امسال باز بیوطنیم ای پرندهها…………………………………………………یک روح در دوتا بدنیم ای پرندگان
برخانه که در بزنیم ای پرندگان…………………………………………………جایی برای رفتن و ماندن نمانده است
شب را کجا قدم بزنیم ای پرندگان؟…………………………………………….خاکی که پروریده مرا دوستان کجاست؟
با خاک دیگران چه کنم ای پرندگان؟
آمادگی برای مهاجرت! این روزها ایرانیان زیادی نگران مهاجرت هستند. جامعه ما به سمت تبوتاب مهاجرت پیش میرود. شاید شما هم این جمله را زیاد شنیده باشید: «همه دارن میرن» به قول دکتر علی صاحبی: «خب همه اشتباه میکنند که دارن میرن! شما باید بمونید! اونایی که باید برن باید برن!»
درصورتی مهاجرت مطلوب و مورد تأیید است که کیفیت زندگی شما را بهتر کند. شما باید مطالعه و جستجو و تحقیق کنید. اگر کیفیت زندگی شما بهتر میشود حتما باید مهاجرت کنید. حالا چه مهاجرت از یک روستا به شهرستان باشد چه از شهرستان به تهران و یا یک کشور یا قاره دیگر باشد. اما اگر تنها دلیل شما برای مهاجرت این است که دیگران رفتهاند پس ما هم برویم یا زندگی در اینجا خیلی سخت شده است. باید بگوییم قصه زندگی آدمها و اهدافشان باهم متفاوت است و زندگی انسانها همیشه سخت است و این سختی بخشی از معنای زندگی ماست. وظیفه زندگی این است که چالش برای ما بیافریند و به قول پوپر: «زندگی انسان سراسر حل مسئله است.» وظیفه انسان این است که مسائل را حل کند و همیشه بهترین راهحلها را پیدا کند.
اگر شما توانایی حل مسئله و مبارزه با سختیها را ندارید باید بگوییم با مهاجرت سختیها کمتر نمیشود. بلکه به مراتب بیشتر هم میشود. اما اگر شما انسان توانمندی هستید که به دنبال شرایط بهتر، آرامش و رفاه اقتصادی و عدالت اجتماعی و سیستمهای اداری و قضایی سالم میگردید یا حتی به دنبال کشوری شادتر هستید و در کل مطمئن هستید که مهاجرت کیفیت زندگی شما را بهتر میکند شاید بتوان گفت قدم اول را درست برداشتهاید. حقیقت این است که مهاجرت مانند یک کفش است. شاید شیک به نظر برسد اما ممکن است در پای شما خیلی راحت نباشد و ممکن است برای فرد دیگری مناسب باشد. مهاجرت به خودی خود یک پدیده ساده نیست. بلکه یک پدیده چند بعدی است و ابعاد مختلفی دارد که باید به همه ابعاد آن توجه کرد.
آیا مهاجرت برای همه انسانها به یک اندازه خوب یا بد است؟
بسیاری از انسانها اگر درست مهاجرت کنند میتوانند بسیار بر کیفیت زندگی خود بیفزایند. اما اگر بدون فکر و توجه به اینکه چه چیزهایی را از دست میدهید و چه چیزهایی را بهدست میآورید مهاجرت کنید قطعا شکست خواهند خورد. پس نمیتوان گفت مهاجرت خوب است یا بد. اما قطعا آمادگی برای مهاجرت ضروریترین کاری است که باید برای آن انجام دهید.
