خوب به یاد دارم، در سال ۹۲ برای انجام انتخاب رشته، بسیار مستأصل و مشوش بودم. من نیز مانند بسیاری از داوطلبان نمی‌دانستم کدام رشته را انتخاب کنم تا بهترین آینده شغلی را داشته باشم. مدام با خود کلنجار می‌رفتم که آیا بازار کار رشته کامپیوتر بهتر است یا سایر رشته‌های مهندسی؟ شناخت درستی از رشته‌های تحصیلی نداشتم. حتی نمی‌دانستم کدام رشته مناسب شخصیت من است؟ شما چطور؟ آیا می‌دانید باید چه رشته‌ای را انتخاب کنید؟ از کلیت رشته‌های تحصیلی اطلاع دارید؟ می‌دانید کدام رشته بازار کار بهتری دارد؟ اصلا می‌دانید کدام رشته‌ی تحصیلی و بعدها شغل مرتبط با آن، مناسب تیپ شخصیتی شما است؟
در میان رشته‌های متنوع مهندسی کامپیوتر، رشته‌ی مهندسی نرم‌افزار نام‌آشناترین رشته برای گذراندن مقطع لیسانس است. امروزه با توجه به پیشرفت روزافزون دانش کامپیوتر و تکنولوژی و گسترش تصاعدی کاربران این حوزه، این رشته به‌شدت موردتوجه قرارگرفته است. کاربردی بودن این رشته سبب تقاضای بسیاری از داوطلبان برای انتخاب آن شده است. اما متأسفانه بیشتر این داوطلبان درک درستی از آینده‌ی شغلی و بازار کار رشته کامپیوتر ندارند. شما به‌عنوان یک داوطلب، می‌دانید در این رشته چه مباحثی تدریس می‌شوند؟ تحلیلی از بازار کار رشته کامپیوتر دارید؟ آیا پتانسیل‌های لازم برای ورود به این رشته در شما وجود دارد؟ آیا شما دلایل محکمی برای انتخاب این رشته دارید یا صرفا مبتنی بر توصیه‌های دیگران دست به چنین انتخابی زده‌اید؟
مهندسی نرم‌افزار به چه معناست؟
مهندسی نرم‌افزار (Software Engineering) یعنی استفاده از اصول مهندسی به‌جا و مناسب برای تولید و ارائه محصول نرم‌افزاری باکیفیت که قابل‌اطمینان و باصرفه بوده و بر روی ماشین‌های واقعی به‌طور کارآمدی عمل کند.
این رشته در حوزه‌های مختلفی از برنامه‌نویسی گرفته تا موارد مهمی همچون نظارت و کنترل نیروگاه‌های انرژی هسته‌ای، هدایت هواپیمای مسافربری و کنترل پیچیده‌ترین ماشین‌های نوین صنعتی کاربرد دارد. با توجه به گستردگی روزافزون دنیای رایانه‌ای، امروزه بیشتر از هر زمان دیگری نیاز به متخصصان رشته نرم‌افزار احساس می‌شود. بنابراین چنین تصور می‌شود که بازار کار رشته کامپیوتر بسیار پررونق و امیدبخش است. اما متأسفانه رشته مهندسی نرم‌افزار در ایران بازار کار خوبی ندارد. طبق آمارها ۲۷/۶۳ درصد از فارغ‌التحصیلان این رشته، در مشاغل دیگری مشغول به کارند. اما چرا؟
چرا بسیاری از افراد در بازار کار رشته کامپیوتر (مهندسی نرم‌افزار) به بن‌بست می‌رسند؟
برای رسیدن به پاسخ این پرسش اساسی، به ۳ مورد از مهم‌ترین این عوامل می‌پردازیم:
۱ـ عدم شناخت استعدادهای فردی
بسیاری از این افراد استعدادها و توانایی‌های خود را در زمینه‌ی تحصیلی و شغلی نمی‌دانند. آن‌ها تصور می‌کنند در زمینه‌ی برنامه‌نویسی استعداد دارند و رشته نرم‌افزار را انتخاب می‌کنند. غافل از اینکه برنامه‌نویسی مملو از مسئله است و باید در حل مسئله مهارت داشته باشند. این‌چنین است که افراد بسیاری در بازار کار رشته کامپیوتر راه به‌جایی نمی‌برند. بنابراین برای جلوگیری از چنین اشتباهاتی، شما باید استعداد شغلی خود را کشف کنید و از آن برای رسیدن به موفقیت استفاده نمایید.
پیشنهاد می‌کنیم به‌منظور بالا بردن دانش خود در زمینه‌ی پتانسیل و استعداد شغلی، مقاله «چگونه استعداد شغلی خود را کشف کنیم؟» را مطالعه کنید. این مقاله به شما کمک می‌کند در همان ابتدای راه انتخاب رشته، توانمندی‌ها و استعدادهای خود را بشناسید و همسو با آن‌ها حرکت کنید. با انجام این کار قطعا تصویر روشنی از آینده در ذهنتان ترسیم خواهد شد.
