبت هم ممکن است دخالت به‌حساب آمده و آزاردهنده باشد. پس بهتر است حتی در مورد اظهارنظر مثبت از فرد مقابل کسب اجازه کنید.
۱۸ـ فحاشی و استفاده از کلمات نامناسب
فحاشی و استفاده از کلمات نامناسب در محیطی رسمی مانند محیط کار رفتاری ناشایست و دون شخصیت افراد است. استفاده از الفاظ نامناسب به هر دلیلی ممکن است تبعاتی همچون توبیخ و اخراج به همراه داشته باشد.
۱۹ـ پر سروصدا بودن
پرسروصدا بودن به هر نحوی سبب از دست رفتن تمرکز همکاران و کاهش کارایی آن‌ها می‌شود. حال می‌خواهد صحبت و خندیدن با صدای بلند باشد، گوش دادن به موسیقی با صدای بلند یا مکالمه تلفنی پر سروصدا باشد.
۲۰ـ عدم استقبال از اعضای جدید شرکت
استقبال نکردن از تازه‌واردها و پشت سرشان حرف زدن و تمسخر آن‌ها رفتاری بد و غیرانسانی است. بهترین کار داشتن رفتاری محترمانه و گرم حتی باوجود تمام تفاوت‌هایی که با شما دارد.
۲۱ـ مکالمه تلفنی طولانی و خارج از بحث کاری
مکالمه تلفنی طولانی با دوستان و آشنایان در ساعات کاری جزء آن دسته از رفتارهای بدی است که متأسفانه به‌کرات در شرکت‌ها و سازمان‌ها شاهد آن هستیم. بهترین کار موکول کردن این امر به زمان استراحت یا اوقاتی خارج از ساعات کاری است.
۲۲ـ سوءاستفاده از قدرت و جایگاه شغلی
به‌هیچ‌عنوان نباید از قدرت و جایگاه شغلی خود در محیط کار سوءاستفاده کنید و در حضور دیگران به‌خصوص تازه‌واردها و زیردستان فریاد بزنید و زورگویی کنید.
۲۳ـ انجام عادت‌های آزاردهنده و تیک‌های عصبی
برخی امور هستند که به‌عنوان تیک عصبی یا عادت عصبی شناخته میشوند. این‌گونه رفتارها مانند لرزش پاها، تکان دادن کلید، بازی کردن با خودکار، با صدای بلند فکر کردن و جویدن آدامس با صدای بلند و… هستند. باوجوداینکه شخص اغلب اوقات به‌صورت ناخودآگاه این رفتارها را انجام می‌دهد. اما موجب اذیت همکاران و حواس‌پرتی آن‌ها می‌گردد.
۲۴ـ استفاده از وسایل شخصی دیگران بدون کسب اجازه
هیچ شخصی علاقه به وارد شدن دیگران به مرزهای شخصی‌اش ندارد. افراد در محیط کار معمولا برای وسایل شخصی‌شان از قبیل لپ‌تاپ، لیوان، قاشق و چنگال، تلفن همراه و… فضایی را اختصاص می‌دهند. آن‌ها هرگز تمایل ندارند سایر همکاران وارد حریم خصوصی آن‌ها شده و وسایلشان را استفاده کنند. بنابراین هرگز با انجام چنین رفتار بدی تصویر ناخوشایندی از خود در ذهن‌ها به‌جای نگذارید.
۲۵ـ عدم مسئولیت‌پذیری و محول کردن وظایف خود به دیگران
اینکه شخصی بخواهد به‌طور مدام وظایفش را به افراد دیگر محول کند و زور بگوید معقول نیست. رفتار بد یک فرد سبب تضعیف روحیه تیمی نیز می‌شود. به هر دلیلی که نمی‌توانید به‌تنهایی از عهده‌ی انجام مسئولیتی برآیید. از دیگران تقاضا کنید تا در صورت تمایل به شما کمک کنند.
۲۶ـ قسم خوردن
استفاده از کلمات نامناسب یا داشتن لحنی نا محترمانه، نه‌تنها یک عادت ناپسند است. بلکه در بسیاری از موارد اشخاص را تبدیل به یک فرد غیرحرفهای می‌کند. از سوی دیگر قسم خوردن نشان می‌دهد که افراد نمی‌توانند به‌آرامی و متفکرانه با شرایط کنار بیایند.
۲۷ـ رسیدگی به ظاهر در حضور دیگران
بی‌تردید رسیدگی به ظاهر شخصی و آراستگی در محیط کار امری بسیار ضروری است. اما به‌شرط اینکه در ساعات کاری تازه به فکر شانه کردن مو، اصلاح صورت و آرایش کردن نیفتید.
۲۸ـ قضاوت کردن دیگران
هرگز تصور نکنید به دلیل قرار گرفتن در آن جایگاه شغلی حق قضاوت کردن دیگران برای شما صادر شده است. غیبت کردن در مورد سایر همکاران و مشتریان و ایجاد سوگیری‌های منفی در ذهنیت افراد بدترین رفتاری است که می‌توانید مرتکب آن شوید. به تعداد انسان‌های روی زمین دیدگاه‌های مختلف وجود دارد و این قضاوت کردن‌ها فقط رویکرد منحصربه‌فرد شما به جهان پیرامون است و هیچ دلیلی برای تعمیم دادن آن‌ها وجود ندارد.
در مواجهه با رفتار بد و نادرست همکاران چه واکنشی باید انجام دهیم؟
- دلیل رفتارشان را بدانید.
- به رفتارهای خودتان بیشتر دقت کنید.
- از مدیران درخواست کمک کنید.
- سعی کنید از حقتان دفاع کنید.
- شناخت مناسبی نسبت به قواعد، مقررات و محدودیت‌ها داشته باشید.
- سعی کنید محترمانه او را متوجه پیامدهای منفی رفتارش کنید.
سخن نهایی
همان‌طور که گفته شد آرامش در محیط کار و داشتن روابط خوب با همکاران موضوعی بسیار اثرگذار در میزان رضایت شغلی افراد است. عدم داشتن آرامش در محیط کاری ممکن است عواقب ناخوشایندی مثل فرسودگی شغلی را برای افراد به همراه داشته باشد. در کل ترک عادات و رفتار بد کار دشواری است. اما شناخت این رفتارها و آگاهی از چگونگی برخورد با آن‌ها تأثیر زیادی در ایجاد محیطی حرفه‌ای و مملو از آرامش خواهد داشت.
مطالب پیشنهادی: پیشگیری از رفتارهای پرخطر در محیط کار با ۶ تکنیک بی‌نظیر
۶ توصیه مهم برای پیشگیری و مقابله با آزار جنسی در محیط کار
مطالب مرتبط
عضویت در خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه ایمیل خود را وارد کنید.