نشانههای آمادگی برای مهاجرت
بسیاری مواقع وقتی میخواهیم کاری را انجام بدهیم چه در زندگی فردی، حرفهای و حتی در سازمانها چند سؤال از خود میپرسیم. چه کاری باید انجام دهیم؟ و چگونه آن کار را انجام دهیم؟ درست است که بسیار مهم است چگونه پذیرش بگیرید؟ چه کشوری بروید؟ یا چقدر هزینه کنید؟ اما از همه اینها مهمتر این است که بدانید چرا باید مهاجرت کنید؟ در مهاجرت به دنبال چه هستید؟ اگر چه چیزی را بهدست بیاورید، یک مهاجرت موفق داشتهاید؟
بنابراین اگر قرار است مهاجرت کنیم یا نکنیم، باید این سه سؤال اصلی را از خود بپرسیم: ۱ـ چرا باید مهاجرت کنیم یا نکنیم؟ درواقع اگر مهاجرت کنم چه چیزهایی را از دست میدهم و چه چیزهایی را بهدست میآورم؟ پس در گام اول به این چرایی پاسخ میدهیم. ۲ـ چگونه مهاجرت کنم که یک مهاجرت خوب و مناسب باشد و قدرت سازگاری با محیط جدید را به من بدهد؟ درواقع چه گامهایی برای مهاجرت لازم است بردارم؟ ۳ـ چطور میتوانم تدارک ببینم برای یک مهاجرت خوب؟ و چه چیزهایی را باید برای خودم روشن کنم؟
۱ـ آیا مهاجرت آسایش و آرامش مرا افزایش میدهد؟
در گام اول آمادگی برای مهاجرت باید بدانید مهاجرت میتواند آسایش و آرامش شما را همزمان فراهم کند؟ اینکه من کار خوب، رفاه مالی و درآمد خوب داشته باشم و ماشین خوب سوار شوم و غذای خوب بخورم یعنی من آسایش و رفاه دارم. اما همیشه آسایش مساوی با آرامش نیست. از منظر روانشناسی آرامش یعنی نسبت هیجانات مثبت من از هیجانات منفی که من در روز تجربه میکنم بیشتر باشد در غیر این صورت من احساس آرامش نخواهم داشت و آسایش بدون آرامش مساوی خوشبختی نیست. پس باید مهاجرت شما به شیوهای باشد که هر دو را برای شما به ارمغان بیاورد و کیفیت زندگی شما را افزایش دهد.
۲ـ آمادگی روحی و ذهنی و تعیین چشماندازهای خود برای مهاجرت
در گام دوم آمادگی برای مهاجرت باید بدانید چرا قصد مهاجرت دارید؟ دنبال رفاه کاری هستید یا قصد ادامه تحصیل و بازگشت به وطن را دارید؟ شما در چه سنی به کجا می روید و چگونه میتوانید این کار را انجام بدهید؟ باید بدانید چه تصویری از خودتان در آنجا دارید؟ چه چیزی میخواهید بسازید؟ فقط میخواهید به شغل و درآمد برسید؟ روابط خانوادگی هم برای شما مهم هست یا خیر؟ روابطتتان با دوستانتان چه میشود؟ تفریحاتتان؟ رشد شخصی و فردیتان چه میشود؟ اگر یک چشمانداز روشن از مهاجرتتان داشته باشید پس قبل از مهاجرت تدارکات لازم را آماده میکنید.
وقتی چشمانداز روشنی نداشته باشید با توهم پیش میروید و داخل منجلاب میفتید. مثلاچشمانداز شما این است که میخواهید پول در بیارید پس باید ببینید شما چه توانمندیها و شایستگیهایی برای پول درآوردن دارید و چه اجازه و دسترسیهایی در کشور مقصد برای کار و در آمدزایی به شما میدهند. دنبال چه هستید؟ شغلتان چه ویزگیهایی باید داشته باشد و وقتی ده سال کار کردید چه میخواهید برای شما به ارمغان بیاورد؟ چشمانداز به شما یک تصویر آرمانی الهام بخش میدهد و انرژی لازم برای حرکت را برای شما فراهم میکند و مانند قطبنما در زندگی شما عمل میکند و یک نقشه به شما میدهد که چیکار کنید یا نکنید.
۳ـ پیدا کردن هویت شغلی
اگر قصد مهاجرت دارید یا حتی در فرایند مهاجرت هستید باید حتما به مبحث هویت شغلی خود دقت کنید. اگر هنوز دانشجو هستید و برای امر دانشجویی مهاجرت میکنید نیازی نیست که خیلی به آینده شغلی خود یا شغلی که در آینده خواهید داشت فکر کنید! بهتر است که به سازگاری و جنبههای دیگر مهاجرت توجه داشته باشید! ولی اگر در کشور خود یک هویت شغلی برای خود ساختهاید و در اینجا مشغول به کار هستید، کسبوکار خود را دارید و میدانید چه کاره هستید، باید این آمادگی را داشته باشید که ممکن است در آنجا با چالشهای متفاوتی روبهرو شوید!