۲ـ نداشتن تجربه کاری
آنچه به‌عنوان دانش در دانشگاه به دانشجویان رشته نرم‌افزار ارائه می‌شود، همانند قطره‌ای در برابر دریاست. در این رشته بیشتر از هر چیزی به یادگیری مهارت‌های کاربردی نیاز دارید. از طرفی در هیچ‌یک از کلاس‌های دانشگاه، کار با نرم‌افزارهای مشهور این رشته آموزش داده نمی‌شود. این وظیفه‌ی داوطلبان است که خود را برای ورود به بازار کار آماده کنند و به کسب این مهارت‌ها بپردازند. متأسفانه بسیاری از افراد به این نکته توجه نکرده و تنها با تکیه‌بر شنیده‌ها که بازار کار رشته کامپیوتر همیشه مملو از فرصت‌های پول‌ساز است وارد رشته مهندسی نرم‌افزار شده و درنهایت با مشکلات عدیده‌ای دست‌به‌گریبان می‌شوند.
۳ـ عدم تناسب شغل و شخصیت
و اما آخرین مورد، عدم آشنایی با ماهیت کلی این رشته است. بسیاری از افراد از روی علاقه‌ی واهی اقدام به انتخاب این رشته کرده و تصور می‌کنند بعد از فارغ‌التحصیلی مثلا یک طراح نرم‌افزار ماهر خواهند شد. علاقه‌ی وافر بیشتر داوطلبان به زبان‌های برنامه‌نویسی و کد نویسی باعث می‌شود این رشته را انتخاب کنند. اما آن‌ها بعد از ۴ سال تحصیل و شرکت در کلاس‌های مختلف متوجه مشکل اصلی خواهند شد.
این افراد پس از استخدام متوجه می‌شوند نمی‌توانند ساعت‌های طولانی از روز کاری را پشت سیستم کامپیوتر نشسته و کد نویسی کنند. انجام چنین کاری آن‌هم برای مدت‌زمان طولانی آن‌ها را خسته و فرسوده می‌کند و پیش خود گمان می‌کنند شاید بهتر بود به سراغ شغلی می‌رفتند که از تحرک و تعاملات بین فردی بیشتری برخوردار بود. آن‌ها در این مرحله، به این نتیجه می‌رسند که تمام این سال‌ها اشتباه کرده‌اند و این شغل هیچ‌گونه تناسبی با شخصیت آن‌ها ندارد. برای جلوگیری از چنین اشتباهات جبران‌ناپذیری، در مقاله «انتخاب شغل مناسب با تیپ شخصیتی» به‌طور مفصل به اهمیت انتخاب شغل آینده و تناسب آن شخصیت شما پرداخته‌شده است. پیشنهاد می‌کنیم قدری زمان بگذارید و در خصوص دلایل اهمیت وجود این تناسب دانش خود را ارتقا دهید.
بازار کار رشته کامپیوتر ( مهندسی نرم‌افزار)
امروزه در هر کسب‌وکاری به یک مهندس کامپیوتر، به‌ویژه مهندس نرم‌افزار نیاز است. پیشرفت جامعه و دیجیتالی شدن کسب‌وکارها، استفاده گسترده از اینترنت و زمینه‌های مرتبط با آن، سبب افزایش بازار کار و فرصت‌های شغلی برای این رشته شده است. شما با داشتن مهارت و تجربه‌ی کافی در این رشته می‌توانید حتی قبل از فارغ‌التحصیلی مشغول به کار شوید. اگر داوطلب ورود به این رشته هستید باید بدانید یادگیری همیشگی و بی‌وقفه، رمز موفقیت شما برای کسب درآمد بالا خواهد بود. یک مهندس نرم‌افزار در صورت داشتن علاقه و پشتکار کافی می‌تواند آینده‌ی شغلی درخشانی در ایران داشته باشد. همچنین این رشته، به علت اهمیت بالای به‌کارگیری آن، می‌تواند امتیاز خوبی برای اخذ ویزا و مهاجرت به کشورهای دیگر باشد.
چه تیپ‌های شخصیتی می‌توانند در بازار کار رشته کامپیوتر به شغل پردرآمدی برسند؟
با توجه به موارد گفته‌شده در طول مقاله، احتمالا به اهمیت شناخت شخصیت افراد برای انتخاب رشته آگاهی پیدا کردید. از قدیم گفتند، پیشگیری بهتر از درمان است. پس تا وقت هست باید رشته و شغل آینده‌ی خود را بر اساس تیپ شخصیتان انتخاب کنید. در صورت عدم تناسب بین شغل و شخصیت، نتیجه‌ای جز عدم رضایت شغلی، فرسودگی شغلی، تحمل بیش‌ازحد فشار و استرس شغلی و به بن‌بست رسیدن حاصل نمی‌شود. هر چه بیشتر به دنبال برقراری تناسب بین جایگاه شغلی و شخصیت و روحیه خود باشید نه‌تنها کیفیت عملکرد شغلی‌تان بهترمی شود. بلکه درآمد بالاتر و از همه مهم‌تر رضایت شغلی را تجربه خواهید کرد.
