یکی از بهترین راه‌ها برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد افراد داوطلب برای یک فرصت شغلی، کمک گرفتن از آزمون‌های پیش از استخدام است. ازآنجاکه این آزمون‌ها انواع متفاوتی دارند، می‌توانند در سنجش جنبه‌های مختلف افراد به شما کمک کنند. در این تست‌ها معمولا ویژگی‌های شخصیتی، روانی و مهارتی افراد تا حدودی شناخته میشود و در انتخاب فرد مناسب از بین کاندیدهای موجود به شما کمک می‌کند. تست روانشناسی و شخصیت شناسی در فرآیند استخدام کدامند؟
تست‌های روانشناسی روزبه‌روز بیشتر جای خود را در دل فرآیندهای استخدام باز کرده و به بخش مهمی از آن تبدیل شده‌اند و می‌توان بین نتایج تست‌های داوطلبان استخدام و عملکرد آنان در جایگاه موردنظر سازمان روابط قابل توجهی پیدا کرد.
چرا باید از تست روانشناسی و شخصیت شناسی در فرآیند استخدام استفاده کنید؟
این روزها افراد خیلی بهتر و ماهرانه‌تر از قبل به ابراز مهارت‌هایی که در آن‌ها وجود ندارد، می‌پردازند تا بتوانند موقعیت شغلی موردنظر خود را به‌دست آورند. همچنین امروزه شرکت‌ها به اندازه‌ی قبل به رزومه‌ی کاری افراد اهمیت نمی‌دهند، بلکه قابلیت‌ها و مهارت‌های افراد بیشتر مورد توجه آنان قرار میگیرد. این تست‌ها نیز تا حدود زیادی آن‌ها را در شناخت مهارت‌ها و قابلیت‌های افراد راهنمایی می‌کند.
ارزیابی کارمندان بالقوه از ابتدا می‌تواند باعث افزایش شانس یک شرکت در انتخاب فرد مناسب برای یک شغل، کاهش تعداد نیروهای خروجی از شرکت و پایین آوردن هزینه‌های آموزش شود.
به همین دلیل است که امروزه بیش‌ازپیش به توانایی‌ها و پتانسیل ذاتی افراد برای استخدام در جایگاه‌های شغلی مختلف توجه میشود. مثلا یک شرکت طراحی لباس خصوصیاتی مانند خلاقیت، انعطاف‌پذیری، رها بودن، و قانونمندی کمتر را برای استخدام به فردی اصول‌مند، پیرو موارد اثبات شده، عدم انعطاف‌پذیری ترجیح می‌دهد و این در یک جایگاه حسابداری قطعا متفاوت خواهد بود. به همین دلیل است که تست‌های شخصیت شناسی و روانشناسی متعددی وجود دارند که هر سازمان با توجه به نیازهای مورد نظر جایگاه شغلی‌اش به سراغ یک یا چند مورد از آن‌ها می‌رود.
در ادامه به بررسی چند مورد از متداول‌ترین تست روانشناسی و شخصیت شناسی فرآیند استخدام می‌پردازیم:
آزمون‌های توانایی شناختی
در آزمون‌های توانایی‌شناختی، آنچه اندازه‌گیری میشود هوش عمومی است و به عبارتی توانایی داوطلب در حل مسئله، تفکر انتقادی، یادگیری و استفاده از مهارت‌ها و اطلاعات جدید مشخص میشود.
یکی از خصوصیات مهم آزمون‌های توانایی شناختی در مقایسه با استخدام های سنتی، این است که این آزمون‌ها از عملکرد شغلی فرد موردنظر ارزیابی بهتری به شما ارائه می‌کند؛ مثلا این نوع تست در زمینه‌ی استخدام ۳ برابر بهتر از سابقه کاری، ۲ برابر بهتر از مصاحبه شغلی و ۴ برابر بهتر از سطح تحصیلات، عمل می‌کند.
این آزمون‌ها برای هر شغل و هر جایگاهی در یک سازمان مفید و مناسب‌اند و یکی از مؤثرترین تست‌های پیش از استخدام برای شناخت کارجو به حساب می‌آیند. چراکه این تست‌ها هوش کلی فرد را اندازه‌گیری کرده و نقاط ضعف و قوت آنان را مشخص می‌کنند. و قابلیت افرادی که برخلاف داشتن قابلیت‌های بالا و مناسب، رزومه خوبی ندارند را برای شما روشن می‌کند. به این ترتیب شما با توجه به این نقاط و جایگاه شغلی موردنظر، برای انتخاب فرد مناسب تصمیم‌گیری می‌کنید.
برخی از تست‌های سنجش هوش و استعداد عبارتنداز: تست هوش ریون، تست هوش هیجانی بار ان و تست هوش گاردنر
آزمون‌های شخصیتی
یکی از رایج‌ترین تست‌های سنجش قبل از استخدام، آزمون‌های شخصیتی است و مهم‌ترین نکته در مورد آن‌ها این است که تنوع بسیار زیادی دارند. درواقع می‌توان گفت یکی از اصلی‌ترین موارد استفاده‌ی این آزمون‌ها در فرآیند استخدام است تا ارزیابی کارجو توسط کارفرما در استخدام را راحت‌تر کند.