شاید در حرفه خود در شاخه علمی یا شاخه فنی که کار میکنید، هرگز نتوانید کار پیدا کنید. بنابراین تطبیق ذهنی خود با محیط جدید و اینکه آمادگی داشته باشید که سطحی از انعطافپذیری روانشناختی را برای جستجوی کار و هویت شغلی به کار بگیرید، امری ضروری است. در غیر اینصورت در آنجا دچار سرخوردگیهای خاص میشوید و ممکن است در آن زمان همسر، فرزند یا هرکس دیگری که شما را تشویق به مهاجرت کرده است را مورد سرزنش قرار بدهید. من به خاطر تو آمدم، آنجا من مهندس بودم، آنجا پزشک بودم، اینجا کار دیگری میکنم همه گلایههای افرادی است که بدون فکر کردن درباره هویت شغلی خود مهاجرت کردهاند و البته نداشتن آگاهی نسبت به این مطلب که در مهاجرت نیاز به سطحی از انعطافپذیری وجود دارد و باید کمی هم شکیبا باشید.
مطلب مرتبط: بهترین رشتههای تحصیلی برای مهاجرت کداماند؟
۴ـ آمادگی برای پذیرش تفاوتهای فرهنگی
هر سرزمینی ویژگیهای خاص خودش را دارد و این نکته که هدف شما کاملا با مقصدتان همخوانی داشته باشد نکتهی حائز اهمیتی است. علاوهبر این موارد باید نکات زیر را هم مدنظر داشته باشید:
- همخوانی شرایط مالی کنونی با کشور مقصد.
- همخوانی فرهنگ جامعهای که قرار است در آن زندگی کنید با آداب و رسومی که با آن رشد کردهاید.
- توجه به وضعیت بهداشت و درمان مقصد.
- آشنایی با میزان مالیات و قوانین مقصد.
- وضعیت تحصیلی و بازارکار.
۵ـ درنظر گرفتن بعد انزوا و تنهایی و افسردگی پس از مهاجرت:
در آمادگی برای مهاجرت درنظر گرفتن چگونگی و کیفیت ارتباطات بسیار مهم است. حفظ روابط و یا از دست دادن روابطی که برای ما باارزش هستند بسیار سنگین است. اگر جزء معدود افرادی هستید که چند نفر، یا حتی یک نفر را در کشور مقصد دارند، بسیار خوشبخت هستید. اما اگر جزء افرادی هستید که حتی یک نفر را هم در کشور مقصد نمیشناسید، تجربه سختی در انتظار شماست. گرفتن بلیط به تنهایی، سوار شدن به هواپیما، رسیدن به کشور مقصد، کارهایی که باید پس از رفتن به کشور مقصد انجام دهید، پیدا کردن شغل یا سقفی برای خودتان و… همگی لحظات سختی را برای شما رقم میزنند.
خوشبختانه در عصر مدرن اطلاعات میتوانید مسیر خود را پیدا کنید، شغلها را آنلاین پیدا کنید و تمام فروشگاههای موردنیاز خود را بیابید. با همه اینها، آیا تحمل روانی سختیهای این مسیر را به تنهایی دارید و آماده رویارویی با آنها هستید؟ باید بدانید پیدا کردن دوستان جدید در کشوری دیگر کار دشواری است، شما حتما در زندگی روزانه نیاز به دوست را احساس خواهید کرد تا مسائل و مشکلاتتان را با او در میان بگذارید، این خلأیی است که بسیاری از مهاجران حتی بعد از گذشت سالها آن را احساس میکنند.
در سالهای اخیر برخی از مهاجران به صورت آنلاین اقدام به پیدا کردن دوست در کشور مقصدشان میکنند که میتواند برخی مواقع راه خوبی باشد، اما موضوع این است که پیش از مهاجرت باید توجه کنید در ابتدا هیچ دوستی نخواهید داشت و این موضوع مهمتر از آن چیزی است که تصور میکنید. مهاجرت به عنوان یک عامل تعیین کننده اجتماعی سلامت روان بهطور خاص اختلالات افسردگی ظاهر شده است. زیرا با افزایش تجربیات استرسزا در تغییر، از دست دادن، تبعیض درک شده و حاشیه نشینی اجتماعی همراه است که میتواند موجب افسردگی مهاجرت شود. مطالعه موردی نشان داده است که مهاجران علائم افسردگی بیشتری نسبت به غیر مهاجران نشان میدهند که عمدتاً به دلیل پایین بودن وضعیت اقتصادی آنها است.