مطلب مرتبط: مقاله تحلیلی بر تناسب شغل با شخصیت
اما به بحث اصلی بپردازیم، به‌طورکلی همیشه افراد موفقی از تیپ‌های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل مشغول به کار هستند و نمی‌توان به‌طور دقیق اعلام کرد که فقط تیپ‌های شخصیتی خاصی هستند که در بازار کار رشته کامپیوتر موفق می‌شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته است ۵ مورد از تیپ‌های شخصیتی وابسته به تست شخصیت شناسی MBTI با این رشته بیشتر در تناسب بوده و عملکرد بهتر و رضایت شغلی بیشتری در آن نیز خواهند داشت.
۵ مورد نام‌برده شده به شرح زیر هستند:
این تیپ شخصیتی از توانایی درک سیستم‌های پیچیده و منطق برخوردار است. او می‌تواند با کمک خلاقیت خود سیستم‌های جدید ایجاد کند. به‌شدت برای سروکله زدن با چالش‌های پیچیده اشتیاق دارد. چراکه او توانایی بالایی در حل مسئله و بررسی منطقی و عینی آن دارد. مطالعه بیشتر…
این تیپ شخصیتی در تحلیل مسائل و ارائه راه‌حل‌های مبتکرانه (که از لازمه‌های این شغل است) تبحر زیادی دارد. او از کار در زمینه‌های فنی و حل مسائل پیچیده لذت می‌برد. همچنین می‌تواند در شرایط پرفشار و استرس‌زا به حل منطقی مسائل بپردازد. مطالعه بیشتر…
این تیپ شخصیتی از دقت بالایی برخوردار است و از یادگیری مهارت‌های فنی لذت می‌برد. این گروه از افراد با ماشین‌ها، واقعیت‌ها و اعدا و ارقام بهتر از دیگران کار می‌کنند. آن‌ها معمولا زمان زیادی را صرف کار خود می‌کنند و از این موضوع لذت می‌برند. مطالعه بیشتر…
این تیپ شخصیتی به رشته‌های فنی و فهمیدن چرایی و چگونگی عملکرد وسایل و سیستم‌ها علاقه دارد. حافظه‌ی خوبی دارد و قادر است داده‌های اطلاعاتی را نظم دهی کند. او به جزئیات و واقعیات توجه زیادی دارد و از توان تحلیل خوبی برخوردار است. مطالعه بیشتر…
این تیپ شخصیتی نیاز به سبک کاری سازمان‌یافته دارد و در جمع‌آوری، سازمان‌دهی و تحلیل اطلاعات توانمند است. مهارت‌های فنی و مکانیکی این تیپ شخصیتی بسیار در تناسب با این رشته است. مطالعه بیشتر…
تیپ شخصیتی شما جزء این موارد است؟ اصلا تیپ شخصیتی خود را می‌شناسید؟ آیا نسبت به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های درونی خود به‌اندازه‌ی کافی آگاهی دارید؟ آیا شما می‌توانید با توجه به شخصیتی که دارید در بازار کار رشته کامپیوتر به فرد موفقی تبدیل شوید؟ چطور می‌توان به پاسخ این سؤالات رسید؟
با انجام تست MBTI از بخش‌های پنهان و ناشناخته شخصیت خود آگاهی پیدا می‌کنید. این تست ابزاری مفید برای انتخاب آگاهانه‌ی شغل و رشته تحصیلی است. در تست MBTI ۱۶ نوع تیپ شخصیتی متفاوت تعریف می‌شوند. اگر شما نیز می‌خواهید تیپ شخصیتی خود را از میان این ۱۶ مورد تشخیص دهید کلیک کرده و وارد تست شوید.
سخن آخر
رشته مهندسی نرم‌افزار ازجمله رشته‌های نام‌آشنا و پر متقاضی است. اما رمز موفقیت در آن تنها قبولی در دانشگاه موردنظرتان نیست. آنچه برای موفقیت در بازار کار رشته کامپیوتر اهمیت دارد، یادگیری مهارت، علاقه و پشتکار است. بسیاری از افراد به علت تصویر فانتزی که از این رشته دارند وارد آن شده و پس از مدتی شکست‌خورده و ناامید یا به دنبال تغییر رشته هستند. یا اینکه در شغلی کاملا نامرتبط مشغول به کار می‌شوند. پس در قدم اول به شناخت شخصیت و روحیات خود و تناسب آن با رشته‌ی موردنظرتان بپردازید و سپس در مورد کلیت رشته تحصیلی انتخابی شروع به تحقیق کنید. امیدواریم با رعایت موارد ذکرشده بهترین انتخاب رشته و آینده شغلی در انتظارتان باشند.