بیشتر تست‌های شخصیتی بر اساس ۵ ویژگی اصلی هستند که بین روانشناسان رایج‌ترین طبقه‌بندی شخصیت محسوب میشود. پنج عاملی که عبارتنداز: گشودگی به تجربه‌های جدید، ثبات عاطفی، برونگرایی، وظیفه‌شناسی و سازگاری.
این ویژگی‌ها در طول زندگی فرد پایدار بوده و برای شما میزان تناسب افراد با شغل موردنظر را تعیین می‌کنند. این‌گونه افراد هماهنگ با شغل مورد نظر استخدام می‌شوند که علاوه بر عملکرد بهتر، معمولا ماندگاری بیشتری نیز در سازمان خواهند داشت. تست‌های شخصیتی معمولا در استخدام شغل‌هایی استفاده میشود که نیاز به ارتباط دائم با افراد در محیط کار دارند.
همان‌طورکه گفتیم تست‌های شخصیت‌شناسی متفاوتی وجود دارد؛ اما همه‌ی آن‌ها پایه‌ی علمی محکمی ندارند و فقط می‌توانند بر اساس دیدگاه تیم و مدیران در کار استفاده شوند. پس سعی کنید هنگام استخدام از تست‌های شخصیت‌شناسی که معتبر هستند استفاده کنید. فراموش نکنید که آزمون‌های شخصیتی، نباید با تست‌های روانشناسی اشتباه گرفته شوند، این تست‌ها بیشتر مناسب آن هستند که در غربال‌گری سلامت روانی به کار برده شوند.
تست‌های شخصیت شناسی:
آزمون‌های درستکاری
درواقع آزمون‌های درستکاری، زیرمجموعه‌ای از تست‌های شخصیتی هستند، و وسیله‌ی سنجش مجموعه خاصی از گرایش‌های رفتاری به حساب می‌آیند. این آزمون‌ها، کارجویان را بر اساس صداقت، قابل اعتماد بودن و ویژگی‌هایی مانند رعایت قانون ارزیابی می‌کنند؛ همچنین می‌توانند تاحدودی افرادی را که کمتر رفتارهای مخرب مانند دزدی، کلاهبرداری، اهمال کاری و غیبت از خود نشان داده‌اند را شناسایی کنند.
از آزمون‌های درستکاری معمولا برای مشاغلی که رعایت قوانین در آن مهم است یا دارای سیاست‌های ایمنی سخت‌گیرانه هستند استفاده میشود. در این آزمون‌ها صداقت افراد از طریق سؤالات پنهان و غیرمستقیم سنجیده شده و برای کارجویان بسیار دشوار است که برای بهتر به نظررسیدن، پاسخ‌های خود را دست‌کاری کنند.
آزمون‌های مهارت
آزمون‌های مهارت متفاوت از تست‌های توانایی شناختی و شخصیتی هستند چراکه شخصیت و هوش در طول زندگی، ذاتی و تقریبا ثابت‌اند و این مهارت‌ها هستند که کسب شده یا آموخته می‌شوند. آزمون‌های مهارت در ارزیابی دانش، مهارت و تجربه ی قبلی کارجو به شما کمک می‌کنند.
درواقع این آزمون‌ها از این جهت حائز اهمیت هستند که نیاز آموزشی فرد را برای شما مشخص می‌کنند. شاید مهارت‌های کنونی معیارهای مناسبی برای ارزیابی باشند. اما پتانسیل بلند مدت فرد را نمی‌توان بر اساس مهارت‌های کنونی وی سنجید.
برخی جایگاه‌های شغلی به مجموعه مهارت‌های خاصی برای موفقیت نیاز دارند. تست‌های مهارتی بسیاری برای موقعیت‌های مختلف شغلی وجود دارد ازجمله تست‌های سنجش مهارت‌های ریاضی و شفاهی، مهارت‌های تایپ، مهارت‌های کامپیوتری و مهارت های ورود اطلاعات یک کاندیدا و… . این تست‌ها هوش بنیادی و توانایی یک کاندید را در حوزه‌ی مورد نظر شما بررسی می‌کنند.
آزمون توانایی جسمانی
آزمون توانایی جسمانی برای سنجش میزان قدرت و استقامت عمومی کارجو استفاده میشود و کمتر از سایر تست ها مورد استفاده قرار میگیرد. چرا که این آزمون بیشتر مربوط به مشاغلی است که تلاش فیزیکی در آن مطرح بوده و استقامت و قوه ی بدنی فرد در آن مهم است. اگر توانایی جسمانی جزء ویژگی های شغلی است، پس حتما باید در فرایند استخدام گنجانده شده و با دقت و احتیاط انجام شود.
سخن آخر
نکته مهم در استفاده از تست روانشناسی و شخصیت شناسی فرآیند استخدام این است که هر یک از آن ها را با توجه به کاربرد خاصی که دارند مورد استفاده قرار دهید. بهتر است با توجه به شرح شغل و شرایط احراز شغل یک یا چند نمونه از تست های شخصیت شناسی و روانشناسی را انتخاب کنید و در استخدام از انها استفاده نمایید.