در اروپا بیش از ۵۶ میلیون مهاجر زندگی میکنند که بسیاری از آنها بیش از دو دهه در این منطقه متولد شدهاند و یا در آن زندگی میکنند. حتی اگر مهاجران هنگام ورود به کشور میزبان به دلیل تأثیر «مهاجر سالم»، از جمعیت بومی سالمتر باشند، با گذر زمان و تجربه افسردگی مهاجرت، سلامتی آنها به سرعت رو به زوال میرود. بیشتر مهاجران در پنج مرحله خود در سفر مهاجرتی، پنج مرحله از شوک فرهنگی را پشت سر میگذارند که میتواند منجربه افسردگی مهاجرت شود.
مرحله اول: ماه عسل و گردشگری
شما برای اولین بار به این کشور آمدهاید. احساس میکنید توریست هستید و مکان جدیدی را کشف میکنید.
مرحله دوم: بحران
شما احساس خستگی و تنهایی میکنید. شما دوستان و خانواده خود را از دست دادهاید. اگر نمیتوانید به خوبی انگلیسی صحبت کنید، احتمالاً احساس خجالت، گیجی و ناامنی خواهید کرد. شما نمیتوانید درک کنید که مردم به شما چه میگویند و مردم نمیتوانند درک کنند شما به آنها چه میگویید. این ممکن است بسیار ناامید کننده باشد. ممکن است دچار سردرد و سایر دردهای بدن شوید. برخی از مهاجران دچار بیخوابی میشوند درحالی که برخی دیگر زیاد میخوابند.
مرحله سوم: مرحله تنظیم/مرحله جذب
شما در کشور جدید خود، کمی احساس بهتر و راحتتر میکنید. شما در حال یادگیری زبان هستید. شما قبلاً چیزهای زیادی را تجربه کردهاید و میدانید که در شرایط مختلف انتظار چه چیزی را دارید. ممکن است همچنان از افسردگی مهاجرت در رنج باشید، فقط بهتر است بدانید که این موضوع طبیعی است و بهتر است از کمکهای یک مشاور روانشناس استفاده کنید.
مرحله چهارم: مرحله استقلال/مرحله جذب
شما احساس میکنید که در کشور جدید خود خانه دارید. شما اکنون دو فرهنگی هستید و این بدان معنی است که شما هر دو فرهنگ یعنی فرهنگ کشور خودتان و فرهنگ کشور جدید را درک و قدردانی میکنید. پیدا کردن اشتراکات فرهنگی برای مقابله با افسردگی مهاجرت به شما کمک میکند. شما اکنون فردی قویتر از قبل از مهاجرت هستید. مهاجرت کار سادهای نیست و شما چالشهای زیادی برای غلبه و مقابله با افسردگی مهاجرت خواهید داشت. اکنون شما یک شخص قویتر هستید و دانش بسیار بیشتری دارید.
مرحله پنچم: مرحله شوک فرهنگی معکوس
شما برای بازدید به کشور مادری خود میروید و ناگهان شوکه و شگفتزده میشوید. این چیزی نیست که انتظار داشتید باشد! شما فکر میکردید که کشور مادریتان مانند گذشته خواهد بود، اما اینطور نیست. شما پیشرفت کردهاید، اکنون بیشتر از گذشته میدانید و میفهمید. شوک فرهنگی نباید با افسردگی مهاجرت اشتباه گرفته شود اما در صورت پشت سر نگذاشتن سالم این مراحل میتواند به افسردگی پس از مهاجرت منجر شود.
۶ـ آمادگی برای غم غربت و سختیهای بعد از مهاجرت:
حتما شما هم افراد بسیاری را میشناسید که صاحب صلاحیت بودهاند، تحصیلات عالی داشته و یا اهل فن بودهاند ولی در غربت با چالشهای خاص خود روبهرو شدهاند. آنها تلاش میکنند با محیط جدید سازگار شوند و این کاری بسیار سخت است و برای هر انسانی متفاوت است. ما هرگز نمیتوانیم بگوییم مهاجرت خوب است یا بد؟ فقط میتوانیم با حداکثر توان و شناخت آسیبهای آن را به حداقل و مزایای آن را به حدکثر برسانیم. باید هر کسی خودش و شرایطش را بررسی کند. به چه دلیل مهاجرت میکنید و توان سازگاری شما چقدر است؟
موانع مهاجرت را تا چه اندازه میشناسید؟ و تا چه حد خود را برای چالشهای مهاجرت آماده کردهاید؟ باید با استرسهای مهاجرت روبهرو شوید و با قدرت با آنها دستوپنچه نرم کنید. ممکن است کار خود را از دست بدهید. رها کردن خانه و کاشانهای که سالها در آن زندگی کردهاید از سختترین کارهایی است که باید انجام دهید، جدایی از اقوام و دوستان و گام نهادن به دنیایی نو کار دشواری است و کنار آمدن با غم غربتی که دست بر گلوی شما میگذارد هرگز کار آسانی نیست.
مطلب مرتبط: مهاجرت برای چه کسانی سختتر است؟
۷ـ تمرکز روی هدف و حفظ انرژی خود:
یکی از مهمترین نشانههای آمادگی برای مهاجرت این است که به دوروبر خود نگاه میکنید و آینده امن و خوشحالی را برای خود و فرزندانتان نمیبینید، مهاجرت یکی از گزینههای شما برای ساخت آیندهای امنتر و بهتر است. اگر هر روز برای خانواده خود تصویری بهتر از آینده تصویر میکنید، آماده طی کردن این مسیر دشوار هستید اما مورد الزامی برای تضمین موفقیت شما حفظ این انگیزه و هدف تا رسیدن به مقصد نهایی است و البته شناخت سختیهای مسیر و آمادگی لازم برای مقابله با آنها است. وقتی تصمیم به مهاجرت گرفتید، دلایلی وجود داشته است. چه چیزی شما را به فکر مهاجرت انداخته است؟ چه چیزی در وطن شما را آزار میدهد؟ چه چیزی شما را ناامید میکند؟ شکایت و ناامیدی از آبوهوا، سیاستهای دولت، شغل، درآمد، تحصیلات، ترافیک و حتی هموطنان خود از نشانههای آمادگی برای مهاجرت است.
شما به جایی رسیدهاید که همه چیز در وطن برایتان ناامید کننده به نظر میرسد، پس باید گامی روبه جلو بردارید و کاری برای زندگی خود انجام دهید. برای بررسی آمادگی برای مهاجرت، دلایل خود برای رفتن را بررسی کنید سپس آنها را با شرایط واقعی زندگی در کشور خارجی مقایسه کنید. کدامیک به نفع شماست؟ در این مقایسه واقعگرا باشید. همه چیز را در وطن سیاه نبینید و همه چیز را در کشور مقصد رؤیایی تصور نکنید. برای مقایسه این دو، بهتر است با کسانی مشورت کنید که این مسیر را طی کردهاند و شرایط مشابهی با شما دارند. در این راه میتوانید از یک مشاور نیز کمک بگیرید. مشاور میتواند به شما در رفع تردیدها و رسیدن به قطعیت کمک ارزشمندی کند.
۸ـ تصمیم قطعی بگیرید:
اولین گام برای مهاجرت، داشتن تصمیمی جدی است؛ باید حتما پیش از شروع مهاجرت مطمئن باشید که تصمیم شما آنقدر محکم است که حاضر هستید به خاطر آن با تمامی مسائل و مشکلات دستوپنجه نرم کنید.
۹ـ تمام اعضای خانواده بهخصوص کودکان را آماده کنید:
اگر به تنهایی مهاجرت میکنید تمامی مشکلات روبهروی شخص شما است. اما زمانی که با خانواده قصد مهاجرت دارید اوضاع کمی پیچیدهتر میگردد. باید حتما شرایط تکتک اعضای خانواده را در کشور فعلی و مقصد بررسی کنید و مطمئن شوید در سرزمین آیندهی شما همهی خانواده اوضاع و شرایط خوبی خواهند داشت. بنابراین قبل از مهاجرت روی رابطهتان با فرزندتان سرمایهگذاری کنید و تمرین کنید که یک رابطه صمیمی و سالم بسازید. تا وقتی به جای دیگری با فرهنگی متقاوت میروید، اگر فرزندتان به رسوم و رفتارهای جدید آنجا گرایش پیدا کرد، همچنان ارتباط و صمیمیتش را با شما حفظ کند.
۱۰ـ مهاجرت موفق همراه با آموزش درست است:
مواردی که در هر صورت در هر جا کنار شما هستند را جدی بگیرید. شما از کشور خود مهاجرت میکنید اما موارد زیر همیشه در کنار شما هستند و در موفقیت شما و خانواده شما بسیار تأثیرگذارند.
- شخصیت شما
- طرز تفکر شما
- میزان انعطافپذیری یا سختگیر بودن شما
- میزان سازگاری شما با محیط
- میزان تاب آوری شما در برابر مسائل
- توانایی حل مسئله
- برقراری ارتباط سالم با دیگران و به خصوص اعضای خانواده و به ویژه کودکان
- عزت نفس و اعتمادبهنفس شما
- تفکر نقادانه
- قدرشناسی
باید قبل از مهاجرت روی مهارتهای فردی و بین فردی خود و کودکانتان کار کنید و از وجود ارتباط مناسب بین خودتان مطمئن باشید و حتما در این زمینه آموزش ببینید. مراکز روانشناسی بسیاری هستند تا به شما در این زمینه کمک کنند.
همچنین تستهای شخصیت شناسی و رفتارشناسی بسیاری وجود دارند که شما با انجام دادن آنها میتوانید به نقاط ضعف خود پی ببرید و آنها را تقویت کنید. تست پنج عامل شخصیت نئو و تست هالند جزء آن دسته از تستهایی هستند که تکلیف شما را با نقاط قوت و ضعف شخصیتتان و محیط شغلی که در آن به بیشترین میزان رضایت شغلی میرسید مشخص میکند. در چنین شرایطی هرجای دنیا هم که باشید میدانید در چه مسیری میتوانید عملکرد بهتری داشته باشید و سریعتر از دیگران به موفقیت برسید.
ورود به تست پنج عامل شخصیت نئو
ورود به تست رغبت شغلی هالند
سخن آخر
بسیاری از افراد بدون آمادگی برای مهاجرت با رؤیای مهاجرت زندگی میکنند و تمام زندگی آنها با رفتن و شروع زندگی در یک کشور خارجی پر شده است. همه شرایط آماده است، تنها چیزی که باقی مانده تصمیم به رفتن است. عده زیادی از این افراد بین رفتن یا ماندن مردد هستند. نیازی به حرف زدن در مورد استرس لحظه رفتن نیست که خود سطح جدیدی از استرس است. درخصوص امر مهاجرت اشخاص فاکتورهای ذهنی متفاوتی با یکدیگر دارند. لحظهای به این موضوع بیندیشید که پاسخ سوال چرا مهاجرت کردم؟ از دید شما چیست؟
در دنیا دیدگاههای متفاوتی وجود دارد اما فلسفه مهاجرت شما چیست؟
درواقع انسان پول در میآورد تا زندگی کند و این چنین نیست که زندگی کنید تا پول در آورید. این یک دیدگاه است که بسیار مهم و ارزشمند میباشد. بسیاری از افراد در ابتدا قبل از مهاجرت میبایست دیدگاه خود را به درستی مشخص نمایند و به سؤال چرا نباید مهاجرت کرد؟ و چرا مهاجرت خوب است پاسخ دهند و زیباییهای زندگی را ببینند. بنابراین برای رسیدن به موفقیت در مهاجرت از توجه به نکات زیر غافل نشوید:
- هدفتان را دقیقاً مشخص کنید.
- برنامهریزی داشته باشید.
- ترسهایتان را دور بریزید.
- از تجربیات انسانهای موفق استفاده کنید.
- دانش خود را بالا ببرید و آموزش ببینید.
- دلیل منطقی و درستی برای مهاجرت داشته باشید.
- از آدمهای منفی دوری کنید.
- و تا جایی که میتوانید خودتان را برای مهاجرت آماده کنید.